RSV’den korkalım mı

Konuştuğum uzmanlara göre, son günlerdeki üçlü salgının -şimdilik- bir numaralı tetikçisi RSV yani PARAİNFLUENZA virüsü gibi gözüküyor. İsterseniz gelin bu ve benzeri soruları biraz daha çoğaltalım, “Kimdir, nedir ve nereden çıkmıştır bu RSV?” sorularına da cevap aramaya çalışalım. Hazırsanız buyurun...

UNUTMAYIN

GEÇEN YIL ADETA BİR ‘BONUS’ GİBİYDİ

Bilelim ki özellikle çocuklarımız ve biraz da biz yetişkinler için 2021 sonbahar ve kışı adeta bir çeşit “bonus dönemi” gibi geçti. Okullar ve işyerleri kapalıydı, ailecek evlerimizde vakit geçirdik. Hijyen/el temizliği, maske ve mesafe tedbirlerine de genelde uyduk. Neticede de sadece COVID-19 ve influenza/grip ve benzeri virüsler değil, RSV/parainfluenza enfeksiyonuna da çocuklarımız -ve biz- pek yakalanmadık. Bu durum özellikle çocuklarımızın bağışıklık sistemlerini bir ölçüde -muhtemelen- zayıflattı. Uzmanlara göre, pandemide doğan çocuklar özellikle RSV ve benzeri virüslere yeterince maruz kalmadı. Neticede de bağışıklık sistemleri kâfi derecede güçlenemedi. Ayrıca okul ve kreş çocuklarının çoğu da yine üst solunum yolu virüslerinden özellikle de RSV/parainfluenza gibi yaygın görülen bir virüsten uzak bir sonbahar-kış geçirdiler. Bu yıl okulların/kreşlerin açılması -maske mesafe önlemlerinin de ortadan kalkması- ile birlikte son günlerde RSV virüsüne çocuklar daha yoğun maruz kalıyorlar. Neticede de daha sık hastalanıyorlar ve bu virüsleri -maalesef- evlerine dönünce ailelerine de bulaştırıyorlar. Kısacası bugünlerde oldukça artan virüs kaynaklı üst solunum yolu hastalıklarının bir numarasında -kanaatime göre- COVID-19 ve influenza/gripten ziyade RSV/parainfluenza enfeksiyonu var. Yetişkinler ve yaşlılarda görünen viral üst solunum yolu enfeksiyonların çoğunun da faili anlaşılan o ki yine bu parainfluenza virüsü.

OKUR SORUSU 1

ÜÇLÜ SALGIN BÜYÜR MÜ

Bana sorarsanız telaşa gerek yok. Salgın sözcüğünü zannediyorum pek sevdiğimiz ya da korktuğumuz için kullanıyoruz. Ortada öyle pek abartılacak ciddi bir salgın falan yok. Evet, virüs kaynaklı üst solunum yolu enfeksiyonlarında ciddi bir artış var. Artış var ama bu artış önümüzdeki hafta okulların kısa süreli tatil aralığına girmesi nedeniyle zaten ve muhtemelen bir ölçüde hafifleyecek. Ama yine de riskli alanlarda özellikle riskli kişilerin tedbirli olmalarında ve kalmalarında fayda var.

OKUR SORUSU 2

KİMLERİN RİSKİ FAZLA

Bilelim ki neredeyse her çocuk yaşamının ilk 3-5 yılı içinde bir ya da birkaç kez RSV enfeksiyonuna yakalanıyor. Ve çoğu çocuk -ne iyi ki- bu enfeksiyonları hafif bir soğuk algınlığı tablosuyla atlatabiliyor. Çok nadiren de bu virüs çocuklarda da büyüklerde de “ağır bir bronşit, tehlikeli bir zatürre” tablosuna yol açabiliyor. Ama bu durum genelde çok nadir. Üçlü salgın veya RSV/parainfluenza risk grubunda olanlar ise yine aynı kişiler. Kimler mi?

1- Bağışıklık sistemi zayıf, güçsüz ve çoklu organ hastalığı olan yaşlılar.

2- Özellikle kronik akciğer enfeksiyonu olan KOAH’lı yetişkin ve yaşlılar.

3- Herhangi bir nedenle kalp, karaciğer, böbrek yetmezliği tedavisi görenler.

4- Bağışıklık sistemi baskılayıcı ilaç kullanmak zorunda olanlar.

OKUR SORUSU 3

RSV NASIL BULAŞIYOR

Grip/influenza, COVID-19 veya Rhinovirüs/soğuk algınlığı ve benzeri üst solunum yolu virüs hastalıklarının tümünde olduğu gibi RSV/parainfluenza virüsü de “hapşırma, öksürme, öpüşme ve benzeri yollarla solunum havası ya da ağız teması” ile bulaşıyor. Kısacası bu virüs de vücudumuza burun veya ağız yoluyla giriyor. Ayrıca yine diğer virüslerde olduğu gibi virüslerle kirlenmiş eşyalara elle temas yoluyla bulaşması da mümkün.

OKUR SORUSU 4

MASKELERİ YENİDEN TAKALIM MI

Yukarıda da belirttiğim gibi geçtiğimiz iki yılda olduğu kadar ciddi ve tehlikeli bir durumla karşı karşıya değiliz. Ama yine de, yine yukarıda belirttiğim gibi risk grubundaki kişilerin/yetişkinler ve yaşlıların ve çocukların hijyenik tedbirlere dikkat etmelerinde, özellikle el temizliği bakımından dikkatli olmalarında fayda var. Riskli kişilerle temastan kaçınmak, bu gibi durumlarda “mesafe” önlemini korumaya çalışmak doğru olur.

Diğer taraftan herhangi bir üst solunum yolu enfeksiyonu yaşayan herkesin mümkünse iyileşinceye kadar evinde kalması, kalabalık ortamlara karışmaması ve hastalığı başkalarına bulaştırmama bakımından maske takmasının faydalı olacağı düşüncesindeyim. Ayrıca yine yukarıda belirttiğim gibi yüksek riskli kişilerin ve korunmayı daha da üst düzeye taşımak isteyenlerin, maske önleminden faydalanmaya gayret etmeleri iyi olur. Bu kişilerin özellikle riskli alanlarda (toplu taşıma araçları, alışveriş merkezleri ve benzeri kalabalık ortamlar) maske kullanmalarının doğru olacağı kanaatindeyim.

TEKRAR BELİRTEYİM: Meseleyi aşırı büyütmenin, korkuyu kapılmanın ve gereğinden fazla köpürtmenin anlamı yok, bilgili, dikkatli ve tedbirli olmamız yeterli olacaktır.