Son orman yangınları da bir kez daha gösterdi ki, günümüzde turistik tesislerdekiler dáhil olmak üzere artık çok daha fazla insan ormanlık alanlarda büyük bir yangın tehlikesiyle yaşamakta.
Peki, ev ve tesislerimizi orman ve fundalık yangınlarından nasıl koruyabiliriz? Yangın öncesi gerekenleri yapıyor muyuz?
Geçenlerde bir orman yangını Çankırı’nın Yaylatepe Köyü’nü yuttu. 82 hanelik köyde 70 ev, 15 ahır ve 70 samanlığı yaktı. Sinir krizleri geçiren köylüler, ekipleri evlerini söndürmek için hiç uğraşmamakla suçladı. Orman yangınlarında evlerin yanmasında tüm suç yangına müdahale eden ekiplerin midir? Ne yangından önce, ne de sonra gördüğüm Yaylatepe Köyü için bu sorunun yanıtını bilmiyorum. Ama bir afet yönetim uzmanı olarak bildiğim bir şey varsa o da ormanlık alanda yerleşim birimlerinin yanmamak için bazı şeylere mutlak surette dikkat etmek zorunda olduğu...
Eğer ormanlık bir alanda yaşıyorsanız düzenli olarak yapmanız ve dikkat etmeniz gereken önemli hazırlıklar var. Onları yapmıyorsanız dikkat; eviniz olası bir orman yangınında kolayca yanıp, ocağınız sönebilir.
NE YAPMALI NE YAPMAMALI
Örneğin ormanlık bir bölgede bulunan ev ve tesislerin;
Etraflarında en az 9 metrelik bir yarıçapa sahip daire içinde odun, saman ve talaş gibi tutuşabilecek, yanabilecek madde depolanmamalı. Bir orman yangını tehlikesi belirdiğinde, etraftaki her türlü yanabilir eşya ve malzeme içeri alınmalı.
Aynı yerde hiçbir ağaç, fundalık, çalı, ot ve benzeri yanabilecek bitki yetiştirilmemeli. Yerdeki ot veya çimlerin uzamasına, duvarları kaplayan sarmaşık vb. bitkilere müsaade edilmemeli.
Çatıda ve oluklarda birikmiş yaprak vb. yanabilir maddeler düzenli olarak temizlenmeli.
Bacalar yılda en az iki kez temizlenmeli.
Dokuz metrelik daire dışındaki yakın alanda bulunan ağaçlar seyrekleştirilmeli ve bu ağaçların dalları yerden en az 3 metre yüksekliğe kadar budanmalı, ölü dallar, yapraklar, çalı, çöp ve diğer kalıntılar da düzenli olarak temizlenmeli.
Çankırı’nın Yaylatepe Köyü’nü yutan orman yangınında can kaybı olmaması çok sevindirici bir durum. Böyle bir orman yangınına ev veya tesislerde yakalananlara şunlar tavsiye edilebilir:
Ormanlık/çalılık bölgelerde özellikle kuru ve sıcak günlerde bacalardan kıvılcım kaçmaması için önlem alın.
Elektrik dairesinden veya yerel yöneticilerden, elektrik tellerine yaklaşan ağaç dallarının budanmasını isteyin.
Evlerinizde, araçlarınızda, iş yerlerinizde yangın söndürücü bulundurun. Gücü yeten herkese bunların kullanmasını öğretin. Ormanda yangına yakalanma durumunda kullanmak için yünlü battaniyeler de bulundurun.
Orman içinde veya yakınında ateş ve yangın belirtisi görürseniz hemen 177 nolu telefonu arayarak yangını bildirin.
Hasat sonrası tarlalarda kalan anız, vb. atık ve çöpleri asla yakmayın. Arı kovanlarının tütsülenmesinde kullanılan ateş ormana atılmamalı, su ısıtmak veya yemek pişirmek vb. amaçlarla ormanda ateş yakılmamalı.
Ormanların içinden veya etrafından geçen yol kenarlarında piknik yapmamalı. Yalnızca özel olarak belirlenmiş piknik alanlarından gerekli önlemleri alarak yararlanmalı. Bu piknik alanlarından ayrılırken, yakılan ateşler su ve/veya toprakla tamamen söndürmeli ve kullanılan alan temizlenmeli.
Unutmayın ki orman yangınları ev, tesislerimiz ve ormanlarımızla birlikte birçok canlı türünü de yok ediyor. Öncelikle yangın çıkmaması için çok dikkatli olmalıyız; gördüğümüz her türlü ateş ve dumanı ilgililere hemen haber vermeliyiz. Orman yangınlarından korunmak için daha fazla bilgiyi "Kızılay ile Güvenli Yaşamı Öğreniyorum" kitabında bulabilirsiniz (http://www.kizilay.org.tr/channels/1.asp?id=131).