Apartman ve sitelerde yangınla mücadele rehberi

Merak edilen tüm bu soruları kat mülkiyeti bilirkişisi Murat Erdoğan’a sordum...

- Ev alırken yangın tedbirleri alınmış binaları mı tercih etmek gerekir? Yangın tedbirleri alınmış bir bina, sadece can güvenliği açısından değil, aynı zamanda maddi kayıpları önlemek ve uzun vadede güvenli bir yatırım yapmak açısından da önemlidir. Ev alırken, yangın güvenliği raporunu ve bina altyapısını kontrol etmek akıllıca bir karar olacaktır.

- Eski bina ve sitelerde yangın alarm ve söndürme sistemi kurulabilir mi? Evet, eski binalara yangın sistemi, duman dedektörü ve yangın merdiveni kurulabilir. Ancak, bu tür değişiklikler için bazı yasal izinler alınması ve teknik incelemelerin yapılması gerekmektedir. Duman ve ısı dedektörleri, yangın alarm sistemleri ve yangın söndürme tüpleri için özel bir izin gerekmemektedir. Apartman/site yönetimi veya bina sahibi, yetkili bir yangın güvenlik firması ile anlaşarak sistemleri kurabilir. Ancak sprinkler (otomatik söndürme) sistemleri gibi büyük değişikliklerde proje onayı gerekebilir.

ESKİ BİNALARDA NE YAPILABİLİR

- Yangın merdiveni ile yangın alarm ve dedektör sistemleri için kat maliklerinin onayı gerekir mi? Apartmanlarda/sitelerde yangın merdiveni ortak alanı etkilediği için bazı durumlarda yönetimin tek başına bazı durumlarda ise kat maliklerinin oyçoğunluğu ile karar alması gerekir. Eski bir binaya yangın merdiveni eklenmesi, bina statik yapısını ve ortak alanları etkileyen bir değişiklik olduğu için belediyeden de izin ve onay gerektirir. Süreç şu şekilde işler:

- Belediyeden ruhsatlı bir mimar/mühendis ile yangın merdiveni projesi hazırlanır. Proje imar yönetmeliği ve Binaların Yangından Korunması Hakkında Yönetmelik esaslarına uygun olmalıdır. Belediye imar müdürlüğüne ve itfaiye müdürlüğüne onay için başvurulur. Belediye onayı alındıktan sonra yangın merdiveni inşaatı için ruhsat çıkarılır. Uygun bir firma ile montaj yapılır ve belediye denetimi sonrası yapı kullanma izni verilir.

- Yangın alarm ve dedektör sistemi için özel bir izin gerekmez, sadece yetkili firmadan kurulum yapılabilir.

- Yangın merdiveni eklenmesi için belediye ve itfaiye onayı gereklidir.

- Site veya apartmanlarda binanızda yangın güvenliği eksikleri varsa, yetkili bir mühendislik firmasıyla görüşerek uygulama planı hazırlatmak ve resmi izin sürecini başlatmak en doğru adım olacaktır.

NERELERE ŞİKÂYET EDİLİR

- Malikler, yangın önlemlerini almayan yönetime karşı ne yapabilir? Eğer apartmanda veya sitede yaşıyorsanız ve bina yönetimi yangın önlemi almıyorsa; kat malikleri kurulu toplantısı düzenleyerek yangın güvenliği konusunda karar aldırabilirsiniz. Apartman yönetimi önlem almazsa, sulh hukuk mahkemesine başvurup eksikliklerin giderilmesini talep edebilirsiniz.

- Neyi, nereye şikâyet etmelisiniz? Şikâyetiniz üzerine ilgili kurumlar inceleme yaparak bina yönetimine zorunluluk getirebilir. Şu kurumlara şikâyette bulanabilirsiniz:

Belediye: Yapı denetimi ve ruhsat eksiklikleri için

İtfaiye Müdürlüğü: Yangın güvenliği ihlalleri için

Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği İl Müdürlüğü: Yapı ruhsat ve denetim eksiklikleri için CİMER / ALO 181: Devletin ilgili kurumlarına resmi şikâyet için

Mahkeme: (Kat malikleri için) Site veya apartman yönetimi önlem almıyorsa.

2002 ÖNCESİNE YAPTIRIM UYGULANMALI

- Türkiye’de yangınla ilgili mevzuat yeterli mi? Türkiye’de bu alandaki mevzuat güncellenmeli ve güçlendirilmeli. Yangın Yönetmeliği genel olarak kapsamlı ancak denetim ve uygulamada eksiklikler var. Örneğin 2002’den önce yapılan binalarda yangın merdiveni, duman dedektörü gibi sistemler zorunlu değil.

- Yangınların önlenmesi konusunda ne gibi tedbirler alınmalı? Belediyeler ve itfaiye, binalarda rutin yangın güvenliği denetimleri yapmalı. Eksiklik tespit edilen binalara ağır yaptırımlar uygulanmalı. 2002 öncesi binalara yangın merdiveni, dedektör gibi sistemler zorunlu tutulmalı. Bu dönüşümler için bina sahiplerine kredi veya teşvik verilmeli. Anaokulundan itibaren okullarda ve işyerlerinde yangın eğitimi ve tatbikatlar zorunlu olmalı. Apartman ve sitelerde yılda en az bir yangın tatbikatı yapılmalı. Kırsal bölgelerde itfaiye istasyonları artırılmalı. İtfaiye personeli için sürekli eğitim ve modern ekipman sağlanmalı.

YANGIN TÜPLERİ ZORUNLU MU

- Site ve apartmanlarda yangın söndürme tüpü zorunlu mu? Apartman ve sitelerde yangın söndürme tüpü bulundurmak zorunludur. Yönetmeliğe göre beş ve daha fazla katlı binalarda, her katta en az 1 adet 6 kg’lık yangın söndürme tüpü bulunmalıdır. Bodrum katı bulunan binalarda, özellikle otopark, kazan dairesi, depo gibi alanlarda ekstra tüp bulundurulmalıdır. Dükkân veya işyeri bulunan apartmanlarda, tüplerin sayısı ve yerleşimi kullanım alanına göre artırılmalıdır. Site içinde sosyal tesis, spor salonu gibi ortak alanlar varsa yangın tüpü bulundurmak zorunludur.

- Yangın tüplerinin bakımı ve kontrolü nasıl yapılmalı? Yangın söndürme tüpleri yılda en az bir kez yetkili firmalar tarafından kontrol edilmelidir. Kullanım süresi dolan veya basıncı düşen tüpler yenilenmelidir. Yangın anında yangın tüpü olmadığı için müdahale edilemezse, bina yönetimi hukuki sorumluluk taşıyabilir.

YANGIN MERDİVENLERİ

- Yöneticiler yangından korunmak için hangi önlemleri almak zorundalar? Binaların Yangından Korunması Hakkında Yönetmelik ve Kat Mülkiyeti Kanunu kapsamında, bina yöneticilerinin yangın önlemlerini almak ve gerekli tedbirleri uygulamakla yükümlü olduğu açıkça belirtilmiştir. Apartman/Site yöneticisi şu önlemleri almak zorundadır:

- Yangın söndürme ekipmanları bulundurulmalıdır. Her katta yeterli sayıda yangın söndürme tüpü bulundurulmalı ve düzenli bakımı yapılmalıdır.

- Sprinkler ve yangın dolapları varsa çalışır durumda olmalıdır. Duman dedektörleri ve yangın alarm sistemleri kurulmalı ve bakımı yapılmalıdır.

- Acil çıkış yönlendirme levhaları ve aydınlatmalar aktif olmalıdır.

- Yangın merdivenleri açık ve erişilebilir tutulmalıdır (kilitli olmamalıdır!). Acil çıkış yolları kapatılmamalı ve engellenmemelidir.

- Apartman sakinlerine tahliye planı ve yangın eğitimi verilmelidir. 

- Asansörler, elektrik tesisatı ve doğalgaz sistemleri düzenli olarak kontrol edilmelidir.

- Yeni yapılan binalarda yönetmelik gereği itfaiye raporu ve yangın önlemleri kontrol edilerek iskân ruhsatı alınmalıdır. 

KİM SORUMLU�

- Yönetici yangın önlemlerini almaza sorumlu tutulabilir mi? Hukuki ve cezai sorumluluğu var mı? Apartman veya site yöneticisi, ortak alanlardan ve güvenlikten sorumludur. Yangın güvenliği sağlamak, yönetimin asli görevlerinden biridir.Yangın çıkması durumunda ihmal tespit edilirse, apartman veya site yöneticisi hukuki ve cezai sorumluluk taşıyabilir. Yangın merdiveni kilitliyse veya kaçış yolları kapalıysa, ölüm veya yaralanma durumunda yöneticiler yargılanabilir. Yangın söndürme sistemleri eksikse, itfaiye veya belediye idari para cezası kesebilir. Kat malikleri veya kiracılar, yangın güvenliği önlemleri alınmadığı için yöneticiyi mahkemeye verebilir.