Kolesterolsüz yaşayamazsınız

Kanınızda dolaşan kolesterolün önemli kaynaklarından biri yiyip içtikleriniz yani "diyetiniz" ama bundan çok daha fazlasının karaciğerinizde üretildiğini de unutmamanız gerekiyor. Kolesterol olmadan hayatınızı sürdüremezsiniz. Neredeyse "baş belası bir madde" gibi algılamaya başladığınız bu önemli molekülün bazı vitaminlerin (D vitamini) ve pek çok hormonun üretimi, hücrelerinizin bütünlüğü, sinir sisteminizin varlığı, soyunuzun devamlılığı için zorunlu olduğunu bilmelisiniz. Kolesterol olmadan böbrek üstü bezlerinizin kortizol hormonunu veya yumurtalıklarınızın testosteronu üretmesi olanaksızdır. Kolesterol o kadar önemlidir ki, vücut onun teminini asla şansa bırakmaz, kendisi de üretir. Yani vücudunuz kolesterol ihtiyacı için size güvenmez, "nasıl olsa ihtiyaç kadarını yiyeceklerden alır" demez.

BESLENME NOTU ORTA

Siz "sıfır kolesterol" içeren yani kolesterolsüz bir beslenme planı da uygulasanız vücudunuz ihtiyaç duyduğu kadar kolesterolü yine de üretecektir. Kısacası bedeniniz mükemmel bir kolesterol ayarlama düzeneğine sahiptir. Yedikleriniz yeterli gelmediğinde ihtiyaç duyduğu kadarını o kendisi üretir.

Bütün bunları Tanju Çolak’ın beslenme öyküsünde takılıp kaldığım bir cümle nedeniyle yazdım. Tanju Bey kırmızı et yerine sık sık balık yemeye çalışmakla iyi bir şey yapıyor ama bunu kolesterol sorunuyla mücadele adına yapıyorsa sadece balık, et tercihini değiştirmenin sorunun çözümüne yetmeyeceğini bilmesi gerekiyor.

Besin tercihleri genelde iyi. Sorun sanırım yüksek kalorili besinlere ilgisinden (!) kaynaklanıyor. Ayrıca eski bir sporcu olmasının da kilo problemi yaşamasında rolü var. Eskiden aktif, profesyonel spor yapanlar çoğu sporu bırakıp orta yaşlara gelince kilo alıyor. Bunun nedeni bir kalori yakma makinesi gibi çalışan bedenlerinin hareketsiz hale gelmesi. Tanju Bey’in hamur işi ve gözleme tutkusunun, geceleri atıştırma huyunun da zaman zaman kilo sorunu yaşamasında katısı var. Sanırım 7 onun için iyi bir beslenme notu.

STRES YÖNETİMİNDEN SINIFTA KALABİLİR

Tanju Çolak muhtemelen en önemli sağlık tehdidini stres yönetiminde yaşıyor. Bu sadece bir gözlemdir, ama Tanju Bey’in bir stres üreticisi olabileceğinden kuşku duyuyorum. Stres yaratan sebepleri araştırmasını ve stres üreten yapısını baskılamasını, değiştirmesini öneriyorum. Yoksa bugün gerilim tipi başağrıları, konsantrasyon azlığı ve gündüz uykusu eğilimiyle belli eden aşırı stres yükünün, yarın daha ciddi sorunlar yaratacağını bilmeli. Tanju Çolak’ın stres yönetimi ve seviyesi yönünden iyi bir not alması zor gibi görülüyor: 6

Aktivitesini sürdürmeye çalışması alkışlanacak bir davranış. Düzenli egzersiz alışkanlığını bırakmaması akılcı bir seçim. Özellikle yürümeyi bırakmamasını öneriyorum. Ve bu alışkanlığını yüzme gibi diğer aerobik egzersizlerle çeşitlendirmesini, ağırlık çalışmalarıyla desteklemesini doğru buluyorum. Aktivite notu için 8’in iyi bir rakam olduğunu düşünüyorum.

Genetik mirasına gelince sanırım önemli bir genetik hastalık yükü de söz konusu değil. Genetik miras bakımından şanslı biri olduğu bile söylenebilir. Genetik miras için iyi bir not veriyoruz: 7

Tanju Çolak pozitif tavırlı, olumlu yaklaşımlara sahip, duygularını kolayca ifade edebilen ve daha da önemlisi kendine gülebilen biri olduğunu belirtiyor. Bunların tamamı beden-ruh dengesini güçlendiren, iyileştiren olumlu özellikler. Bu bakımdan da iyi bir not alıyor: 7 Tanju Çolak’a sağlıklı, huzurlu, keyifli bir hayat diliyorum.

BİRİNCİ ZARINIZDA KOLESTEROL YAZIYORSA...

Kolesterolün üretim merkezi esas olarak karaciğer hücrelerinizdir. Karaciğer ürettiği iyi ve kötü kolesterolü vücudunuza gönderir. Ama bazen işe birinci zarınız yani "genetik" karışır! Genetik nedenlerle karaciğerinizde kolesterol üretimi gereğinden fazla yapılır. Bu durumda doğru da beslenseniz yüksek kolesterolden kaçamazsınız. Bu nedenle yüksek kolesterol sorununuz varsa bunun beslenme hatanızdan mı yoksa genetik yapınızdan mı kaynaklandığını öğrenmelisiniz. Genetik kurgunuzdaki hatalardan kaynaklanan kolesterol fazlalılığını azaltmada diyet yapmak kesin sonuca ulaşmaya yetmiyor. Bununla birlikte yüksek kolesterolle mücadelede doymuş yağları, trans yağları ve kolesterolden zengin besinleri en aza indirmekte fayda var. Ama genlerinizde çok yoğun bir LDL kolesterolü üretimi varsa sorunu çözmek için ilaç kullanmaktan başka bir çare kalmayabiliyor.

NASIL YAŞIYORSUNUZ?

Tanju Çolak (44)

Eski gol kralı ve oyuncu menajeri

Tek önemli rahatsızlığım ülser. Hatta geçmişte iki kez mide kanaması geçirdim. Ama sanıyorum bu sorunu büyük ölçüde atlattım. Ailemde öyle ileri yaşlarında sağlıklı yaşayan kimse yok. Ama aile bireylerindeki tek önemli rahatsızlık da şeker hastalığıydı. Düzenli egzersizin önemini biliyorum. Yıllardır Belgrad Ormanı’nda koşuyorum. Ayrıca Essporto Spor Merkezi’nde bantta yürüyorum, ağırlık çalışması yapıyorum ve sık sık yüzüyorum. Ayrıca, çok hareketli bir iş hayatım var. Herhangi bir ilaç kullanmıyorum. Sigara ve içkiyle de hiçbir zaman aram olmadı.

Öyle sık sık kilo alan bir kişi değilim. Ama kilomu korumak için sık sık diyet yapmak zorunda kalıyorum. Kahvaltı dışında öğünlerim düzensiz. Geceleri de atıştırma huyum var. Fazla yemek seçmem ama tatlılardan mümkün olduğu kadar uzak duruyorum. Hele fast food yiyecekleri ağzıma koymuyorum. Lahana dolmasına, tavuk dolmasına ve gözlemeye bayılıyorum. Meyve ve sebzeyi, süt ürünlerini düzenli tüketiyorum. Kırmızı et yerine sık sık balık yiyorum. Yalnız yemeklere çok tuz ekiyorum. Fazla çay ve kahve içmiyorum. Buna karşılık çok su içiyorum. Stres nedeniyle ufak tefek sorunlar yaşıyorum. Öncelikle gerilim tipi başağrılarım var. Konsantrasyon eksikliği de cabası. Uykumu alıyorum ama gün içinde uyku eğilimi hissediyorum. Duygularımı rahatlıkla dışa vurabilen bir kişiyim. Belki de bu sayede pozitif tavrımı koruyor, kendime gülebiliyorum. Ayrıca, işimi çok severek yaptığımı da belirteyim.

Tanju Çolak’ın not ortalaması: 7