Her şeyin sırrı genlerde mi

Aile hikayesinde koroner kalp hastalığı, hipertansiyon ve şeker hastalarının sayısı bir hayli fazla.

Merak ettiği şey, aldığı bütün önleme rağmen başına beklenmedik bir problem gelip gelmeyeceği.

ÇEVRESEL FAKTÖRLERE DİKKAT

Uzmanlar nasıl yaşlanacağımıza yüzde 60-75 oranında davranış tarzımızın, hayatımıza ilişkin seçimlerin ve çevresel faktörlerin karar verdiğini belirtiyor.

Seçimlerimiz içinde alkol-sigara kullanımı, beslenme tarzı, stres, uyku, aktivitemiz en önemli faktörler.

Çevresel etkenler içindeyse, suyun, havanın, besinlerin, temizlik veya kirlenme seviyeleri, radyasyonun elektromanyetik dalgalarının yoğunluğu ile, eğitim ve refah düzeyi geliyor.

AİLENİZİN ÖYKÜSÜNÜ ÖĞRENİN

Yaşlanmanın geriye kalan yüzde 20-30’luk kısmını ise genetik özelliklerimiz belirliyor.

Genetik özellikler ne kadar güçlü ve genler ne denli sorunsuzsa şansımız o kadar yükseliyor.

Ayrıca genlerinizin size ne gibi sürprizler hazırladığını önceden öğrenebilirseniz, yaşam tarzınızda yapacağınız bazı değişimlerle bu sürprizlerden korunmanız, en azından etkilerini azaltmanız mümkün olabiliyor.

Kısacası genetik miras da yönetilebilir, hatta değiştirilebilir bir faktör haline gelme yolundadır.

Bu nasıl mümkün olacak?

Özellikle Amerika’da yürütülen "Genom" projesinden elde edilen sonuçlar, genetik yapımızın neredeyse tamamını çözüme kavuşturmak üzere.

Öyle görünüyor ki, beş-on yıl içerisinde genlerimiz hakkında her şeyi öğrenebileceğiz.

Şimdilik yapmamız gereken şey, genetik mirasımızı dikkate alarak daha az yanlış yapmaya çalışmaktan ibarettir.

Genetik mirası tetkiksiz, tahlilsiz, zahmetsiz, masrafsız belirlemenin en kolay yolu ise "ailenizin sağlık-hastalık öyküsünden" yola çıkmaktır.

SEÇİMLERİNİZİ DOĞRU YAPIN

Anlatmak istediğimiz şey şu: Ana rahmine düşmenizden itibaren sizi nasıl bir geleceğin beklediği, genetik kurgunuzda yani bedeninize yüklenmiş gen paketlerinde yazılı bilgilerde gizlidir.

Bu bilgilerin bazıları çok kalın çizgilerle çerçevelenmiş durumdadır.

Bunlar değiştirilemiyor.

Bir kısmı ise sizin yaşam tarzınızdan, hayatınıza ilişkin seçimlerinizden çok etkileniyor ve değişebiliyor.

Aile mirasınız ne olursa olsun doğru seçimler yaparak olumlu değişiklikler yapmanız mümkün. Bu şansı mutlaka kullanın!

TESTLER NE DİYOR?

Yanıtlanması gereken önemli bir soru var:
Genetik testlere bakarak vereceğimiz kararlar ne kadar güvenli?

Bazı genetik testler var ki, meme kanseri riskinizi neredeyse tam isabetle belirleyebiliyor.

Örneğin anne veya kız kardeşinde meme kanseri olan bir kadında "BRCA-1" geninin bulunması büyük bir şanssızlık.

Bu kişide meme kanseri olasılığı çok yüksek bulunuyor.

Durum her zaman bu kadar tehditkár olmayabiliyor.

Bazen verilerin kesinliği tartışmalı kalabiliyor.

Bu testlerin hangilerini, ne zaman yaptırmak gerektiğini mutlaka bir genetik uzmanı ile konuşmak gerekiyor.

Ticari testten kaçının

Genetik öngörülerin bir de biraz tahmine dayanan, biraz da ticari olan yönleri var.

Bazı analiz merkezleri hücre çekirdeğinde bulunan DNA’yı parçalayarak elde ettikleri genetik şifre bulgularına dayanarak kesinliği kuşkulu olabilecek bazı iddialı tahminlerde bulunabiliyorlar.

Bu testler ile ulaşılan sonuçlar, şimdilik güvenilirliği son derece sınırlı tahminlerden ibarettir.

İleride ne olur bilinmez.