Üst katın kapısı çilingirle açılabilir mi

“EV alma komşu al” atasözünün doğruluğunu kanıtlayan bu tarz küçük ama rahatsız eden sorunlar, komşuluk ilişkilerini de yıpratıyor. Özellikle banyo ve tuvaletlerdeki su tesisatından veya balkondan alt kata su akması sık sık her site ve apartmanda gündeme geliyor. Bu konuyu ceza ve kat mülkiyeti hukuku açısından inceledim. Okurlarımın bu ve benzeri sorularına yanıt aradım.

TCK’DA SUÇ SAYILIR MI?

Ankara Üniversitesi Hukuk Fakültesi Ceza ve Ceza Muhakemesi Hukuku Anabilim Dalı Öğretim Üyesi Prof. Dr. Devrim Güngör’e göre bir başkasının evine keyfi şekilde girmek hukuka aykırı ve suç. Ancak, su sızıntısı gibi bir tehlike halinde çilingirle kapıyı açtırmak mümkün. Nasıl mı? Bakın şöyle: “Birinin, üst katta oturan komşunun evinden kendi dairesine su sızıntısı olduğunu görmesi halinde, usulüne uygun olarak bunu önlemek için bazı haklara sahip olduğunu belirtmek gerekir. Öncelikle, su sızıntısı nedeniyle alt katta oturan daire sakini zarar görebileceği gibi, bu sızıntının okurun sorusundaki gibi elektrik prizlerine yayılması durumunda, elektrik kaçağı nedeniyle bir yangın tehlikesi de ortaya çıkabilir.

YÖNETİME HABER VERİN

Böyle bir durumda apartman/site yönetimine de haber vermek kaydıyla, çilingirle üst kattaki dairenin kapısının açtırılması, elektrik ve suyun kapatılması halinde, “Mala zarar verme” veya “Konut dokunulmazlığını ihlal” gibi suçlar oluşmaz. Zira 5237 Sayılı TCK’nın bir hukuka uygunluk nedeni olan “İlgilinin rızası”nı düzenleyen 26. maddesinin kıyas yoluyla genişletilmesi ve böyle bir durumda üst katta oturan kişinin rızasının olduğunun varsayılması pekâlâ mümkündür.

PRATİK YOL BULUN

Yürürlükteki TCK, suç ve ceza yaratan normlar dışındaki normlar yönünden kıyas yapılmasına imkân tanımaktadır. Bunun için ortaya çıkan istenmeyen durumu önlemenin başka bir pratik yolunun bulunmaması gerekir. Aksi takdirde keyfi şekilde girilmiş olur, hukuka uygun olmaz.”

TAVANDAKİ SIZINTI ACİL DURUM MU

- BU sorunun kat mülkiyeti açısından değerlendirmesini ise Yargıtay Hukuk Dairesi Onursal Başkanı Mahir Ersin Germeç yaptı. Germeç’in okurlarımın sorularına yanıtları da şöyle:

1- Kat Mülkiyeti Kanunu’na göre üst kat komşudan su akması “acil” bir durum sayılır mı? Böyle bir durum ana taşınmaza zarar vereceği gibi, elektrik kontağından çıkacak yangının can ve mal kaybına neden olması da ihtimal dahilindedir. O nedenle de acil durum kabul edilebilir.

2- Polise, zabıtaya haber vermek çözüm olur mu? Müdahale ederler mi? Polisin ve zabıtanın böyle bir görevi yok. Ancak, komşuluk hukuku içinde öncelikle komşunuza ulaşıp eğer başka birine bıraktıysa ya da kapıcıda varsa yedek anahtarı getirtip onun izniyle tanıklar huzurunda kapıyı açtırmak, su vanasını ve elektrikleri kapatmak ilk akla gelen kanunlara uygun yöntemdir.

3- Çilingir çağırarak kapıyı açtırıp suyu vanasından kapattırma hakkınız var mı? Telefonla arayarak, durumun aciliyetini anlatmak, SMS - WhatsApp mesajı veya e-posta yoluyla iznini almaya çalışmak gerekir. Ancak, komşunuza ulaşamıyorsanız ve yangın riski varsa son çare olarak çilingir çağırmak düşünülebilir. Bu süreç tutanak altına alınmalıdır.

4- Bu tutanak nasıl düzenlenmeli? Tarih ve saat belirtilmeli. Yönetici, apartman görevlisi, çilingir ve diğer tanık komşulara imzalatılmalıdır. Komşuluk hukuku içerisinde eve ve kapıya asla zarar verilmemeli. Başka bir yere girmemeye de özen gösterilmelidir.

5- Komşumuz bizi dava edebilir mi? Bir başkasının konutuna girmek TCK’na göre kişinin rızası yoksa “Konut dokunulmazlığını ihlal” suçunu oluşturabilir. Ayrıca eve zarar verilmesi halinde üst kat komşu bu şikâyetinin yanı sıra tazminat da talep edebilir.

TAZMİNAT İSTEYEBİLİRSİNİZ

6- Su akması nedeniyle oluşan zararın tazmini için dava açmak mümkün mü? Öncelikle komşuluk hukuku içinde komşunuzla görüşerek, tamiratı yapmasını ve zararınızı tazmin etmesini isteyin. Komşunuzun reddetmesi halinde dava açarak evinizin uğradığı zararın tazminini ve tamiratın yapılmasını hâkimden isteyebilirsiniz.

7- Bu dava nerede açılır? Nasıl görülür? Bu davanın taşınmazın bulunduğu yerdeki sulh hukuk mahkemesinde açmak gerekir. Hâkim bilirkişi incelemesi yaptırarak, su tamiratının yaptırılmasına hükmeder. Bu bedeli de sorumlu olan üst kat komşu öder. Alt kat komşunun evindeki boya ve badana ya da diğer zarar ziyandan da zarar veren bu komşu sorumlu olur.

8- Ortak alan çatımızdan su sızıyor ve mantolama yapılmıyor. Nasıl bir yol izlemek gerekir? Ana yapının çatı veya terası ortak yer niteliğindedir. KMK’nın 19/2 hükmüne göre tüm kat maliklerinin en az 4/5’inin yazılı rızası gerekir. Ancak, onarım ve güçlendirmenin acilen yapılması gerektiğinin mahkemece, tespiti ile projeye ve tekniğine uygun biçimde yapılması şartıyla kat maliklerinin rızası aranmayacaktır. Bağımsız bölümüne su sızan malik, diğer kat maliklerinin rızasına gerek olmaksızın sulh hukuk mahkemesinden tespit kararı alıp tamirat yaptırabilir.