Herkes düşebilir

Hayatın ilk yıllarında, dengemizi koruyabilmeyi başardığımızda ilk adımlarımızı sıralayıp yürümeye başlarız. Dengemizi korumak öğrendiğimiz bir beceri değil, doğal yetilerimizden biridir. Her geçen yıl yani “yaşlanma süreci” ise, denge hissimizi azaltıp ve düşme riskimizi yükseltir. Damar sertliği, kalp-damar hastalıkları, inme gibi hayati sonuçlar doğurabilen sağlık sorunlarına göre denge hissinin azalması çok da önemliymiş gibi görünmeyebilir.
Ne var ki, dengesizlik sonucu düşme ve buna bağlı eklem-kemik hasarları nedeniyle hareketsizlik, yatağa bağlanma zorunluluğu ciddi sağlık problemleri de yaratabilir. Ortalama ömrün uzaması ve yalnız yaşayan yaşlı sayısının artması dengesini kaybedip düşen, düşmeye bağlı önemli sağlık problemleri yaşayanların çoğalmasının öncelikli nedeni gibi görünüyor.
KAZA GELİYORUM DEMEZ
Kazalar aniden gelişir. Önceden planlanmış değildir. Kim, ne zaman, nerede, ne şekilde düşecek diye bir program da yoktur. Ancak, düşme ile ilgili bazı öngörüler geliştirilebilir. İleri yaş, bazı ilaçlar, denge sorunu yaratan hastalıklar düşmelere karşı önlem almamız için uyarı sinyalleri verir.
Tüm araştırmalar yaş ilerledikçe düşme riskinin arttığını kanıtlıyor. Düşmenin diğer nedenleri arasında sayabileceğimiz hareketsizlik, Parkinson, kısmi felç gibi hastalıklar ve ilaçlar yaşlıların günlük yaşamlarını daha fazla etkilediğinden ne yazık ki bu tehlike katlanarak çoğalıyor.
Hastaneye yatmak, başlı başına bir denge bozukluğu ve düşme riski nedenidir. Uzunca bir süre yatağa bağlı kalan hastalar ilk adımlarına eşlik eden baş dönmeleri ve denge kayıpları yaşarlar. Bir araştırmada taburcu olduktan sonraki ilk iki haftada düşme olasılığının dört kat arttığı gözlenmiş ve bunun nedeninin hastalık ve ilaç kullanımı kadar hareketsizlik de olduğu düşünülmüştür.
Alkollü araç kullanmak, cinayet ve intihar sözcükleriyle açıklanabilecek kadar hayati bir hatadır. Alkollüyken yürümek, başkalarının yaşamlarını etkilemez ama denge kaybı ve düşme sonucu başa gelebilecek sorunlarla o kişiyi çok zor durumda bırakabilir.
Görme sorunları denge kaybına yol açabilir. Kendi görüş problemleriniz kadar yürüdüğünüz yolun ya da inip çıktığınız merdivenin aydınlanması, zeminin kayganlığı, engebeler ve engeller de düşmenize sebep olabilir.

YAPIN
DENGENİZİ TEST EDİN
İşte size çok dengenizi ölçmeniz için çok basit dört yöntem:
* Oturduğunuz yerden ayaklarınız bitişik ve gözleriniz kapalı olarak kalkın.
* Aynı anda hem yürüyün hem de konuşun.
* Düz bir çizgi üzerinde, sanki ip üzerinde yürüyormuşçasına, ayaklarınızı birbirinin ucuna atarak yürüyün.
* Dişlerinizi fırçalarken tek ayak üzerinde durun.
Bu denemeleri yaparken denge kaybı yaşıyorsanız bunu mutlaka doktorunuzla paylaşın.

BİR SORU
DENGENİZİ NASIL KORUYACAKSINIZ?
* Yürüyün, bisiklete binin.
* Merdivenleri kullanın.
* Thai-chi, yoga yapın,
* Spor dallarından birine takılın: Özellikle tenis ve golf...
* Parmak ucu egzersizini deneyin: Bir sandalye sırtına ya da tezgâha tutunup ayak parmak uçlarınızda yükselerek 5-10 saniye kalın ve 5-10 tekrar yapın. İlerledikçe daha az tutunup gözlerinizi kapatarak yapmayı deneyin.
* Diz kıvırma hareketini yapın: Bir duvara yarım metre uzaklıkta durun. Hafifçe tutunun. O taraf bacağınızı dizden dik açı ile kıvırıp kalçanızın da dik açı olacağı yüksekliğe kadar kaldırın ve 5-10 saniye durun. Hareketi 5-10 kez yineleyin. Giderek gözü kapalı yapmaya ve duvara tutunmamaya çalışın.