Sonbahara hazır mısınız

Ülkemize sağlık, huzur, barış ve zenginlik getirsin diyerek yazımıza başlayalım. Sonra da kendi konumuza, “sağlık meselemize” dönelim.

Hepimiz bazen korkarak bazen endişelenerek bazen de sevinerek izliyoruz. Yurdumuzun hemen her bölgesinde sonbahar yağışları daha şimdiden başladı. Bana göre, “sel/su baskını meselesi” olmasa Avrupa’nın neredeyse susuzluktan kavrulduğu bugünlerde toprağımıza düşen her damla yağmur aslında biraz da sağlıktır, hayattır, faydalıdır. Sadece bu nedenle bile “Hocam yaz bitti mi ki sonbahara hazır olalım?” demeyin, gelin beni dinleyin, sonbahar için sağlık hazırlıklarına daha şimdiden başlamaya gayret edin. Zira bizi her zamankinden daha güçlü bir bağışıklıkla girmemizi zorunlu kılan problemli, zorlu bir kış bekliyor. “Peki, bu hazırlıklar neler olmalı?” diyorsanız buyurun...



AKLINIZDA OLSUN
SONBAHAR İÇİN SAĞLIK TARAMALARI

İLK 5
VARAN 1- SAĞLIK KONTROLÜNE HAZIR MISINIZ

SONBAHARA girerken ilk yatırımınızı sağlığınıza yapın. Oturun, güzel güzel ve dikkatle bir “sağlık notu sayfası” oluşturun. Genetik mirasınızı, yaşam tarzınızı, doğrularınızı, yanlışlarınızı, mevcut veya geçmişteki hastalıklarınızı, kullandığınız vitamin ve ilaçlarınızı tek tek not edin. Ve bu yıl lütfen sıradan ve ticari check-up taramalarına paçanızı kaptırmamaya gayret edin. Bu yılki taramanızı “sağlık riski değerlendirmesi” haline getirin.

VARAN 2- D VİTAMİNİ STOKLARINIZ YETERLİ Mİ

SONBAHAR kapımızı çalıyor, gündüzler kısalıp geceler uzuyor. Kısacası güneş yavaş yavaş bizden kaçıyor. Önünüzdeki kısa “son yazda” güneşten daha sık ve çok faydalanmanın mutlaka bir yolunu bulmaya çalışın, cildinizi güneşle daha sık buluşturmaya gayret edin ve bu yılki sağlık kontrolünüzde D vitamini stoklarınızı da kontrol ettirmeyi ihmal etmeyin. Unutmayın ki güçlü bir bağışıklık için D vitamini rezervinizi 50-100 aralığında tutmak zorundasınız.



VARAN 3- PROBİYOTİK REZERVLERİNİZ GÜÇLÜ MÜ

SONBAHARA girerken probiyotik zengini gıdalara (yoğurt, turşu, peynir) biraz daha ağırlık verin. Bağırsaklarınızdaki mevcut probiyotik rezervinizi zenginleştirmek için de daha fazla prebiyotik besin (sebzeler, bakliyat) tüketin.

VARAN 4- B12’NİZ YETERLİ Mİ

B12 vitamini eksikliği özellikle 50’li yaşlar sonrasında çok önemli bir sağlık riskidir. Bu yıl sonbaharda yaptıracağınız sağlık riski taramanıza mutlaka B12’yi de ekleyin. B12 vitamin seviyenizi 500-1000 arasında tutmaya gayret edin.

VARAN 5-FOLİK ASİT VE DEMİRİNİZ KÂFİ Mİ

BU yıl sağlık taramanızı yaptırırken lütfen bu ikiliye de yeni bir sayfa açın. Demir eksikliğinin yorgunluk ve unutkanlığınızın, folik asit eksikliğinizin ise depresif ruh haliniz ve odaklanma sorununuzun nedeni olabileceğini bir kenara not edin. Demir seviyeniz 50-100, folik asit seviyeniz 10-12 aralığında olsun.

İKİNCİ 5
VARAN 1-HOMOSİSTEİNİNİZ NORMAL Mİ

HOMOSİSTEİN yüksekliği sadece beyniniz ve kalbiniz için önemli bir sağlık riski değildir. Yüksek homosistein seviyeleri metabolizmanızdaki “metilasyon bozukluğu”nun da önemli bir işaretidir. Metilasyonun bozulması ise kanserler dahil pek çok sağlık sorunu için hazırlanmış “kırmızı mumlu bir sağlıksızlığa davet mektubu” gibidir. Homosistein seviyeniz mümkünse 8’den düşük olsun. 12’yi geçmesin, 14 ve fazlası görülünce de acil durum ilan edilsin.



VARAN 2 -İNSÜLİNİNİZ DENGEDE Mİ

SIRADAN sağlık taramalarında sık sık tekrarlanan yanlışlardan biri de açlık ve tokluk insülin seviyelerini pas geçmek, araştırmamak, değerlendirmemektir. Oysa insülin yalnızca şeker/karbonhidrat metabolizmasının değil, protein ve yağ metabolizmasının da orkestra şefi gibidir. Aşırı insülin yükü göbeğinizin giderek büyümesinin, karaciğerinizin yağlanmasının, ürik asidinizin fırlamasının, kan şekerinizin bir aşağı bir yukarı oynamasının, tansiyonunuzun patlamasının, kan yağ dengenizin bozulmasının gizli patronu olabilir. Açlık insülininiz 5’ten, tokluk insülininiz 25’ten fazla olmasın. Açlık insülininiz 10’u, tokluk insülininiz 40’ı asla geçmesin.

VARAN 3-TRİGLİSERİD HDL KOLESTEROL ORANINIZ İYİ Mİ 

KALP riski taramaları denilince nedense akla hemen ve anında “Kolesterol seviyemiz ne durumda?” sorusuna yanıt aramak geliyor. Oysa elimizdeki bilimsel çalışmaların neredeyse tamamı trigliserid/HDL (iyi) kolesterol oranının en az LDL (kötü) kolesterol seviyesi kadar önemli olduğunu gösteriyor. Trigliserid/HDL oranınız kesinlikle 1.5’u geçmesin.

VARAN 4-‘BOY/BEL ÇEVRESİ ORANI’NIZ NE DURUMDA

SONBAHARA hazırlık testlerinin en ucuzu ama belki de en önemlilerinden biri “boy/bel çevresi oranı”dır. Araştırmalar “Sonbahara zımba gibi giriyorum” diyebilmenin öncelikli şartlarından birinin de bu oranın düzgün olması olduğunu gösteriyor. Uzmanlar, “Bel çevrenizin genişliği, boyunuzun yarısını geçmesin -santimetre olarak-” diyor.

VARAN 5 -‘DENGE TESTİ’NDEN SINIFI GEÇTİNİZ Mİ

SONBAHAR sağlık değerlendirmenizi yaparken başvurabileceğiniz etkili ev testlerinden biri de denge testidir. Ayakta, tek ayak üzerinde gözleriniz kapalı, elleriniz göğüs üzerinde sabitlenmiş halindeyken kaç saniye sabit durabiliyorsunuz? Eğer bulduğunuz rakam 10 saniyeden düşükse ciddi bir egzersiz eksikliği sorununuz olduğundan hiç şüphe etmeyin ve her gün “7.500-10.000 adım hedefi”ni tutturmayı hedefleyin.