İnsanın kapasitesi hayrete düşürüyor!

‘Bu 9 yılı nasıl geçirdiniz?’ diye sorduklarında, ‘Beynimizin gücünü kullanarak’ diyor.

Tibor, hapishanede inanılmaz bir yarışma başlatıyor: şiir çeviri yarışması. Aslında buna bir sosyal deney de diyebiliriz.

Neden inanılmaz?

Çünkü insanlar tek kişilik ya da iki, üç kişilik hücrelerde kalıyor. Birbirleriyle iletişimleri yok denecek kadar az.

Ayrıca ne kalem var ne kitap ne de kağıt.

Yarışma sözlü, hafızadan ve gardiyanlardan habersiz olmak zorunda.

Yarışma başlıyor

Tibor, ilk önce gizli bir mesajlaşma sistemi kuruyor. Tabii bu sistemi diğer mahkumlara öğretecek olanağı yok.  Onun için diğer mahkumlar bu sistemi kendileri çözüyor.

Gizli mesajlaşma sistemi çözüldükten sonra, çevirisi yapılacak şiire karar vermek gerekiyor.  Aylar süren çabalardan ve oylamadan sonra Walt Whitman’ın  “O Captain! My Captain!” şiirine karar veriliyor.

Şiiri herkes çeviriyor ve ezberliyor.

Daha sonra herkes çevirdiği şiiri, bir yan hücrede kalan mahkuma aktarıyor.

Mahkumlar yan hücreden gelen şiiri ezberliyor ve kendi şiiriyle birlikte bir yandaki hücreye aktarıyor.

Değerlendirme başlıyor

Bütün çeviriler Tibor’da toplanıyor. O bütün çevirileri ezberliyor.

Daha sonra bütün çevirileri mahkumlara aynı yöntemle dağıtıyor. Mahkumlar en iyi çeviri için oy kullanıyor.

Sonra en iyi çeviri seçiliyor.  Ödül veriliyor.

Bu yarışma iki yıldan fazla sürüyor.  Bütün bu şiirleri ezberlemek bir dert, her saniye başlarında bulunan gardiyanlara yakalanmadan şifreler ile bu yarışmayı sürdürmek başka bir dert. Bir gün bazen sadece bir sözcük aktarabiliyorlar.

İnsan gerektiği zaman beynini inanılmaz şekilde kullanabiliyor.

Sayısız örnekler var.

Bay Koku

Geçenlerde Fransa Nice’te bir parfüm fabrikasını ziyaret ettim. Bir görevli parfümlerin nasıl üretildiğini anlattı.

Parfümü üreten uzmana Mr. Nose (Bay Burun) deniliyormuş. Dünyada sadece 150 tane Bay Burun varmış. Özellikleri ne?

2000’den fazla kokuyu hafızalarında yıllarca tutabiliyor.

Cerrahlar

Bazı cerrahlar saatler süren bir ameliyatta bile, sorulduğunda saatin kaç olduğunu  5 dakikalık sapma ile söyleyebiliyor.

Denizciler

Malezyalı denizciler gözleri kapalı bir şekilde okyanusa bırakıldığında, denizin akıntısını bedenlerinde hissederek,  iskeleyi elleri ile koymuş gibi bulabiliyor.

Satranç ustaları

Eskiden İranlı askerler sefere giderken, satranç tahtası ve taşları olmadan at üzerinde zihinden satranç oynarmış.

Bütün bunlar insan beyninin neler yapabileceğini gösteriyor.

Ama en önemli nokta şu: bunu bir kaç üstün yetenekli kişi değil, gerçekten uzmanlaşmak isteyen herkes yapabiliyor.

Yeter ki bu uzmanlığı sağlayacak deneyim veya öğrenme ortamı sağlansın.
(Dikkat edin okul ortamı demedim. Deneyim ve öğrenme dedim.)

Zaten benim bütün amacım bunu sağlayacak sistemi eğitimcilere aktarmak.

Aileler ve eğitimciler bu sürece bugünden itibaren başlayabilir.