Durmayın düşmeyin üşütmeyin
SİZİNLE bu köşede “sağlıklı bilgileri” paylaşırken mottolar kullanmayı seviyorum. İsterseniz gelin, bu güzel cumartesi sabahına o mottolardan birini hatırlayarak başlayalım, “DURMA! DÜŞME! ÜŞÜTME!” diyelim... Yukarıdaki mottoda “DURMA!” sözcüğünü kullanmamın nedenini daha önce de yazmıştım, bir kez daha hatırlayalım: Sandalye ya da kanepede oturarak geçirdiğimiz ilk 20 dakikanın hemen sonunda, en geç de 30 dakika içinde hareketsiz kalan kalça ve bacak kaslarımızda İNSÜLİN DİRENCİ BELASI (!) anında devreye giriyor. Hareketsiz kaslarda oluşan bu direnç de “ŞEKER İNSÜLİN DENGESİ”ni altüst edebiliyor.
İnsülin direncinin nelere yol açabileceğini daha önce de bu köşede sık sık tekrarladım: Kalıcı insülin direnci, şeker hastalığına giden yolun başlangıcını, damar sertliğine, kalp damar hastalığı, beyin damar hastalığı, ateroskleroza uzanan yolun ilk adımını, karaciğer yağlanmasının mesajcılığını, safra kesesi taşının haberciliğini, gut hastalığının tetikçiliğini, hatta bazen muhtemel bir kanserin işaret fişekliğini üstlenebiliyor.
Bu köşede ısrarla tekrarladığımız “Durmayın, uzun süre oturarak zaman harcamayın!” çağrımızın bilimsel bir kanıtı daha geçtiğimiz günlerde önemli bir tıp dergisinde yayımlandı. İsterseniz gelin yeni bir güne başlarken o yayına da bir göz atalım...
KÖTÜ HABER
UZUN SÜRE OTURMAK HASTA EDİYOR
COLUMBİA Üniversitesi’nde (ABD) yapılan bu yeni araştırmanın neticeleri geçtiğimiz günlerde Medicine&Science in Sports&Exercise dergisinde yayımlandı. Araştırma sonuçlarına bakılırsa, “oturarak çalışmak zorunda kalan herkes oturmanın oluşturabileceği sağlıksız sonuçlardan kurtulmak için HER YARIM SAATTE BİR 5 DAKİKA hafif bir yürüyüş yapmak zorunda!” Araştırmada her yarım saatte bir 5 dakika yürüyüş yapan katılımcılarda, kan şekeri yükselmelerinin neredeyse yüzde 60 oranında azaldığı gösterildi. Aynı araştırmada 30 dakikada bir tekrarlanan 5 dakikalık bu kısa yürüyüşlerin KAN BASINCINI da dengelemeye yardımcı olduğu net ve açık olarak kanıtlandı. Araştırmayı yürüten uzmanlardan Keith Diaz, “Gün içinde tekrarlanan bu kısa yürüyüşlerin kan şekeri ve kan basıncını ayarlama dışında, ruh halini iyileştirme ve yorgunluk hissini azaltmak için de faydalı olabileceğini” belirtti.
ÖZETİ ŞUDUR: Yaşınız ne olursa olsun, HAYATINIZA MUTLAKA AMA MUTLAKA HAREKET KATIN!
İYİ BİLGİ 1
STRES ARTTIKÇA ESNEMELER SIKLAŞIYOR
KİMİ yorulunca, kimi uykusuz kalınca, kimi de sıkıcı bir hikâyeyi dinlemek zorunda kalınca esner. Sadece karşısındaki koltukta esneyen birine bakarak da esneme krizlerine yakalananlar var. Peki, esnemenin sağlıkla ya da sağlıklı veya sağlıksız olmakla bir bağlantısı var mı? Esneyen birini görünce sizin de anında esnemeye başlamanız normal mi? Şu bilgi kesin: Karşısındaki birinin esnemesine, insanların en az yüzde 50’si esneyerek yanıt veriyor! Yani “esnemek” bir tür bulaşıcı davranış ya da iletişim biçimi de olabiliyor. Esnemeyi uykusuzluk kadar tetikleyen mühim bir neden de stres! Akut stres reaksiyonlarının çoğunda esneme hep oluyor. Hatta bazen “kriz” halini bile alabiliyor. Sınava hazırlanan öğrenciler, kötü haberle bunalan birileri, yarışa hazırlanan sporcular işte bu nedenle daha sık esneme krizlerine giriyor. Bu nedenle “esnemeyi” bir tür “beyni uyaran bir davranış biçimi”, bir tür “uyaran” olarak görenler bile var. Özeti şu: Esnemek sağlıklı bir şeydir.
İYİ BİLGİ 2
UZUN ÖMÜRLÜLERİN 10 ORTAK ÖZELLİĞİ VAR
GEZEGENİMİZİN bazı bölgelerinde beklenenden daha uzun ömürlü insanların yaşadığı doğrudur. Üstelik bu bölgelerde yeterli ekonomik zenginliğin olmadığı, o bölgelerin altyapılarının mükemmel bir yapı oluşturmadığı, modern sağlık hizmetlerinin yeteri kadar gelişmediği, hatta hijyenik organizasyonların bile düşünüldüğü kadar güçlü yapılanmadığı da biliniyor. Peki, “bu çok özel bölgeler”de yaşayan insanlar neden New Yorklu, Londralı, Parisli, İstanbullu, Tokyolu imkânları güçlü insanlardan daha uzun ömürlüler? Uzun yaşam araştırmacıları, gezegenimizin bu özel bölgelerinde yaptıkları araştırmalarda bakın hangi ortak özellikleri bulmuşlar...
1- Her zaman hayatlarına anlam katan bir amaçları var.
2- Mümkün olan her koşulda neşeli, keyifli ve coşkulular. Hayatla, birbirleri ve kendileriyle dalga geçmeyi de başarıyorlar.
3- Umutlu olmak, olup bitenlere ve geleceğe olumlu bakmak vazgeçilmez seçimleri.
4- Kahvaltı yapmadan güne başlamıyor, genelde iki öğün besleniyor, az yiyor, sofralarını aileleri ile birlikte paylaşıyorlar.
5- İnançlı, manevi yanları güçlü insanlar. Şükretmeyi, yetinmeyi, “Bu da geçer” diyebilmeyi çok iyi biliyorlar.
6- Arkadaşlık ve dostluk vazgeçilmez tutkuları. Arkadaşlarına en az aileleri kadar önem veriyorlar.
7- Daima yapacak bir işlerinin olması, sürekli yeni bir hedefe odaklanmak ama o hedefi tutku haline getirmemek ortak özellikleri.
8- Dinlenme ve eğlenmeye zaman ayırıyorlar. Günün en az birkaç saatini dinlenerek ve eğlenerek geçiriyorlar.
9- Dünün geçmiş, yarının bilinmeyen olduğunu düşünerek bugünü, bu ‘an’ı, şimdiyi yaşıyorlar.
10- Dua ve şükretmeyi en etkili detoks ilacı sayıyorlar.
