Orta yaş manifestosu

Eğer o terapi hele bir de doğru yaşam tarzı değişiklikleriyle de güçlendirilebilirse “orta yaş”, “iyi yaşlanma yolculuğu”nun bavul hazırlıkları, mükemmel yaşlanma maçının hazırlık pasları dönemi de olabilir. Biraz da bu nedenle pratikte “40-60 yaş aralığı”nın tanımı olan “orta yaş süreci” hepimiz için önemli mi önemli ve kritik bir zaman dilimidir. Bu kritik 20-30 yıllık zaman diliminde yapabileceğimiz iyi/kötü veya yanlış/doğru değişimler yaşlılık döneminde başımıza gelebilecek şeylerin görünmez mimarlarıdır. İşte bu nedenle hepimizin, her birimize özel bir “orta yaş manifestosu” hazırlaması ve o manifestoyu sürat ve samimiyetle hemen uygulamaya geçirmesi gerekiyor.

ÖNEMLİ

İŞTE O MANİFESTO

KASLARINIZA SAHİP ÇIKIN: Yaşlılıktaki yorgunluklara, ağrılı ve kısıtlayıcı eklem sorunlarına karşı direnebilmemizin en etkili yolu öncelikle kas kaybını (sarkopeni) önlemektir. Bunun için de 30’lu yaşlardan itibaren güçlü ve ciddi bir egzersiz planını uygulamaya koymak zorundayız.

EKLEMLERİNİZE SAYGILI OLUN: Orta yaşlardaki ağırlık artışları/kilo almalar ve hareket azalmaları, bu dönemde zaten hızla yaşlanan ve koflaşan kemiklerimizi daha hızlı eritecek (osteoporoz), eklemlerimizi daha kötü yaşlandıracak (osteoartrit) ve bizi yaşlılıkta daha çok zorlayacaktır. Bu olumsuz değişimleri önlemek için orta yaşlardan itibaren eklemlerimize daha çok itina göstermeliyiz. Bu konuda da “sihirli değnek egzersizdir” notunu daima gündemde tutmalıyız.

KİLO ALMAYIN: Orta yaş özellikle kadınlar için kritik bir “kilo tuzağı” gibidir. Bunun bir numaralı nedeni de “insülin direnci”dir. Bu dönem eğer dikkat edilmezse kadınlarda da erkeklerde de adeta bir “göbek büyütme/kalça genişletme dönemi”ne dönüşebilir. Orta yaşlarda kilo almamaya ve varsa eğer fazla kilolarınızdan bir an önce kurtulmaya gayret edelim.

HORMONLARINIZI İZLEYİN: Orta yaş -erkek kadın fark etmez- her iki cins için de ciddi bir “hormonal fakirleşme” dönemidir. Kadınlarda östrojen azalması (perimenopoz) veya kaybı (menopoz), erkeklerde testestoron düşmesi (hipogonadizm) az veya çok ama mutlaka ve daima vardır. Hormonal kayıplar sadece cinsel isteksizliğe değil, yorgunluk, halsizlik, terleme, ateş basmaları, duygusal gelgitler ve kilo almalara da sebep olmaktadır. Bu nedenle hormonal kayıpları erken fark etmek ve düzenlemeye gayret etmek önemli bir orta yaş ayrıntısı ve etkili bir iyi yaşlanma hazırlığıdır.

UYKUNUZA SAYGILI OLUN: Orta yaş özellikle kadınlar için yaşlılık dönemindeki uykusuzluk çağının hazırlık dönemi gibidir. Daha bu yaşlarda uyku kalitesini etkileyebilecek her yanlış düzeltilmeli ve kalıcı bir yaşam tarzı değişikliğine dönüştürülmelidir. Unutmayın! Uykusuzluk çok önemli bir mükemmel yaşlanma sabotajcısıdır.

DUYU ORGANLARINIZI KORUYUN: Daha 40’lı yaşlardan itibaren görmemizde, işitmemizde, hatta tat ve koku duyularımızda oluşabilecek olumsuz değişiklikleri/gerilemeleri ciddiye almalıyız. Yaşa bağlı görme ve işitme kayıplarımızı süratle düzeltmeliyiz ve bu kayıpları en az cilt kırışıklıklarımız, saç dökülmelerimiz, tırnak çatlamalarımız kadar ciddiye almalıyız.

PSİKOLOJİNİZİ GÜÇLÜ TUTUN: Orta yaşlar sadece bedensel değil, ruhsal sorunların da sahaya çıktığı, ısınma turlarına başladığı bir zaman dilimidir. Depresyon, kaygı bozuklukları, panik atak eğilimleri, beyin sisi, fibromiyalji, kronik yorgunluk sendromu ve daha pek çok yaşlılıkla ilişkili “ruhsal sorun tohumları” orta yaşlarda ekilmektedir. Bu nedenle orta yaş dönemi psikolojik olarak da bir güçlenme dönemine dönüştürülmelidir.

BELLEĞİNİZE SAHİP ÇIKIN: Nadir de olsa “erken başlangıçlı demans” veya “hafif bilişsel bozukluk” gibi yaşlılık sorunlarının ilk işaretleri orta yaşlarda da devreye girebiliyor. Bu nedenle belleğimizdeki en ufak bir değişimi bile ciddiye almamız, iyileştirmemiz ve belleği güçlendirebilecek en doğru alışkanlıklar edinmemiz de önemli bir orta yaş ayrıntısıdır.

DAMARLARINIZI KORUYUN: Kanaatimce orta yaşlarda oluşturacağımız ilk ve öncelikli koruma programı kalp ve beyin krizlerine karşı damar yaşlanmasını önlemek, eğer bu mümkün olmaz ise yavaşlatma tedbirlerini devreye sokmak olmalıdır. Zira mükemmel yaşlanmanın bir numaralı sabotajcıları kabul edilen “demans/bunama sorunu, kalp krizleri ve beyin felçleri”nin nedeni hızlı ve kötü damar yaşlanmasıdır.

KANSER TARAMALARINA BAŞLAYIN: Etkili bir orta yaş sağlık planının olmazsa olmazlarından biri de düzenli aralıklarla yapmamız gereken kanser taramalarıdır. Mamogramlar, kolon ve mide endoskopileri, akciğer grafileri, belli aralıklarla yapılan ultrasonografik incelemeler ve kan analizleri, erken kanser teşhisi için son derece önemli ve gerekli testlerdir.

BANA GÖRE

TADINI ÇIKARIN AMA...

Orta yaşların tadını doyasıya çıkarın. Ve bu terapi görmüş son gençlik döneminizi (!) keyifle, umut ve huzurla yaşamayı sakın unutmayın. Ama aynı zamanda bu harika zaman dilimini mükemmel bir yaşlanma yolculuğu için ısınma turları olarak da değerlendirmeye çalışın. Hepimiz insanız; her şeyin en iyisini yapmak, mükemmel olmak ve her şeye yetişmek zorunda değiliz. Biz de yorulabilir, istemeyebilir hatta vazgeçebiliriz. Ama her zaman biz de yeniden başlayabilir, yeniden deneyebiliriz. Bilelim ki bütün mesele şu iki sözcükte gizlenmiş gibidir: MAKUL ve DENGE. Orta yaşı biraz da bu iki sözcüğe sahip olma ve değerlendirme dönemi yapalım.