Genç kalbin katili apoB ve Lp(a) mı

Ve ayrıca konuştuğum kalp sağlığı uzmanı hekimler de bu bilgiyi doğruluyor. Bu tatsız ve üzücü gelişmenin ilk iki nedeninin ise “kötü beslenme ve hareketsiz, tembel, egzersiz fakiri bir yaşam tarzı” olduğu da kesin. Ama bu arada önemli bir başka nedeni de ihmal etmememiz lazım: GENETİK!

Ailesinde özellikle birinci derece akrabalarında kalp damar hastalığı olan gençlerde ve orta yaşlılarda maalesef çoğu daha o ilk krizde yaşamı da sonlandırabilen “SÜRPRİZ KALP KRİZLERİ”ne daha sık rastlıyoruz. Bu nedenle de genetik hikâyesinde erken yaş kalp krizi olanların ve onları izleyen hekimlerin daha dikkatli, bilgili ve ilgili olmaları gerekiyor. Bu ilgi ve bilgiyi de genelde ıskalanan ya da ihmal edilen şu iki parametrede yoğunlaştırmakta fayda var: Apolipoprotein B / apoB ve Lipoprotein (a) / Lp(a)

ÖNEMLİ BİLGİ

APOB VE LP(A)’YA DİKKAT

Kalp damar hastalıklarıyla mücadelede yaptığımız temel bazı hatalar var. Bunların başında problemi yalnızca “iyi ve kötü kolesterol dengesi, trigliserit seviyesi” ile sınırlamamız geliyor. Oysa en az bunlar kadar insülin yükünün, kan şekerinin de önemli ve belirleyici olduğu kesin. Yani mesele biraz beklediğimizden daha da derin. İkinci hatamız damar sertliği süreçlerinin uzun zaman ve sinsi ilerleyen bir problem olduğunu unutmak ve problemi geçici kısa etkili acil ve yüzeysel çözümlerle halletmeye çalışmak. Üçüncü hatamız ise çok daha da önemli: apoB ve Lp(a) parametrelerini ihmal etmek. Oysa prensip olarak genetik kalp yükü yüksek olan herkeste öncelikle bu iki parametrenin masaya yatırılması lazım. Lp(a)’nın 30’dan apoB’nin 90’dan yüksek olduğu her genç ve orta yaşlıda süreci çok daha yakın ve ciddi bir koruma protokolü ile izlemek şart. Peki, neden?

İYİ BİLGİ

BU İKİLİ NEDEN ÇOK TEHLİKELİ

Lp(a)’yı bu kadar tehlikeli yapan özelliği yapısıdır. Lp(a) tehlikeli yapısı nedeniyle kötü kolesterol LDL partiküllerini kan dolaşımından geçerken toplar, taşır ve damar duvarına yapışmasını kolaylaştırır. Lp(a) kalbin diğer önemli düşmanı apoB partikül ailesinin de üyesi olduğu için damar duvarına nüfuz etme ve kalbin koroner arterlerine daha kolay saplanma potansiyeline de fazlaca sahiptir. Bazı araştırmalara bakılırsa Lp(a)’nın damar duvarını koruyan endotele LDL kolesterol parçacıklarından bile daha fazla saplanma gücü olabilir.

Bu nedenle prensip olarak bir hasta bana gelip “babasının, kardeşinin, büyük babasının ya da teyzesinin, dayısının -veya bunlardan birkaçının- ‘Erken kalp hastalığından öldüğünü’ söylediğinde” istediğim analizlerin en başında Lp(a) gelir ve bu listeye apoB’yi de eklemeyi asla unutmam. Çünkü bu ikili düşündüğümüzden çok daha etkili ve önemli sinsi birer erken ve sürpriz kalp krizi ve ölümü nedenidir. Özellikle apoB bize sadece kötü kolesterol LDL partiküllerinin yoğunluğunu söylemekle kalmaz, aynı zamanda “apoB AİLESİNİN ÜYELERİ” sayılan ve damarı yıpratmada ve tıkamada etkili olabilen VLDL kolesterol partiküllerinin konsantrasyonunu da anlamamıza yardımcı olur.

ÖZETİ ŞUDUR: Yıllık kalp kontrollerinizde özellikle 40-70 aralığında iseniz sadece kolesterol, trigliserit, insülin direnci, kan şekeri rakamlarınızı kontrol ettirmekle yetinmeyin. Bu kontrollere -özellikle genç ve orta yaşlılar için- mutlaka ama mutlaka apoB ve Lp(a)’nın da eklenmesi lazım.

HATIRLATMA 1

BİTKİSEL BESİNLERİN ‘A TAKIMI’

1. Protein ve kalsiyum zenginliği ile badem.
2.  Omega 3 ve folik asit gücü ile ceviz.
   
   
   
3.  Sülfür zenginliği ile lahana ve arkadaşları. (Karnabahar, turp, roka, tere...)
   
   
4.  Omega 9 zenginliği ile zeytin.
5.  Terpenoid zenginliği ile fesleğen, nane ve kekik.
6.  Alkali gücü ile limon.
7.  Kapsaisin yükü ile kırmızı biber.
8.  Koenzim, folik asit ve demir bolluğu ile ıspanak.
   
   
9.  Mineral yükü ile bezelye.
10.  Antosiyanin deposu erik.
11.  Resveratrol kaynağı çekirdekli siyah üzüm.
12.  Arginin gücü ile kabak çekirdeği.
13.  Prebiyotik gücü ile yer elması, kereviz, pancar.
14.  Allisin zenginliği nedeniyle sarımsak.

HATIRLATMA 2

KOENZİM Q10 ZENGİNİ GIDALAR

- SAKATATLAR: Kalp, karaciğer ve böbrek.

- KIRMIZI VE BEYAZ ET: Sığır eti ve tavuk.

- YAĞLI BALIKLAR: Alabalık, uskumru ve sardalya.

- SEBZELER: Ispanak, karnabahar ve brokoli.

- MEYVELER: Portakal ve çilek.

- BAKLAGİLLER: Soya fasulyesi, mercimek ve yer fıstığı.

- KABUKLU YEMİŞLER VE TOHUMLAR: Susam tohumları ve Antep fıstığı.

- YAĞLAR: Ceviz, fındık ve avokado yağları.