Cumhuriyet kadınları

Türk kadını istiklal savaşı sırasında gerek cephede, gerekse cephe gerisinde tüm gücü ile hizmet vermiştir. Cephede erkekle omuz omuza düşmana karşı savaşırken, kadınlar cephe gerisinde de çeşitli faaliyetleri ile savaşa destek vermiştir. Atatürk Türk kadınının bütün bu fedakarlık ve hizmetlerini takdir etmiş ve Cumhuriyetin ilanından itibaren kadının sosyal, ekonomik ve siyasal konumunu iyileştirici uygulamalarına başlamıştır.

Atatürk Cumhuriyet’in ilanından daha dokuz ay önce bile kadın hukukunda inkılap ihtiyacı konusundaki düşüncelerini şu sözleri ile açıklamıştır:
‘Bir toplum, cinsinden yalnız birinin yeni gerekleri edinmesiyle yetinirse o toplum yarıdan fazla kuvvetsizlik içinde kalır. Yaşamak demek faaliyet demektir. Bir toplumun bir organı faaliyette bulunurken diğer organı işlemezse o toplum felç olmuştur... Bizim toplumumuz için ilim ve teknik gerekli ise bunları aynı derecede hem erkek hem de kadınlarımızın edinmeleri lazımdır. Bugünün gereklerinden biri kadınlarımızın her hususta yükselmelerini temindir’.

Bizler de bu hafta Cumhuriyet ile birlikte bu günlere kadar çeşitli başarılara imza atmış Türk kadınının ‘gastronomi’ alanındaki’ örgütlenmesini ve çeşitli etkinliklerle var olma mücadelesi içinde olan kahramanlarını sayfamızda konuk etmek istedik. Onlar ‘Güneş Mutfaktan Şimdi Doğar’ diyerek mutfaktaki hünerlerini, becerilerini birbirinden lezzetli ürün haline getirmeyi başarmışlar. Kimi bir misafirhanede veya bir köy konağında, kimi üretim atölyelerinde birlik olup geleneksel gıdaları ambalajlı ürün haline getirerek, işlerini ihracat bile yapar hale getirmişler.

SAİTABAT KÖYÜ KADINLARI KALKINMA KOOPERATİFİ

Sermin Cakalıoğlu ve arkadaşları önce evlerinde hazırladıkları doğal ürünleri satıp geliriyle 2002 yılında ‘Saitabat Köyü Kadınları Kalkınma Kooperatifi’ni kurdular. Şimdi sahibi oldukları 2 katlı konak şeklindeki bir restoranda gelen misafirlere kahvaltı ve yemek sunuyorlar.

Ayrıca Bursa’da Sermin Cakalıoğlu ve arkadaşlarını örnek alan 26 köy ve mahalledeki kadınlar da dernek kurup bir federasyon oluşturdular.
Sermin Cakalıoğlu, “Artık köy kadınlarının ilkokul mezunu da olsa neler yapabileceğini çok güzel kanıtladık. Saitabat Köyü’ndeki arkadaşlarım gelen yabancı turistlerle konuşmak için İngilizce kursuna katıldılar, ayrıca diksiyon eğitimi aldılar. Köyümüzdeki restoranımız görenleri büyülüyor. Müşterilerimizin sayısı artıyor. Aynı zamanda federasyon oluşturduk, bu federasyonda merkezinde de benzer kahvaltı veriyoruz, imece usulü yaptığımız organik ürünleri satıyoruz. Kadınlar olarak üniversite kürsüsünden başarımızın sırrını anlatmamız, öğretim üyeleri ile öğrencilerin sorularını yanıtlamamız bizi çok mutlu ediyor” diye konuştu.

MUDANYA KADINLARI KOOPERATİFİ

Kooperatifin Başkanı Şennur Kocakurt: “Ziraat ve gıda yüksek mühendisiyim, Mudanya Kadınları Kooperatifi Kurucu ve Yönetim Kurulu Başkanıyım. Alnur markamızın tescilini alarak 41 çeşit ürünün satışına başladık. Linans ve yüksek lisans eğitimimi Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi’nde tamamladım. 2008-2011 yılları arasında Çanakkale’de köy-koop genel merkezi bünyesinde 5 İlçe 117 köy de kırsalda kooperatiflerin güçlenmesi ve bilinçli tarım uygulamaları yapılabilmesi için kooperatiflerin sorun ve sıkıntıları ile yakından ilgilenme fırsatı buldum. Uzun yıllar ihracat, gıda üretimi, kalite ve üretim mühendisliği ve yöneticilik yaptım. Memleketim Bursa ya döndüğümde Mudanya’nın köylerindeki kadınların tarımsal ürünlerine ve sosyo ekonomik hayatlarına yön verebilmek ve katkı sağlamak için kooperatifimizi kurdum. 37 kadın üye ile üretim yaparak sürdürülebilir, kurumsal bir marka olabilmek için mücadele ediyoruz.

TEMİZ TOPRAK

Halk Bank Üreten Kadınlar Yarışması’na katıldık. 2500 kadın kooperatifi arasından ilk 35 kadın kooperatifi arasına seçildik. Bursa’yı temsil ederek ilk on finalist arasında yer almaktan onur duyduk. Aynı zamanda bünyemizde bulunan 7 köy 37 üyemizin tarımsal faaliyetlerine yön vermek için de kolları sıvadık, Ata tohumu ekimi yaparak 12 dönümde kara nohut ve yerli sebze tohumları, altın çilek ve yerli mısır gibi ürünlerin temiz tarım, temiz toprak hedefiyle çoğaltmaya çalışıyoruz.

ATA TOHUMU ÜRETTİK

İngilizce ve Türkçe hazırladığımız ürün kataloğumuzda 41 çeşit ürünün satışına başladık. Yöresel lezzetlere inovatif yaklaşımlarla çağımızın beslenme anlayışına uygun sağlıklı, hijyenik, doğal, güvenilir ürünlerimizi tüketilebilir hale getirdik. Ata tohumu yetiştirmek ve gelecek nesillere genetiği ile oynanmamış tohumlar bırakmak için çalıştık. Trilye tipi sofralık zeytin türünün tüm dünyaya tanıtılması için coğrafi işaret başvurusunda bulunduk. Kooperatifimize kazandırdığımız Yörükyenicesi’nin ilk okullunu yenilebilir enerji dönüşümlü sebze ve meyve kurutma ve öğütme tesisine çevirmek için kolları sıvadık.
Emirleryenicesi köyündeki bünyemize kattığımız ilk okul binamızın küçük bir unlu mamüller ve konserve grubu ürün üretim, paketleme tesisine çevirmek istiyoruz, makinelerimizin bir kısmı hazır üretim hazırlığı yapıyoruz. Ayrıca üretken girişimci hanımlar ile gıda dışı ürünler için de atölyeler açmaya başladık. Ahşap atölyemiz ve doğal sabun üretimi, soya mumu, bal mumu üretimi yapan atölyelerimize, seramik atölyesi de eklemek hedefindeyiz.”

ZEYNİLER ÇALIKUŞU KADINLAR KOOPERATİFİ

Türk edebiyatının önemli eserlerinden biri olan Reşat Nuri Güntekin’in ‘Çalıkuşu’ romanının geçtiği Zeyniler Köyü’nde günümüzün ‘Çalıkuşları’ harıl harıl çalışarak birlik olup kooperatif kurdular. Çalıkuşu romanındaki Feride’nin yeğeni Mahinur Makar liderlik yaparak kooperatifi gündeme taşırken, Zeyniler Yöresinin tanıtılmasında yerli ve yabancı turistlere de hizmet vererek katkıda bulunmaktadır.

Kooperatifin Başkanı Mahinur Makar: “Kasım ayı 2015 yılında, yedi kurucu ortak ile başladığımız yolculuğumuzda kooperatifimiz, 42 ortakla yolumuza devam ediyoruz. Çalışmalarımız, kırsal kesimdeki kadın birlikteliğini, uygun eğitim programları ile harmanlayıp, kadının toplum içindeki konumunu yükselterek, sosyal, ekonomik özgürlüğünü kazanmasıyla ve dolasıyla aile, bölge ve ülke ekonomisine katılımına katkısını kapsamaktadır.
Kadınlarımızın, sosyal, kültürel, ekonomik faaliyetler kapsamında yer almaları, mal, hizmet üretim becerilerini, girişimlerini, sağlıklı, gelişmiş, sürdürülebilir bir şekilde desteklemek, emeği tek elden pazarlanmasına yönelik ihtiyaçlarını karşılamak, sosyal yönden de özgün bir yapıda, birlikte iş yapma, iş birliği uyumu içinde, dürüst çalışma, bölgesel kalkınma ve ülkemiz ekonomisine katkı sağlamak amaçlanmıştır.

YÖRESEL ÜRÜNLER ÜRETİLİYOR

S.S. Zeyniler Çalıkuşu Kadınlar Tarımsal Kalkınma Kooperatifinde, tarımsal üretime dayalı olarak üyelerimizden, çevre köy, kadın üreticiler, kooperatiflerden tedarik edilen mevsiminde yetişen sebze, meyvelerle, kalite ve mutfak lezzetinden ödün vermeden yöresel ürünler üretiyoruz. Pişiriyor, üretiyor, satış ağını geliştirmeye yönelik çalışmalar içinde marka olma yolundaki ortak hedefimiz doğrultusunda azimle, sabırla hareket ediyoruz. Kooperatif aktif ortaklarının katılımı ile farklı türlerde olmak üzere hınkal, salça, reçel çeşitleri, kahvaltılık sos, tarhana, erişte, turşu çeşitleri, sos çeşitleri, ballı elma sirkesi, kantron yağı, unlu mamüller üretip satışını gerçekleştiriyoruz.

ADIM ADIM İLERLİYORUZ

Kooperatif çatısı altında birçok konuda alınan eğitimler ile kadınlarımızın bilinçlenmesi sağlanırken, her bir üyenin sahip olduğu yetenekleri ortaya koyması, kendilerine olan güvenlerinin artmasında önemli rol oynadı. Üretim sürecine katılan kadınlarımız, emeklerinin karşılığında aile ekonomilerine katkı sağlayarak, hayata yönelik motivasyonlarını, arttırmaya başladılar. Kadının toplum içindeki konumunu yükseltme yönündeki amacımızı da bu şekilde adım adım gerçekleştirmeye başlamış olduk.
*
Bursa’da her biri ayrı ayrı incelendiğinde her birinden farklı bir başarı hikayesi dinleyeceğimiz başarılı, hamarat Cumhuriyet kadınları, Mustafa Kemal Atatür’ün Nutuk’ta söylediği gibi ‘damarlarındaki asil kanları’ ve temiz yürekleriyle mücadele ediyorlar.
Bursa’da yer alan Üretici Kadın Dernek ve Kooperatiflerinin sayıları çok fazla. Zaman zaman sayfalarımıza taşıdığımız, tüm kadınlara örnek ve ilham olan diğer dernekler ve kooparatifleri de saymadan olmaz. Hepsi birer Halide Edip, Çalıkuşu, Kara Fatma, Sabiha Gökçen olan kadınların kurdukları kooperatif ve dernekler şunlar:

Merkez Tirilye Tarımsal Kalkınma Kooperatifi
Oylat Boğazı Kadınları Tarımsal Kalkınma Kooperatifi
Zeyniler Çalıkuşu Kadınlar Tarımsal Kalkınma Kooperatifi
Karacabey DağkadıÜreten Kadınlar Tarımsal Kalkınma Kooperatifi
Karaoğlan Manda Köyü Üreten Kadınlar Tarımsal Kalkınma Kooperatifi
Yenişehir Hatunişi Tarımsal Kalkınma Kooperatifi
İznik Kadın Üreticiler Tarımsal Kalkınma Kooperatifi
Mudanya Kadınları Tarımsal Kalkınma Kooperatifi
Ağaköylü Kadınlar Tarımsal Kalkınma Kooperatifi
Balaban Kadın Tarımsal Kalkınma Kooperatifi
Uludağ Yiğitali Kadınları Tarımsal Kalkınma Kooperatifi
Esebey Kadın Tarımsal Kalkınma Kooperatifi
Mudanya Güzelyalı Kadınları Tarımsal Kalkınma Kooperatifi
Kocayayla Kadınları Tarımsal Kalkınma Kooperatifi
Cumalıkızık Kadınları Tarımsal Kalkınma Kooperatifi
Candarlı Kadınları Yaban Mersini Tarımsal Kalkınma Kooperatifi
Gemlik Kumla Kadınları Tarımsal Kalkınma Kooperatifi
Bursa Kadın Girişimi Üretim ve İşletme Kooperatifi
Yıldırım Kadın Girişimi Üretim ve İşletme Kooperatifi
Orhanili Kadın Girişimi Üretim ve İşletme Kooperatifi
İnegöl Kadın Girişimi Üretim ve İşletme Kooperatifi
Kadim Kadın Girişimi Üretim ve İşletme Kooperatifi
Gürsu Kadın Girişimi Üretim ve İşletme Kooperatifi
Orhangazi Kadın Girişimi Üretim ve İşletme Kooperatifi
Her Dem Kadın Girişimi Üretim ve İşletme Kooperatifi
Bekay Kadın Girişimi Üretim ve İşletme Kooperatifi
Bursa Fide Agro Turizm Kadın Girişimi Üretim ve İşletme Kooperatifi
İznik Kadın Girişimi Üretim ve İşletme Kooperatifi
Güneşin Kadınları Bursa Kadın Girişimi Üretim ve İşletme Kooperatifi
Bursa Karapınar Kadın Girişimi Üretim ve İşletme Kooperatifi
Kozluören Kadın Girişimi Üretim ve İşletme Kooperatifi
Emirsultan Kadın Girişimi Üretim ve İşletme Kooperatifi
Bursa Lotus Kadın Girişimi Üretim ve İşletme Kooperatifi