Kanser ‘Geliyorum’ der

Iskaladığımız tehditlerden en önemlisi farklı doku ve organlarda gelişen kanserler. Biliyorsunuz, Dünya Sağlık Örgütü 2004 yılından bu yana -yerinde ve doğru bir kararla- ekim ayını “Meme kanseri bilinçlendirme ve farkındalık ayı” olarak ilan etti. Ama bana sorarsanız her ayın en az 2-3 gününü “kanser farkındalığı meselesi”ne ayırmamız lazım. Nedeni şu: Sağlık uzmanlarının tamamı, en geç 10-15 yıl sonra kanserlerin ölüm nedenleri arasında ilk sıraya yerleşeceğini söylüyor. Oysa biliyoruz ki kanserlerin de çoğu önlenebiliyor. Daha da önemlisi biraz dikkat edilirse tehlikeli boyutlara ulaşmadan erken dönemde teşhis ve tedavi edilebiliyor.

ÖNEMLİ
BEDENİNİZLE KONUŞUN

KANSERLERİN çoğu önemsemediğimiz bazı işaretlerle ve düşündüğümüzden çok daha uzun bir zaman dilimi içerisinde sinsice gelişiyor. Biraz uyanık olan, bedenini dinlemeyi bilen insanlar işte bu nedenle daha şanslılar. Örneğin, giderek belirginleşen “halsizlik ve yorgunluklar”, durup dururken ortaya çıkan “kilo kayıpları”, nedeni anlaşılamayan ama tekrarlayıp duran uzun süreli “hafif bir ateş”, vücudun herhangi bir yerinde inatçı bir şekilde varlığını sürdüren “ağrılar” herhangi bir kanserin ilk işareti olabiliyor. Ayak tabanında, avuç içinde ya da tırnak uçlarında önemsenmeyen bir “ben”, özellikle büyümeye ve renk değiştirmeye başlamışsa ciddi bir cilt kanserine işaret edebiliyor.

Durup dururken ortaya çıkan yutma güçlükleri, uzun süredir devam eden ama önemsenmeyen hazımsızlık ve benzeri şikâyetlerin bile muhtemel bir hazım sistemi kanseri olasılığına karşı ciddiye alınıp değerlendirilmesinde fayda var. Özetle her hastalıkta önemli olan ama kanserler için vazgeçilmez hale gelen o bildik cümleyi gelin yeniden hatırlayalım: ERKEN TEŞHİS HAYAT KURTARIR.

Ve sonra da sık görülen bazı kanserlerin işaretlerini bir kez daha gözden geçirelim.

KUTU 1
MEME TÜMÖRLERİNİN İLK BELİRTİLERİ

* Memede elle hissedilen sertlik ya da kitleler.

* Meme başında ya da cildinde içe doğru oluşan çekilmeler.

* Meme başının şekil ya da yön değiştirmesi

* İki meme arasındaki simetrinin bozulması.

* Meme başından pembe/kırmızı bir akıntı gelmesi.




KUTU 2
KALIN BAĞIRSAK KANSERLERİNİN İŞARETLERİ

* Bağırsak alışkanlıklarının değişmesi.

* Sık tuvalete gitme ihtiyacı.

* Dışkı şeklinin farklılaşması.

* Kilo kaybı, halsizlik ve kansızlık.

* Karında ağrı ve şişkinlik.

İYİ BİLGİ
KANSER TARAMALARI NEDEN ÖNEMLİ

BİLELİM ki bedenlerimiz her gün zaten binlerce kanser hücresi üretiyor. Ama eğer güçlü bir bağışıklık sistemimiz varsa o sistem bu hücreleri tek tek belirleyerek anında yok ediyor. Ne var ki bağışıklık sistemimiz etkin bir şekilde çalışmadığı zaman işler karışıyor. Gözden kaçabilen tek bir hatalı hücre -kanser hücresi- bile muhtemel bir kansere giden yolun başlangıç noktası haline gelebiliyor. Süre uzadıkça -o hücreler çoğalıp doku ve organları işgal ettikçe, daha da kötüsü diğer doku, organ ve sistemlere yayıldıkça- iş daha da büyüyor, yoldan çıkıyor. İşte bu nedenle sorunu mümkün olduğu kadar erken dönemde, hatta imkân varsa daha en başında yakalamak şart. Özetle söz konusu kanser olduğunda tabii ki “ÖNLEMEK” birinci amacımız olmalı ama eğer bu mümkün değilse “ERKEN TEŞHİS” için ne gerekiyorsa ihmal edilmemeli, zamanında yapılmalı. Zira erken teşhis hem uygulanan tedavinin başarı şansını arttırıyor hem de o tedavinin süresini kısaltıyor.

KESİP SAKLAYIN
HANGİ KANSERE HANGİ TARAMA

1. Meme kanseri için mamografik taramalar, meme ultrasonu, gerektiğinde meme MR’ı.

2. Akciğer kanseri için akciğer grafisi.

3. Prostat kanseri için 40’lı yaşlar sonrasında yıllık muayeneler ve PSA taramaları.

4. Rahim ağzı kanseri için 20’li yaşlar sonrasında PAP Smear testi.

5. Kalınbağırsak kanseri için kolonoskopik incelemeler.

6. Yumurtalık kanseri için ultrasonik değerlendirmeler.

7. Deri kanserleri için “ben” takipleri ve gerekirse biyopsiler.

8. Tiroid kanseri için ultrasonografik incelemeler ve gerektiğinde biyopsiler.

9. Mide kanserleri için -kuşkulu durumlarda- endoskopik değerlendirmeler.

10. Böbrek ve mesane kanserleri için ultrasonografik, endoskopik incelemeler ve idrar analizleri.

BANA GÖRE
NE YAPMALIYIZ

EĞER kanserle mücadelede daha başarılı sonuçlar almak istiyorsak burada da ilk hedefimiz “ÖNLEMEK” yani önleyici tedbirleri bilip uygulamak olmalıdır. Burada da “GENETİK MİRASI” dikkate almak, “YAŞAM TARZI YANLIŞLARI”ndan vazgeçmek, “BESLENME”ye, “UYKU”ya, “EGZERSİZ”e, “STRES YÖNETİMİ”ne ve “HUZUR ODAKLI BİR YAŞAM”a öncelik vermek burada da ilk ve öncelikli hedeflerdir. Ama bütün bunları dikkatle uygularken de kanser taramalarından, yani ne kolonoskopi ne mamografilerden ne de PAP Smear ya da PSA gibi incelemelerden vazgeçmememiz gerekiyor.