Konforun fazlası çürütüyor

Hormesis konusundaki çalışmalarıyla tanınan Dr. Mark P. Mattson’a göre, hücrenin dolayısıyla bedenin toksik, kimyasal ya da çevresel herhangi bir faktöre düşük dozda maruziyeti her canlının adaptasyon yani uyum sağlama ve kazanma gücü ve süresini hızlandırır. Her canlı organizmanın hayatta kalmak ve çoğalmak için çevresindeki farklı uyaranlar ve stresler karşısında daha dayanıklı olmaları ve daha uyumlu cevap verebilmeleri, bazı yeni mekanizmalar/süreçler geliştirebilmeleri ile mümkün olabilir. Bu yaşam gücünü ve dayanıklılığı arttıran, çürümeye, gerilemeye, bozuşmaya engel olan yeni, olumlu ve güçlendirici değişimlerin tümü basitçe “hormesis” sözcüğüyle açıklanıyor. Hormesis hücrenin ve organizmanın yaşamını tehdit eden herhangi bir iç veya dış fizyolojik ya da patolojik, uyaran ya da zedeleyiciye karşı verdiği iki uçlu hatta çoklu yanıtların özeti olarak kabul ediliyor. Eğer bu yanıtlar iyi yönetilebilirse hücre, doku, organ ve sistemler; dolayısıyla beden hatta ruh çürümeden/bozuşmadan yani kötü yaşlanmadan kurtulacak hatta daha da güçlenecektir.



BİR ÖRNEK
DOĞAL ECZANE NASIL ÇALIŞIYOR

HORMESİSE bildik bir örnek vermek gerekirse... Bitkiler, böcekler ve mikroplardan “köklerini, yapraklarını, çiçek, tomurcuk ya da meyvelerini korumak için” pek çok doğal kimyasal üretiyor. Bu doğal kimyasallardan bazılarını biz düşük/makul miktarlarda tükettiğimizde bu doğal maddeler tıpkı bitkilerde olduğu gibi bizde de kanser, şeker hastalığı, kalp damar hastalıkları ve nörolojik bozukluklara karşı koruyucu görevler üstlenebiliyor. Örneğin, “lahanadaki sulforafan, soğan ve sarımsaktaki alisin, kırmızı üzümdeki resveratrol” bu tür doğal kimyasallardır. Bunlar bedenlerimize makul miktarlarda girdiklerinde “toksin olarak değil, doğal bir ilaç olarak” çalışmaya başlar.

İki hormesis örneği daha verelim: Zaman zaman açlık kürleri yaparak (oruçlar), zaman zaman günlük yürüyüşlerimizde kısa süreli hızlanmalara (kaotik egzersizler) başvurarak da hormesisin sağlığımızı iyileştirici ve güçlendirici etkisinden faydalanabiliyoruz.

NOT: Yazının hazırlanmasında “HORMESİS/Mark P. Mattson /Celsus Kitabevi”nden yararlanılmıştır



İYİ BİLGİ 1
POTASYUMSUZ OLMAZ

MİNERALLER de en az vitaminler kadar önemli, en az antioksidanlar kadar vazgeçilmez mikrobesin unsurları. Ama nedense uzun süre ihmal edildiler ya da görmezden gelindiler. Neyse ki modern tıp -biraz geç de olsa- mineralleri de “sağlık radarı”nın içine aldı. Modern tıbbın son yıllarda önemle ve özenle üzerinde durduğu minerallerden biri de potasyum oldu. Peki, neden? Ne oldu da potasyum birdenbire yeniden keşfedildi? Potasyumsuz sağlığın korunamayacağı, potasyumsuz olmayacağı nasıl anlaşıldı?

İYİ BİLGİ 2
POTASYUM NE YAPIYOR

POTASYUM tıpkı magnezyum, tıpkı çinko, tıpkı demir gibi mühim bir mineral. Onun da tıpkı diğer mineraller gibi, azlığı, çokluğu ya da yokluğu mühim bir mesele. Dahası her iki durumun da acil ve ölümcül sonuçları var. Potasyumunuz azalınca, 7/24 çalışan o muazzam kalp cihazımız, o minik ama müthiş canavarımız maalesef teklemeye başlıyor. Hatta bazen aniden durabiliyor. Potasyumdaki azalmadan damarlarımız da nasibini alıyor, kasılıp kalıyor, neticede tansiyonumuz yükseliyor. Peki, ya potasyum artınca ne oluyor? Orada durum maalesef daha da riskli, çok daha tehlikeli. Mesela kalbin ritmi yani düzeni altüst oluyor, ritim bozukluğu sorunu başlıyor. Kısacası kalbiniz tekliyor!

İYİ BİLGİ 3
POTASYUM NASIL KAZANILIR

POTASYUM kazanmanın pek çok yolu var ama doğrusu onu ilaç olarak yutmak değil, besinlerle kazanmaya çalışmak. Tavsiyem, beslenme planınızda potasyum zengini besinlere daha sık ve çok yer ayırın. Yani “muz, kayısı, şeftali, turunçgil ailesi, taze patates, domates, nar” gibi gıdalara daha sık yer vermeyi lütfen ihmal etmeyin. Özellikle idrar söktürücü, kabızlık giderici herhangi bir ilaç kullanıyorsanız, tansiyon veya kalp hastasıysanız potasyum dengesine daha çok dikkat ediniz.