Erguvanların ne zaman açacağını bilen ya da tahmin eden var mı? Erguvanların açma dönemine göre önceden yapılacak olan programların tutmama, dönemine denk gelmeme ihtimali erguvan etkinliklerini düzenleyenler için risk oluşturmakta.
Bu nedenle Marmara, Ege, Akdeniz ve Batı Karadeniz şehirlerimizde erguvan festivallerinin yapılabilmesi için "erguvan çiçek açma tahmini" şart. Mesela dünya, kiraz ağaçlarının ne zaman çiçek açacağını gün gün, şehir şehir tahmin ediyor. Çünkü bunlar çok önemli sosyo-ekonomik olaylar...
Japonya ve ABD’de medya soğuk kış günlerinin sonuna gelindiğinde tomurcuğa kalkmış kiraz ağaçlarıyla ilgili haberlere yer vermeye başlar. Özellikle, hava durumu programlarında kiraz çiçeklerinin ne zaman açacağına yönelik tahminler yer alır. Kiraz ağaçları Okinawa’da ocak ayında çiçek açmaya başlar ve Kyoto ve Tokyo’ya bir dalga gibi hareket ederek martın sonu veya nisanın başında ulaşır. Daha sonra kuzeye yönelir ve Hokkaido’ya birkaç hafta sonra varır.
Japon Meteoroloji Teşkilatı kiraz ağaçlarının açma günlerini ve izlenecekleri en iyi dönemleri kiraz çiçeği açma mevsimi olarak belirler. Kiraz çiçeği en çok yağış, rüzgár ve hava sıcaklığından etkilenir. Bu parametrelere göre kiraz çiçeği açma mevsimi biraz erken ya da geç gelebilir ve mevsim kısa ya da uzun sürebilir.
Bu yıl Japon Meteoroloji Teşkilatı kiraz ağaçlarının 18 Mart’ta çiçek açacağını açıkladı. Beklenen bu çiçek cümbüşü dolayısıyla seyahat ajansları turlar organize etti, belediyeler festival düzenledi. Fakat meteoroloji yanlış hesap yapmıştı ve bunun için Japon halkından özür diledi. Sonra Japonya’da bu yıl kiraz çiçeklerinin açma dalgasının gün be gün ülkede nasıl yayılacağı yeniden belirlendi. Olağan dışı (ortalamadan 1-3 derece) sıcak geçen kış nedeniyle Japonya’nın resmi olmayan bu ulusal çiçeği (sakura) birkaç gün erken açtı.
*
Washington D.C.’deki en meşhur ağaç da 1912’de Japonya’dan hediye edilen kiraz ağacıdır. ABD Meteoroloji Teşkilatı, Potomac Nehri’nin etrafında 3700 kiraz ağacında bu yıl çiçeklerin 1-12 Nisan arasında görüleceğini, çiçeklenmenin en fazla 3-5 Nisan günleri arasında olacağını tahmin ediyordu. Bu tahmine göre park yetkilileri tarafından Ulusal Kiraz Çiçeği Festivali 31 Mart-15 Nisan arasında yapıldı.
İstanbul Büyükşehir Belediyesi Park ve Bahçeler Müdürü İhsan Şimşek’e göre laleler İstanbul’da bu yıl bir hafta önce açtı. İstanbulluların baharın geldiğini fark edebilmesi için belediye tarafından son iki yılda dikilen 500 bin ağacın yarısı çiçek açan ağaçlardan seçilmiş. Bunların 30 bini erguvan ağacı. Kobe ve Washington’daki kiraz ağaçlarını ve festivalleri gördükten sonra "nerede bizim ağaç ve çiçek festivallerimiz" diye düşüyorum. Örneğin, İstanbul’da palmiye gibi yapancı ağaç türleri yerine artık İstanbul’un meteorolojik şartlarına uyum sağlamış erguvanın tercih edilmesine sevindim. Bu erguvanların 22 tanesi İTÜ Uçak ve Uzay Bilimleri Fakültesi’nde. Fakültemize yeni dikilen erguvan ağaçlarını "ne zaman açacaklar" diye göz hapsinde tutuyorum.
*
Japonya ve ABD’deki kiraz çiçeği festivallerine dünyanın her tarafından yüz binlerce insan katılıyor. Emir Sultan’ın 15. yüzyılda Bursa’da başlattığı erguvanşenliği geleneği, 2000’den bu yana "Yerel Gündem 21 Erguvan Çalışma Grubu"nun önderliğinde, nisan ayının sonunda dört günlük şenlikle sürdürülüyor.
Erguvanlar da kiraz ağacı gibi her yıl hava şartlarına bağlı olarak farklı tarihlerde çiçek açıyor. Kışın ılıman ya da şiddetli geçmesine göre erguvanlar martta, nisanda açabiliyor veya açmaları mayısa sarkabiliyor. Bu nedenle, ülkemizde erguvan festivali, şenliği veya bayramını doğru zamanda yapabilmek için erguvanlar tomurcuklanmaya başlandığı andan itibaren yakın takibe alınmalı ve erguvan açma mevsimi önceden belirlenip gün be gün, şehir şehir ilan edilmeli.