Gebelikte beslenme neden önemli?

Gebelik, hem anne adayının artan metabolik yüklerini karşılaması hem de fetüsün (cenin) sağlıklı bir gelişim süreci yaşaması açısından beslenme konusunda titizlik gösterilmesi gereken bir dönemdir.
Dengeli ve nitelikli beslenen anneler, gebelik sürecinde oluşabilecek problemlere karşı daha dirençli olurlar. Bebeğin bedensel gelişimi ve doğum ağırlığı kadar beyin ve sinir sistemi gelişimi de annenin beslenmesiyle yakından ilişkilidir.
Rahim içinde ölüm, erken doğum ve gebelik zehirlenmesi gibi sorunlar da annenin beslenmesindeki eksiklik ya da yanlışlıklardan kaynaklanabilir.
Gebelik döneminde günlük enerji ihtiyacı hesaplanırken gebenin yaşı, fiziksel aktivitesi, boyu, kilosu gibi faktörler dikkate alınmalı, gebeliğin ilk 3 ayında günlük kaloriye ortalama 100-200, 2. ve 3. üç aylık dönemlerde ise 200-350 kalori civarında kalori ilavesi yapılmalıdır.
Annenin gebelik süresince ek proteine de ihtiyacı olur. Anne ve bebeğin gebelik sürecinde depoladıkları protein miktarı yaklaşık 900 gr civarındadır.
Gebelik süresince normal gereksinime ek olarak günde 20 gr daha protein verilmesi önerilmektedir. Ayrıca anne adayları özellikle demir, iyot ve kalsiyum gibi mineral eksikliklerine karşı korunmalıdır.

BİR SORU
Aşerme ve bulantının bir nedeni var mı?
Mide bulantısı ve aşerme, döllenmeden sonraki iki hafta içinde bile başlayabiliyor. Progesteron hormonunun artması birçok hazım işleminin yavaşlamasına sebep olabiliyor. Bunun sonucu kabızlık veya hazımsızlık yaşanıyor, bazen midenin boşalması gecikiyor.
Uzmanlar, bulantıyı gebelikte oluşan ‘plasenta’dan (bebeğin eşi) salgılanan hCG hormonu seviyesine bağlıyorlar. Bu hormon ne kadar yüksek olursa (örneğin ikiz gebelik) bulantı da o kadar çok oluyor. Aşırı bulantılar ve tedaviye cevap vermeyen kusmalardan tiroit bezinin düzensiz çalışması da sorumlu olabileceğinden kontrol edilmesi gerekiyor.
Gebelikte aşerme, yani bazı yiyeceklere tiksinti veya bazılarına da aşırı düşkünlük oluşabilir. Bunun vücudun gelişmekte olan fetüsü koruma içgüdüsü ile oluştuğu düşünülmektedir.
Bazı besinlerdeki serbest radikaller veya nitratlar fetüsün gelişmesini etkileyebileceğinden, bedenimiz bunlardan uzak durmayı tercih edebilir.
Gebelikte koku alma hissinin artması da aşermeyi etkilemektedir. Doğada dişiler gebe kaldıklarında besinlere daha kolay ulaşabilmek amacıyla koku alma hislerinde artış olur. Bu güdüsel süreç insanlar için de geçerlidir.

BİR BİLGİ

Gebelik bulantıları nasıl önlenebilir?
Eğer gebelik döneminizde mide bulantısı ve kusma sorunu yaşıyorsanız, aşağıdaki önerilerimize kulak vermelisiniz.
* Fazla baharat ve bulantıya sebep olabilecek ağır ve aşırı kokulu besinlerden uzak durun.
* Kolay, sindirilen, kolay hazmedilen besinleri tercih edin.
* Aşırı yağlı besinlerden uzaklaşın.
* Yemeklerinizi oturarak, yavaş yavaş ve iyice çiğneyerek tüketin.
* Yatmadan önce hafif ve yağsız bir ara öğün alın.
* Küçük porsiyonlar halinde beslenmeye çalışın.
* Sabah uyanınca kızarmış ekmek, tahıl gevrekleri, kraker gibi nişastalı yiyecekler tüketin.
* Bulantı olduğunu düşündüğünüz yiyeceklerden uzak durun.
* Bu sorunun genellikle gebeliğin ilk 3 ayında oluştuğunu ve bir süre sonra hafifleyeceğini unutmayın.

ÖNEMLİ

Gebelerin kabızlık sorunu nasıl çözülebilir?
Kabızlık anne adaylarının en çok rahatsız oldukları problemlerdendir. Gebelik döneminde salgılanan değişik hormonlar bağırsak hareketlerinde yavaşlamaya yol açmaktadır. Kabızlık ve bununla ilişkili hemoroit sorununun anne adaylarının canını sıkması bundandır. Kabızlık sorununu hafifletmek için:
* Daha fazla su-sıvı tüketin.
* Yürüyün
* Fiziksel aktivitenizi yükseltin
* Bağırsak çalışmasını hızlandıran besinlerden –kuru kayısı, kuru erik, incir- gibi besinlerden istifade edin.
* Posa zengini sebze ve meyveleri, bakliyat ve tahılları ihmal etmeyin.

BİR NOT

Gebelikte reflü nasıl engellenebilir?
Eğer gebelik süreciniz mide yanma, ekşime ve kazınmalarıyla tatsız bir hale gelmişse;
* Daha sık aralıklarla beslenmeye, küçük porsiyonlar halinde besinler tüketmeye çalışın.
* Yağlı, kremalı, soslu besinlerden uzaklaşın.
* Size dokunduğunu düşündüğünüz yiyecekleri belirlemeye çalışın.
* Yüksek yastıkta yatın.
* Karnınıza basınç yapacak besinler giymeyin.
* Yemek sonralarında hafif yürüyüşler yapın.

HATIRLATMA

Gebelikte egzersiz faydalı mı?
Pek çok araştırma, gebelik süresince düzenli egzersiz yapan kadınların bebeklerinin hiç egzersiz yapmayanlara oranla daha iyi geliştiğini saptamıştır.
Kansas Üniversitesi’nden bir grup araştırmacı, 20-35 yaş arası gebeleri iki gruba ayırarak, bir gruba haftada en az 3 kere 30 dakika orta seviyede aerobik egzersiz yaptırmış, diğer gruba ise egzersiz vermemiştir.
Araştırma boyunca bebeklerin anne karnındayken yaptıkları nefes alma hareketleri ve bununla bağlantılı kalp atış hızları incelenmiştir. Sonuç olarak, egzersiz yapan gebelerin fetüslerinin nefes alma eylemi sırasında kalp atım hızlarının daha iyi olduğu gözlenmiştir.