Midenizde ekşime ve hazımsızlık sorununu siz de yaşamış, karında şişkinlik, gerginlik, mide veya göğüs kafesinin üzerindeki inatçı yanmalarla çoktan tanışmış olmalısınız.
Bazen bulantı ve iştahsızlığın eklendiği bu olağan sorunlar uzun sürer ve çözümlenmeleri uzarsa can sıkıcıdır. Duygudurum bozukluğuna, gerginlik ve korkulara neden olabilmektedir.
KARNIN üst bölümünde ve göğüste yerleşen yanıcı ve ezici ağrılar, kazıntı, gaz, dolgunluk ve basınç hissi gibi hoş olmayan algılar ya da kalp hastalığı şüphesi uyandıran yumruk gibi duygular, keyif kaçırıcı, can sıkıcıdır. Yemek yemek veya aç kalmak bu sorunları azaltabilir veya arttırabilir.
Bu ve benzeri şikayetlerinizi anlattığınızda size hemen teşhis koyan bir yakınınızı bulursunuz! Canınızı yakıp keyfinizi kaçıran bu sorunlar onlara göre önemsiz ve sıradan ve muhtemelen de ‘sinirsel veya ruhsal’dır. Bu sorunlarla onlar da birçok kez doktorlarına gitmiş, endoskopik ve radyolojik incelemelerden bir değil birçok kez geçmişlerdir. Bazen ‘duodenit’, ‘antral gastrit’ bazen de ‘alkalen reflü’ tanısı almışlar, mide tembelliği, safra kesesi tembelliği ya da ‘ helicobacter pylori’ gastriti tanısı ile çok farklı tedaviler uygulamışlardır.
Benzer sorunları yaşayan iş arkadaşlarınız mide fıtığı tanısı, özafagus -yemek borusu- kökenli işlevsel göğüs ağrısı veya fonksiyonel-işlevsel-dispepsi- hazımsızlık teşhisleri ile sık sık antiasid ilaçlar kullanmışlardır. H-2 blokerleri, proton pompası baskılıyıcıları, metoclopramid, bizmut subsalisilat ve antibiyotiklerle sorunlarına çözüm aramışlardır! Kısacası sorununuz hazımsızlık, şişkinlik veya yanma ise çevrenizi sizden daha önce ‘attan düşen’ tanıdıklarınız saracak, sizi tavsiyelere, çözümlere boğacaklardır.
Bu ve benzeri sindirim sistemi sorunlarının çoğunun altında ya ‘fonksiyonel-işlevsel-dispepsi’ ya da yemek borusuna asid yüklü mide muhtevasının kaçmasından kaynaklanan ‘Gastroözafageal reflü hastalığı’ (GÖRH) yatar.
İŞLEVSEL-FONKSİYONEL-HAZIMSIZLIK NEDİR?
Nedenini pek çok doktor ziyaretinin bile çözemediği(!) sindirim sistemi sorunlarınıza ruhsal ve duygusal belirtilerin, streslerin, gerilimlerin, öfke ve hiddetlerin, uykusuz geçen ağrılı gecelerin, hazımsızlık, gaz, şişkinlik, yanma, geğirme sorunlarının eşlik ettiği hallerde aklınıza önce ‘işlevsel dispepsi’ gelmelidir. Sorunun çok önemli olmadığını bilen doktorunuz sizden uzun uzadıya tetkikler istemek yerine ‘bekle gör’ yaklaşımı izleyecek, sizi izleyip rahatlatıcı çözümlere, tetkiklerden daha çok öncelik tarayacaktır.
BELİRTİLERE DİKKAT
Mide yanmanıza göğüste can sıkıcı bir yumruk hissi, yediklerinizin geri gelmesi, ağrılı yutma ve yutma güçlüğü, öksürük, ses kısıklığı, boğazda yanma ve akıntı duygusu eşlik ediyorsa; bu belirtiler hızlı ve bol yenen ağır bir yemekle, yatınca, öne eğilince şiddetleniyor, kalp ağrısını düşündürücek yağunlukta bir göğüs ağrısına dönüşüyorsa ‘özafogeal reflü’ öncelikli düşünülmelidir. Sorunun çok sık tekrarlamasında stres ve üzüntülerin en az beslenme yanlışları kadar etkili olabileceğini unutmayın.
Safra kesesinin çeşitli hastalıklarında (kolesisititler), mide ve duedonun ülserleri ve iltihaplarında (gastritis,duodenitis), özafogus -yemek borusu- spazmlarında benzer yakınmaların olabiliceğini bilmeli, doktorunuzun önerdiği beslenme planını eksiksiz uygulamalısınız. Kullanacağınız ilaçların kararını komşunuza değil doktorunuza bırakmalısınız. Fazla kilolarınızdan kurtulmalı, yavaş ve az az yemeli, stresden, üzüntüden uzak kalmalısınız. Hazır besinlerden, fast food beslenmekten, kızartmalardan uzak kalmalısınız.
Bu belirtileri ciddiye alın!
Yutma güçlüğü Kanama
İnatçı kusma ve bulantı
Göğüs ağrısı
REFLÜ SORUNUNUZ VARSA
BUNLARI AZALTIN
Yağ ve yağlı besinler
Koyu çay
Çikolata
Nane, soğan, sarmısak gibi baharatlı besinler
BUNLARI KULLANMAYIN
Mide asidinin uyarılmasını önlemek ve özafagus irritasyonunu azaltmak için:
baharatlar
Karbonatlı içecekler (kolalı, gazlı meşrubatlar, gazoz gibi)
Domates ve suyu
Turunçgiller ve suları (portakal, greyfurt, mandalina)
Kahve
Alkol (özellikle şarap ve diğer fermente içkiler)
Sıcak ve soğuk besinler
Et suyu ve et suyu eklenmiş besinler
Kızartma ve bol yağlılar
Kremalı çorbalar
Kuruyemişler
Şeker (glukoz) şerbeti eklenmiş tatlılar
BUNLARDAN KORKMAYIN
Beyaz ve yağsız etler
Şekeri, yağı az tatlılar
Yağsız salatalar
Mayonezsiz, kremasız yemekler
Fırında pişirilmiş besinler
Izgara besinler
Buharda pişmiş yemekler
Gazsız içecekler ve su
BUNLARI YAPIN
Porsiyonlarınızı küçültün.
Fazla kilolarınızı verin.
Bir öğünde fazla yemeyin.
Öğün aralıklarını üç saate çıkarın.
Yavaş yiyin, iyi çiğneyin.
Yemekte sıvı almayın, su ve içecekleri öğün aralarında kullanın.
Proteince zengin bir beslenme planı uygulayın.
Yatmadan 3-4 saat önce son lokmanızı tamamlayın. Aç yatın.
Yüksek yastık kullanın, sol tarafınıza yatın.
Stresten uzak bir yaşam planlayın, öfkelenmeyin, kızmayın.