Ömrü uzatan 20 öneri

New York’taki Albert Einstein tıp okulunda görevli Dr. Nir Barzilai de bunlardan biridir. Dr. Barzilai yaşlanma üzerine çalışılan, konuyla ilgili onlarca araştırması yayınlanmış, önemli bir bilim kadını. Moleküler tıp ile fazlaca ilgilenir. Çalıştığı tıp okulunun “yaşlılık araştırmaları bölümü”nün de başkandır.
Ben bu değerli uzman ile ilk kez 2000’li yılların başında uluslar arası bir kongrede tanıştım, okurlarımı da onunla, 2010 Şubatında Hürriyet’teki bir yazımla tanıştırdım! Dr. Barzilai o zamanki açıklamasında, “Eğer 5-10 yıl daha dişinizi sıkarsanız, 100 yıllık yaşamı hayal olmaktan çıkarabileceğiz” diyordu. Çünkü “uzun ömür genlerini etkileyen özel bir ilaç üzerinde yaptığı çalışmalarda çok önemli mesafeler almışlardı. Bulgular yüz güldürücü idi”. Bu çalışmanın neticelerini 3-5 yıl sonra daha net ve açık öğreneceğiz.
NEDEN ŞAŞIRTICI?
Dr. Barzilai’nin yeni bir çalışmasının sonuçları “Journal of American Geriatrics Society” dergisinde yayınlandı. Uzunca bir süreye dayanan (40 yıllık) bir çalışma bu. Konusu “uzun yaşam” yine. “Uzun hayat”ın yani “100 yılı devirmenin” sırlarını ortaya çıkarmayı hedefliyor.
Bu yeni çalışmanın sonuçları oldukça şaşırtıcı. Bana sorarsanız şaşırtıcı olmaktan daha öte adeta felç edici (!) sanki. Nedeni de şu... Araştırmaların sonuçlarına bakılırsa uzun yaşayan insanların yani 80’i, 90’ı kolayca devirip yüz yıla merhaba diyenlerin,  genç yaşta ölenlerden farklı bir şey yapmadıkları anlaşılmış bu araştırmada. Yani 40-50 yıl yaşayıp da ölenlerden pek farklı bir şey yapmamış bu seksenlik gençler. Ancak bazı ortak noktalar yok değil yine de. Mesela ömrü 90 yılı aşanların çoğunun ana babaları da uzun bir ömür sürmüş. Yani genetik faktör bizim düşündüğümüzden çok daha önemli gibi gözüküyor. Önemli bir ortak nokta da “Şans” konusu! “Şans” sözünün bizzat kendisi bile önemli bir belirleyici sanki. Çünkü bilinçli ve eğitimli biriyseniz, sağlıklı ve temiz bir çevrede yaşıyorsanız, ekonomik imkânlarınız da müsaitse ömrünüz beklenenden daha uzun olabiliyor.
MANEVİYAT ÖNE ÇIKIYOR
Araştırmada daha pek çok bildik özellik arka arkaya sıralanmış uzun yaşama faydaları nedeniyle. Bunlardan en çok dikkat çekenlerin başında “maneviyat” geliyor. Manevi yanı güçlü, inanç dünyası zengin, aidiyeti sağlam insanlar, hayata olumlu ve iyimser bakanlar diğerlerinden daha uzun yaşama şansına sahip oluyor.
Dr. Barzilai’nin bulgularını lütfen “Ben bunları zaten biliyorum” deyip, geçiştirmeyin. Bilmeniz yetmez, yapıyor, uyguluyor olmalısınız. Hatta biraz daha ötesine geçmeli, alışkanlık haline getirmeli, yaşamınızın ayrılmaz bir parçası yapmalısınız.

İŞTE O ÖNERİLER

İSTERSENİZ uzun yaşam listesini Harvard’lı ünlü doktor Garry Small’ın tavsiyelerini de dikkate alarak biraz daha genişletelim:
-  İlişkilerinizi gözden geçirin ve yaşamınızdaki dağınıklığı azaltman bir yolunu bulun.
-  Sosyal bağlarınızı güçlendirin, çoğalın, kalabalıklaşın. Mc Arthur başarılı yaşlanma çalışması, sosyal bağları güçlü olanların daha yalnız yaşam sürenlerden %20 daha uzun yaşadıklarını gösterdi.
YEDİKLERİNİZE DİKKAT
-  Akıllı, bilinçli beslenin. Dengeli, çeşitli ve sağlıklı şeyler yiyin için. Moda diyetlere itibar etmeyin. Aslında çok mecbur kalmadıkça ve bir doktorun ciddi ve yakın desteği olmadıkça asla ve asla diyet yapmayın.
-  İçinde bulunduğunuz zamanı daha nitelikli, daha keyifli, daha huzurlu bir süreç gibi yaşamanın yollarını arayın.
-  Belleğinizi geliştirme ve keskinleştirme çalışmaları yapın.
-  Hep geleceğe yatırım yapmayın, bu günü yaşamanın da yollarını bulun.
-  Sabırlı ve sakin olun.
-  Sık sık seyahat edin, eğlenin.
-  Sosyal yardım kuruluşlarında görev almaya, yaşlılar, çocuklar, hastalar, yoksullar için bir şeyler yapmaya gayret edin.
DÜZENLİ SEKS
-  Empatiye önem verin. Olaylara hep kendi bakış açınızdan değil, bir de karşınızdakinin ya da başkasının bakış açısından bakmaya çalışın.
-  Sizi sıkan, üzen, size yük olan, sizi paçanızdan aşağı doğru çeken, canınızı sıkan ilişkileri sürdürmeye çalışmayın.
-  Mevcut ilişkilerinizin iyilerini koruma ve geliştirmeye, kötülerinden kurtulmaya özen gösterin. Yeni ilişkilerle çevrenizi büyütüp, çeşitlendirin.
-  Düzenli seks yaşamının çok önemli olduğunu aklınızdan çıkarmayın. Seks her yaşta mümkün, unutmayın! Uzun bir yaşam için iyi seks, sık sık yapılandan daha etkili, aklınızda olsun.
-  Eşinizi ya da birlikte olduğunuz kişiyi içten, yürekten, tutkuyla sevin. Tutku hormonu serotonin beyinde arttıkça yaşamınız uzayacak ve daha keyifli olacak.
-  Kalabalıklaşın! Dr. Garry Small’ın deyimiyle “Tek kişilik masalar sıkıcıdır!” En iyi restoranda yemek yeseniz de eğer masada yalnızsanız işiniz zordur. Hatta çevrenizdekiler bile size acıyarak gülümserler. Dahası garsonlar sık sık “Başka kimse gelecek mi?” diye sorarlar...
-  Ana babanızı sakın ihmal etmeyin. onların kaygı, korku ve hastalık durumlarında çözümler üretin ve yanlarında olun.
-  Her şeyi aynı anda ve birlikte yapmaya çalışmayın. Beyninizin de bir kapasitesi olduğunu unutmayın. “Çok işlemcilik iyi bir şey değil” diyor, Garry Small.
-  Öfkeden uzak kalın. Kıskanç ve kindar olmayın, kızmamaya çalışın.
-  İyi ve güzel uyumaya gayret edin. Mümkün olduğu kadar sık ve düzenli fiziksel aktivite yapın.
-  Temiz ve sağlıklı bir çevrede yaşayın.

(*) Dr. Garry Small/ The Longevity Bible’dan faydalanılmıştır.