Popüler diyetler depresyon yapıyor

Vanderbilt Üniversitesi’nin yaptığı bir araştırma, "popüler diyet programlarını uygulayan hastalarda bir süre sonra ümitsizlik hissi, yorgunluk, uyku bozuklukları ve aşırı karbonhidrat tüketmeyle karakterli (şekerli, unlu gıdalar yemeye istek duymak) depresif bir ruh halinin oluştuğunu" gösterdi.

Araştırmaya göre bu durum özellikle "çok düşük yağlı bir diyet" uygulayanlarda daha sık ortaya çıkıyordu. Ağır ve yıkıcı bir ümitsizlik hissinin ön planda olduğu depresyon sorununun bir süre sonra yeme bozukluğu problemine bile dönüşebildiğini gösteren başka çalışmalar da var. Uzmanlar popüler bir diyete başlanmadan önce iyi düşünmenizi, diyetin içeriğini, yapısını iyice incelemenizi öneriyor.

ŞARLATAN DİYET

Popüler diyetlere şarlatan diyetler de diyoruz. Bu diyetlerin sizi tek yönlü, yanlış, sağlıksız beslenme alışkanlıklarına yönelttiğinden asla şüphe etmeyin. Hangi diyet programı olursa olsun dengeye, farklı besinlerle çeşitliliğe özen gösterin. Tek yönlü beslenmeyi telkin eden diyetlere (greyfurt diyeti, elma diyeti, lahana çorbası diyeti, detoks diyeti, sebze suyu diyeti...) itibar etmeyin. Bir diyet size herhangi bir yiyeceği kanser, artrit, sindirim alerjisi yapıyor diye yasaklıyorsa o diyeti reddedin. Bir diyet planında belirli bir yiyecek kesin olarak bir hastalığın sebebi olarak gösterilmişse veya tersine bir diyet herhangi bir besini bir hastalığın tedavisi için önermişse o diyetin şarlatan olduğundan şüphe etmeyin. Hiçbir diyet tek başına hiçbir hastalığı tedavi edemez. Bir diyet önerisi veya planı size normal yiyecekler dışında bir içecek veya tablet satmak istiyorsa o diyeti uygulamayın.

DOĞRU DİYETİN KÖŞE TAŞLARI

Diyet yaparken doğru beslenmek üzerine daha önce verdiğimiz bilgileri daha kolay anlayabilmeniz ve yiyecek-içecek seçimlerinizde kullanabilmeniz için size kısa bir yol haritası hazırladık. İşte "Doğru Diyet"in köşe taşları: Unutmayın diyet yaparken de doğru beslenmeniz, dengeli ve çeşitli beslenmeden taviz vermemeniz gerekiyor. Yoksa diyetiniz, hastalık reçeteniz olabiliyor.

1. Besin değeri fazla, kalorisi az olan yiyecek ve içecekleri tercih edin: Besinleri seçerken kalori yüklü "sorunlu besinler" yerine vitamin, mineral, antioksidan faktör ve posa zengini, düşük kalorili "sorumlu besinler"e yönelin. Şeker, yağ, un, nişasta yüklü sorunlu yiyecek ve içecekleri azaltın. Tatlılara, pasta, börek, kurabiye, bisküvi, gofret, cips ve benzeri yiyeceklerle, bol şekerli meşrubatlara fazla itibar etmeyin.

2. Az yağlı yiyin: Fazla miktarda yağ tüketiminin kilo aldırdığına, özellikle doymuş yağ ve trans yağların (tam yağlı süt ürünleri, yağlı kırmızı et ve bazı margarinler) damarsal yaşlanmayı hızlandırdığına dair güçlü kanıtlar var. Fazla miktarda yağ tüketenlerin bağışıklıklarının daha zayıf, yaşam sürelerinin daha kısa, kanser, diyabet gibi hastalıklara yakalanmalarının daha kolay olduğu belirtiliyor.

3. Meyve ve sebzelerden daha çok yararlanın: Bu besinler vitamin, mineral, antioksidan maddeler ve posaların temel kaynaklarıdır. Kilo kontrolünü kolaylaştırırlar. Özellikle sebzeler "kiloya dost gıdalar"dır.

4. Daha çok posa tüketin: Bunun için tam tahıl, bakliyat, sebze ve meyve yemeniz yetecektir. Posası fazla yiyecekler şekeri, kolesterolü, kiloyu, kan basıncını dengeler, kanseri önlemeye yardımcı olur, kabızlığı engeller.

5. Hayvansal proteinleri fazla tüketmemeye dikkat edin: Aşırı hayvansal protein tüketimi kolesterol yüksekliği, ürik asit fazlalığı riskini yükseltir. Günlük protein alınımı toplam kalorinin yüzde 20’sini geçtiğinde beden ve metabolizma zorlanır. Fazla protein böbreklere zarar verebilir. Özellikle hayvansal proteinlerin fazlasının erken yaşlandırdığı ileri sürülmektedir. Hayvansal ve bitkisel proteinleri dengeli tüketmeye özen gösterin.

6. Atıştırmalardan uzak durun: Ara öğünleri ihmal etmeyin ama zararlı atıştırmalarla bedeninizi kalori çöplüğüne de çevirmeyin. Sağlıklı atıştırmalar seçin (ceviz, badem, fındık, sebzeler...).

7. Kolesterolü yüksek besinlerden uzak durun: Bir günde aldığınız kolesterol miktarını 250-300 mg ile sınırlayın. Özellikle hem kolesterol hem doymuş yağ kaynağı yiyeceklerden (yağlı kırmızı et, yumurtalı sucuk, yumurtalı pastırma) fazla miktarda kullanmayın.

8. Tuzu ve şekeri azaltın: Bu iki lezzet unsurunun yemenize yol açarak kilo aldıracağını unutmayın. Şeker tüketimi arttıkça hastalık riski de artmaktadır. Günlük tuz tüketimini 1-2 çay kaşığı ile sınırlamaya çalışın.

Sinüzit baş ağrıtıyor

Eğer baş ağrınıza burun tıkanıklığı, alnınız ve yanaklarınızda basınç hissi gibi belirtiler de eşlik ediyorsa sorununuz bir sinüzit atağı olabilir. Sinüzite bağlı baş ağrılarına ayrıca ateş, öksürme, boğaz ağrısı, sarı-yeşil burun akıntısı da eşlik edebilir. Sinüzit ile ilişkili baş ağrılarının sabah kalkar kalmaz başlaması tipiktir. Öne eğildiğinizde, ıkındığınız ya da öksürdüğünüzde ağrı daha da şiddetlenir. Sinüzit gözden kaçar ve zamanında tedavi edilmezse baş ağrıları da yerleşik hale gelebilir. Özellikle burunda deviasyon-çarpıklık, alerjik şişmeler ve polipler nedeniyle tıkanıklık olanlarda, astım veya toz, küf, polen alerjisi yaşayanlarda sinüzite yakalanma olasılığı artmaktadır. Baş ağrılarınızın yukarıdaki belirtilerle birlikte olması halinde sinüzitten kaynaklanabileceği aklınızda olsun.

ealtinel@yasasinhayat.org

Dr. Evren ALTINEL

Kabak çekirdeği faydalı mı

Kabak çekirdeği veya çekirdekten elde edilen yağ E vitamini, magnezyum, potasyum ve çinkodan zengindir. Kabak çekirdeği ve yağı önemli bir Omega-3 ve Omega-6 kaynağıdır. Kabak çekirdeğinin prostat irileşmesini yavaşlattığı ve bağırsak parazitlerinden koruduğu da ileri sürülmektedir. İster çekirdeğini yiyin, ister yağından faydalanın ama kabak çekirdeğinden aşırıya kaçmadan istifade edin. taltan@yasasinhayat.org

Diyetisyen

Tuğçe ALTAN

BAHÇE


DİYET GÜNLÜĞÜ

Sorularınız için: Tel: (0212) 236 73 00

Evleneli 2 yıl oldu ve 2 yıldır doğum kontrol hapı kullanıyorum, bir hayli kilo aldım. Ve vermekte çok zorlanıyorum. Neden kilo veremiyorum?

Doğum kontrol hapı kilo yapar mı

Doğum kontrol haplarının kullanımı kilo alımına destek verir, "direk kilo aldırır" denilemez. Doğum kontrol hapları vücutta ödemi oluşturur ve bu durum bir süre sonra vücut yağ yüzdesinde meydana gelen artışın nedenlerinden biridir. Ve bu süreçte hareketsiz bir yaşamın da esiri olduysanız değişen beslenme alışkanlıkları ve hap kullanımı kilo almanızın genel nedenleridir. Uygulanabilir birkaç önerimize kulak verin...

n Eşinizle birlikte spor yapın.

n Öğün saatleriniz için yeni bir düzen oluşturun. Kahvaltıyı atlamayın.

n Ara öğünlerinizde karbonhidrat, protein karışımı menüler oluşturun.

n Yatmadan 2 saat önce yeme işleminizi bitirin.

n Ekmek tüketmekten vazgeçmeyin.

n Ödem şikayetlerinizi azaltmak için bol bol su için.

n Evinize sağlıksız atıştırmalıklar yerine meyve, kefir, ceviz, fındık almayı alışkanlık edinin.

n Ev için yapacağınız alışverişlerde mutlaka liste hazırlayın.

niluferinceis@yasasinhayat.org

8 yaşındaki oğlumun yağlandığını görüyor ve üzülüyorum. Ben de çok yemek yerdim ama kilolu bir çocuk olmadım. Oğlum için ne yapabilirim?

Çocuğunuzun aktivitesini

artırmasını sağlayın


Çocuklar çok yedikleri kötü beslendikleri ve az hareket ettikleri için kilo alıyorlar. Siz de çocukken iştahlıydınız ve belki de gerçekten çok yiyordunuz. Ama eminim çocukluğunuz sokakta, bahçede, okulda top veya ip peşinde koşturmakla geçti.

Size ders yılı sonunda ödül olarak büyük bir hamburger verilmedi. Doğum gününde bol kremalı ve şekerli bir kahve ısmarlamak yerine evde güzel bir pasta yapıldı ve yanında yine evde hazırlanmış kurabiyelerden vardı. Kola yerine bisküvinizi çayın içine batırdınız. Cips yerine akşam evde mısır patlattınız ve bunun gibi birçok fark var. Yeni çıkan ürünler, süslü paketler ve hareket gerektirmeyen hobiler çocuklarımızın çocukluğunu ve sağlığını elinden alıyor. Bu konuda en çok yardımcı olabilecek kişi sizsiniz. Doğru beslenmenin önemini oğlunuzu sıkmadan anlatmaya başlayın. Ve aktivitesini artırmaya çalışın. Bunun için şu anda en güzel aktivite spor yapmak.

gunes@yasasinhayat.org

Alkol cildi

erken yaşlandırır


Sürekli ve kontrolsüz alkol kullanımı cildinizin nemini azaltır, kuruma ve pullanmaya yol açar. Alkol cildi erkenden yaşlandırır. Pörsümüş ve soluk bir cildin geri planında çoğu kez alkol kullanımı yer alır. Özellikle burun ve yanak üzerinde çatlamış damarsal oluşumlar varsa alkole dikkat etmelisiniz. En iyisi alkol yerine üzüm suyu ya da cilt için faydalı diğer meyve sularıdır. Üzüm suyu ve Grape Seed Extract Oil (üzüm çekirdeği yağı) ihtiva ettiği yararlı antioksidanlar sebebiyle üstelik cildi gençleştirir de. Alkol kullanımınızı en fazla 1-2 bardak şarapla sınırlamalısınız. Alkole bağlı cilt sorunlarını azaltmada Evening Primrose Oil içeren kremlerden ve Milk Thistle’dan yararlanabilirsiniz.

Sahte "light"lara dikkat

"Light" terimi, çok kullanılan ve kafa karıştıran terimlerden biridir. Geçmişte bu terim "açık renkli" veya "hafif dokunmuş"dan "az kalorili" veya "düşük sodyumlu"ya varıncaya kadar hemen her şey için kullanılmıştır. Ancak şu anda bu terim sadece benzer bir gıdayla karşılaştırıldığında 1/3 daha az kalori veya 1/2 daha az yağ içeren gıdalar için kullanılabilmektedir. Ayrıca sodyum miktarı yüzde 50 azaltıldığında da kullanılabilmektedir.
Yazarın Tüm Yazıları