Modern tıbbın hataları 2

Danışanlarının ya da hastalarının sağlık gemisinin kaptanı olmak! Amerikalı hekim Peter Attia “Outlive” kitabında aynı dileği tekrarlıyor ve bakın ne diyor: “Benim işim sizi bir buz tarlasında yönlendirmektir. 7/24 ‘buzdağı görevi’ndeyim. Etrafta kaç tane buzdağı var? En yakınları hangileri? Eğer onlardan uzaklaşırsak bu bizi kurtarır mı yoksa başka tehlikelerin yoluna mı sokar? Ufkun ötesinde gözden uzakta gizlenen daha büyük, daha tehlikeli buzdağları var mı?”

Dr. Attia kesinlikle haklı, peki ya çözüm?

Peter Attia

BİR TARİH DERSİ

TİTANİK FACİASINI ÖNLEMEK SAĞLIKTA DA MÜMKÜN

Dr. Attia diyor ki: “Titanik görüş mesafesinin düşük olduğu sisli bir gecede olması gerekenden çok daha yüksek bir hızla seyrediyordu. Su alışılmadık derecede sakindi ve bu durum kaptana da mürettebata da yanlış bir güvenlik hissi veriyordu. Gemide bir dürbün vardı ama kilitliydi ve anahtarın kimde olduğu da belli değildi. Gemi gözcüsü bu nedenle ölümcül buzdağını sadece 500 metre ileride görebildi. Sonucu hepimiz biliyoruz. Peki ya Titanik’te radar veya sonar olsaydı? Ya da daha da iyisi GPS ve uydu görüntülemesi de yapılabilseydi? Bu durumda kaptan ölümcül buzdağları labirentinde en iyisini umarak panik içerisinde kaçmaya çalışmak yerine daha önceden hafif bir rota düzeltmesi yapabilir, Titanik’i de yolcularını da kurtarabilirdi. Sorun şu ki bugünkü tıpta kullandığımız mevcut araçlar -maalesef- bizim de ufkun çok ötesini görmemize izin vermiyor. Tabiri caizse bizim de ‘radarlarımız’ yeterince güçlü değil.”

BANA GÖRE

PEKİ NE YAPMALIYIZ?

Modern tıbbın özellikle kronik hastalıklar söz konusu olduğunda yapması gereken yaşlanma araştırmaları ve ilaç keşiflerinde yapay zekâdan, biyoteknolojiden, nanoteknolojiden ve diğer yeni araçlardan olabildiğince çok ve mümkün olduğu ölçüde hızlı bir şekilde yararlanmaktır. İnsan ömrünün beklenmedik bir hızla uzaması ve bunun doğal neticesi haline gelen kronik hastalık patlaması (kanserler, felçler, kalp krizleri, Parkinson ve Alzheimer hastalığı, obezite, kas erimesi, kemik erimesi, osteoartrit, otoimmün hastalıklar...) bizi öncelikle bu hastalıkların mümkün olduğu kadar erken dönemde tahmin edilip önlenmesine, bu mümkün olmazsa erken teşhisle mümkün olduğu ölçüde geciktirilmesine veya etkilerinin hafifletilmesine yönlendirmelidir. Yapay zekâ güdümlü yeni biyobelirteçler bulmak ve “bilgi tıbbını biyobelirteç zengini bir veri tıbbı ile birleştirmek/evlendirmek” zorundayız. Bu işin nasıl başarılacağını sonraki yazılarımda ele alacağım.

CİLT SAĞLIĞI NOTLARI

CİLT İÇİN AKTİF BİLEŞENLER VE ETKİLERİ

BİR: Retinol, yaşlanma karşıtı bakımda altın standarttır.

İKİ: C vitamini, cilt aydınlatma ve kolajen üretiminde etkilidir.

ÜÇ: Hyaluronik asit, su tutma kapasitesini artırır.

DÖRT: Kimyasal peelingler, düzenli kullanımla cilt dokusunu iyileştirir.

BEŞ: Seramidler, cilt bariyerini güçlendiren temel moleküllerdir.

GÜNLÜK CİLT BAKIM RUTİNİ

BİR: Sıralama önemlidir... Temizleme, tedavi, nemlendirme ve koruma.
İKİ: Sabah ve gece rutinleri farklı hedeflere odaklanmalıdır.
ÜÇ: Her ürün için uygulama miktarı, etkinliği artırabilir.
DÖRT: Nemlendirme, her cilt tipinde temel bir adımdır.
BEŞ: Güneş koruyucu, tüm rutinin en kritik adımıdır.

YAYGIN CİLT SORUNLARI

BİR: Akne, doğru ürünlerle tedavi edilebilir bir problemdir.
İKİ: Pigmentasyon, güneşten korunma ile önlenebilir.
ÜÇ: Rosacea, hassas ciltler için özel ürünler gerektirir.
DÖRT: Koyu göz halkaları genetik faktörlerden etkilenir.
BEŞ: Cilt kanseri erken teşhis ile başarılı bir şekilde tedavi edilebilir.

YAŞLANMA KARŞITI CİLT STRATEJİLERİ

BİR: Kolajen üretimi, 20’li yaşlardan itibaren azalır.
İKİ: Peptidler, cilt elastikiyetini artırabilir.
ÜÇ: Düzenli SPF kullanımı, foto yaşlanmayı önler.
DÖRT: Antioksidanlar, serbest radikallerle savaşmada etkilidir.
BEŞ: Gece bakımı, yaşlanma karşıtı ürünlerin etkinliği için önemlidir.

GÜNEŞ KORUMASI VE ÖNEMİ

BİR: Güneş hasarı, erken yaşlanmanın bir numaralı sebebidir.
İKİ: SPF 30 veya üzeri ürünler günlük olarak kullanılmalıdır.
ÜÇ: Şapka ve güneş gözlüğü gibi fiziksel koruyucular ek koruma sağlar.
DÖRT: Antioksidan serumlar, UV ışınlarının etkisini azaltabilir.
BEŞ: Bulutlu havalarda bile UV koruması gereklidir.

CİLDİNİZ VE YAŞAM TARZI

BİR: Dengeli bir diyet, cilt sağlığını destekler.
İKİ: Sigara ve alkol, cilt yaşlanmasını hızlandırır.
ÜÇ: Egzersiz, cilt hücrelerinin yenilenmesini teşvik eder.
DÖRT: Stres yönetimi, cilt sağlığını korur.
BEŞ: Yeterli su tüketimi cildi nemli tutar.

CİLT BAKIM REJİMLERİ

BİR: Cilt bakımında süreklilik ve tutarlılık sonuç getirir.
İKİ: Her bireyin cilt tipi ve ihtiyaçları farklıdır.
ÜÇ: Günlük SPF kullanımı, yaşlanma belirtilerini önler.
DÖRT: Cilt bariyerinin korunması, uzun vadeli sağlık için önemlidir.
BEŞ: Hipoalerjenik ürünler bilimsel olarak kanıtlanmış olmayabilir.

CİLDİNİZ VE HORMONLAR

BİR: Hormon değişiklikleri, cilt sağlığını doğrudan etkiler.
İKİ: Östrojen eksikliği, menopoz sonrası cilt elastikiyetini azaltır.
ÜÇ: Hormon dengelemesi, akne tedavisinde önemli bir adımdır.
DÖRT: Stres hormonları cilt problemlerini tetikleyebilir.
BEŞ: Düzenli uyku, hormonal dengenin korunmasına yardımcı olur.

CİLT YAŞLANMASINI YAVAŞLATMAK İÇİN...

BİR: Peptid ve eksozom kremleri mucizeler yaratabilir.
İKİ: Kolajen takviyeleri cildin sıkılığını artırabilir.
ÜÇ: Hyaluronik asit, yaşlanma belirtilerini azaltır.
DÖRT: Lazer tedavileri cilt yenilenmesini destekler.
BEŞ: Kimyasal peeling, lekelerin giderilmesinde etkilidir.
ALTI: Düzenli bakım, yaşlanmayı geciktirir.

BENLER VE CİLT KANSERİ

BİR: Benlerin düzenli kontrolü cilt kanseri riskini azaltır.
İKİ: UV ışınları, cilt kanseri gelişiminde önemli bir faktördür.
ÜÇ: Geniş spektrumlu güneş koruyucular kullanılmalıdır.
DÖRT: Deri değişiklikleri dikkate alınmalıdır.
BEŞ: Erken teşhis, tedavi başarısını artırır.