Köpeklerle insanların 4 bin yıllık tarihi

Dört ayaklı canlılar arasında en geniş coğrafyaya yayılmış tür olan köpeklerin, farklı kültürlerdeki mitolojik ve dinsel rolünü inceliyor. Köpeklerin hayatımızda sadece ev ve yol arkadaşı olarak değil, edebiyat, sinema ve bilimsel araştırmalardaki rolleriyle de önemli yer tuttuklarını bir kez daha ortaya koyuyor.

İnsanların ilk evcilleştirdiği hayvan olan köpekler, uygarlaşmada da yoldaşlık ettiler. Farklı kültürlerde, farklı algılanıp kabul gördüler. Kitap Yayınevi’nin yayınladığı kitapta McHugh, "Diğer hayvan türlerinden en az bin yıl önce evcilleştirilen köpek, o günden beridir toplumsallığın yapısını değiştirmek üzere insanlarla işbirliği içinde çalışmaya devam ediyor" diyor. Kitaptaki ilginç bölümlerden birkaçı şöyle:

BİYOLOJİK MUCİZE: Canis familiarisin kökleri 500 bin yıl öncesine dek uzanır. Kurtlar, çakallar ve kır kurtları binlerce yıl boyunca köpeklerle geri dönüşsüz biçimde karışmış, böylece köpeklerin soyağacı yalın, çizgisel olmaktan uzaklaşmıştır. Canis familiaris (köpek), köpekgiller grubu içinde bir çeşitlilik halkası olmayı sürdürüyor. Böylesine hızla ulaşılmış bir fiziksel çeşitlilik yelpazesine sahip olması bakımından gerçek bir biyolojik mucize.

KÖPEK Mİ KURTTAN ÇIKTI MESELESİ: Kesin olan şudur ki kurtlar ve köpekler arasında muazzam farklar var. Günümüzde her bir kurda karşılık 4 bin köpek vardır. Köpekler esas olarak koku, beden dili ve sesle ifadeyi kullanırken, kurtlar avlarını habersiz yakalayabilmek için çoğunlukla görsel ipuçlarını kullanır. Köpekler yumuşak başlıdır, ehlileştirilebilir. Oysa diğer köpekgiller bu denli güvenli değildir.

BİR SEMBOL OLARAK KÖPEK: Köpeklerin zahmetsizce erişilebilir olması, onları kolay birer kürk ve deri, yanı sıra da yiyecek, çöp öğütme, kemirgenlerin denetimi, ulaştırma ve hatta alarm sistemleri kaynağı olarak nasıl farklı biçimlerde tanımlamamıza yol açtığını gösterir. Köpek yemek batılı, sanayileşmiş kültürlerde resimde görmenin bile büyük duyarlılık uyandıran, günümüzde belki en fazla tepki çeken konusu. Dünyanın dört bir yanında tarih boyunca köpekler bolluk aylarında fazla yiyecekleri tüketmişlerdir. Kıtlık dönemlerinde de insanlar onları yemiştir. Antik ritüellerin günümüzdeki devamının bir parçası olarak sözgelimi Oglala Siyuları gibi Kuzey Amerika kabile halkları ve Filipinler gibi Uzakdoğu’nun denizci halkları hálá köpek yiyorlar. Kore, Nijerya ve İspanya’da da bugün köpek eti incelikli bir yemek olarak sunuluyor.

BİR SIFAT OLARAK KÖPEK: Eski Hint, Amerikan yerlisi ve Yakındoğu geleneklerinde köpekler tiksindirici davranışın sembolü haline gelir ve onlarla kurulan temas inananları, mallarını ve hatta mekanlarını (özellikle kutsal mekanlarını) kirletir. Bu yüzden Arapça’da kelb ’köpek’ insanlar için kullanıldığında aşağılayıcı bir hakaret sözcüğüdür. İlginç bir biçimde köpek, gerek Müslüman gerekse Hırıstiyan ve Yahudi dinsel metinlerinde genellikle inançsızlar için kullanılan küçük düşürücü lakap haline gelir.

BİLİMİN TARTIŞMALI EMEKTARLARI: Köpekler laboratuvar deneylerinde en sık kullanılan evcil hayvanlardır. Uysallıkları ve kolay bulunabilmeleri onları ideal deney hayvanı haline getirir.

SİYASETİN METAFORU OLARAK KÖPEK: Köpekler uluslararası siyasette güçlü metaforlar olarak ortaya çıkar. Bush’un emrindeki bir köpek olarak Saddam Hüseyin imgesi Irak’ın dünya ile ilişkisinin algılanışında çarpıcı bir değişime de işaret eder.Mesude ERŞAN

Kedi ve köpeklerde şaşılık

Kedilerde şaşılık göz yuvarlağının normal pozisyonda olmaması olarak tanımlanır. Normalde göz yuvarlağı göz çukurunun içinde göze bağlı küçük kasların çalışması ile değişik yönlere doğru kolayca hareket eder. Bazen gözü kontrol eden bu kasların karşılıklı olanlarından birinin diğerinden daha uzun olması ya da daha kuvvetli çalışması ortaya çıkabilir. Bu durumda göz normal istikametinde durmaz. Bu problem tek bir gözde olabileceği gibi her iki gözde de görülebilir.

Eğer gözlerin her ikisi de buruna bakacak şekilde istikamet kazandıysa bu durum şaşılık olarak adlandırılır. Şaşılık kediler içinde en çok Siyam’larda görülmektedir. Siyamlarda görülen bu göz problemine tıbbi olarak medial ya da konverjent strabismus adı verilmektedir. Bazen gözler burna bakmak yerine aksi istikamete doğru da pozisyon almış olabilir. Bu durum da diverjent strabismus olarak adlandırılır ve en çok da Boston Terrier ırkı köpeklerde kalıtsal olarak görülür.

Siyam kedileri ve Boston Terrier ırkı köpeklerde kalıtsal olarak görülen şaşılık, normalde tüm kedi ve köpeklerde gözü çalıştıran kasların sinirlerindeki hastalıklar ve yaralanmalar sonucunda da ortaya çıkabilir. Benzer şekilde vestibular sistem olarak adlandırılan ve denge organı olarak kulakta yer alan bölgenin hastalıklarında da şaşılık ortaya çıkabilir. Denge sistemi düzgün çalışmadığında kedi veya köpek otomatik olarak hissettiği dönme hareketine karşı görüntüyü sabitlemek ihtiyacı ile şaşı bakabilir.

Eğer şaşılık kalıtsal olarak ortaya çıktıysa genellikle tedavi gerektirmez ve kedi veya köpeğin hayatını olumsuz etkilemez. Ancak şaşı kedilerin birbirleriyle çiftleştirilmemesine özen gösterilmesi hastalığın yavrularda ortaya çıkmasını önlemek için oldukça önemlidir. Eğer şaşılık daha sonradan ortaya çıktıysa bu durumda şaşılığa sebep olan asıl hastalığın teşhis edilmesi ve tedavisinin yapılması gerekir.

PAKO PANO

Tıslamayı, ısırmayı bilmeyen, sevdiğinizde mutluluk mırıltıları yayan uzun tüylü İran kedisi kırması oğlumuza 15 sene beraberliğin garantisini verebilecek bir aile arıyoruz. 0533 476 57 62.

Karlar altında bulduğum erkek güzeli sarman kediyi sahiplendirmek istiyorum. Bacağı kırıktı, iyileşiyor, bir sakatlığı kalmayacak. 0532 426 08 37.

Sokağa terk edilmiş 3,5 aylık Pointer melezi köpeğe yuva arıyoruz. Sağlık durumu çok iyi. Lütfen ona sıcak bir yuva için yardım edin. 0216 389 86 50 ve 0536 512 40 96.

Beş aylık Boxer köpeğe yuva arıyorum. 0532 366 88 29.

Ulus’taki A. Adnan Saygun heykelinin yakınında bir Colie bulduk. 5 yaşının üzerinde, erkek, tasmalı ve tek gözünde perde var. Şu anda Pako veteriner kliniğinde bakılıyor. Sahibini veya sahiplenmek isteyen birini arıyoruz. 0212 257 00 69.

2,5 aylık bembeyaz ve dişi Pekinez için yeni bir yuva aranıyor. 20 Pekinez’in yaşadığı bir evde doğdu, şu an geçici olarak bakılıyor. Çok uysal. 0505 542 91 08.