Çok ısındık

Uzun süredir zaten “Geliyorum, dikkat edin, ayağınızı denk alın!” gibi ciddi mesajlar yollayan bu önemli krizin sadece doğayı etkilemeyeceği de biliniyor. Krizin doğa ile birlikte biz dahil bütün canlıların yaşam alanlarını ve yaşam tarzlarını etkileyeceği, sağlıklarını da tehdit edeceği de kesin. Üzülerek belirteyim bu tehditler son zamanlarda tehdit olmaktan da çıktı yaşam gündemlerimizden biri haline geldi. Bilelim ve unutmayalım ki bu krizin yaratacağı sonuçlar yalnızca denizlerin seviyesinin yükselmesi, buzulların erimesi, iklim şartlarının değişip yeni sel baskınlarının, tayfunların, kasırgaların devreye girmesiyle de sınırlı olmayacak. Problemin yangınlarla doğayı yakıp kavuracağı, daha da önemlisi muazzam ekonomik krizlere ve küresel bir açlığa sebep olabileceği de anlaşılıyor. Hepimiz üzüntüyle izliyoruz: Tarım alanları çölleşiyor, pek çok ülkede büyük yaşam alanları “yaşanamaz” hale geliyor. Ama bunlardan çok daha önemlisi iklim değişikliğinin insan yaşamı yani hayatımız üzerindeki olumsuz sonuçları olacaktır. Bu nedenle hepimizin her şeyi hükümetlerden, daha doğrusu karar vericilerden beklemek yerine bazı çabaları göstermeye daha şimdiden başlaması gerekiyor. O çabalardan bazılarını alttaki kutuda bulabilirsiniz.

ÖNEMLİ

BİZ NELER YAPABİLİRİZ

BBC’de Ekim 2021’de yayımlanan bir yazıda, iklim krizinin olumsuz sonuçlarını azaltmak için bireylere önerilen adımlardan bazıları şöyle sıralanmış:

1- Daha az hava yolculuğu yapın.

2- Daha az otomobil kullanın ya da elektrikli araçlara yönelin.

3- Çamaşır makinesi gibi enerji tüketen eşyalarınızı yenilerken enerjiyi daha verimli kullanan ürünleri seçin.

4- Evinizin ısı izolasyonunu güçlendirin.

5- Siz de bir iklim savaşçısı olmaya karar verin ve harekete geçin.

KISA BİLGİ

TATSIZ BİR YAZ SORUNU: SİVRİSİNEK ISIRMALARI

SİVRİSİNEKLERİN yol açtığı ısırmalar ve sonuçta ortaya çıkan “kaşıntılı döküntüler” yaz gündemimizin değişmez maddelerinden biridir. Diğer taraftan bu ısırmaların sonuçları yalnızca basit kaşınmalarla da sınırlı değildir. Sivrisineklerin taşıdığı sıtma paraziti de bu ısırmalarla yayılarak her yıl binlerce insanı yatağa düşürmekte hatta yaşamına son verebilmektedir. Diğer taraftan sivrisineklerin “ısırma maharetleri(!)”ni herkes için eşit oranda gerçekleştirmedikleri de iyi bilinmektedir. Peki, sivrisinekler kimleri ve hangi koşulları daha çok sever? Kimleri ısırmakta daha hevesli(!) ve gayretkeş(!) davranır? Kimlerin başkalarına oranla daha fazla “sivrisinek mağduru” olma ihtimalleri vardır? Merak ediyorsanız yandaki özet bilgi kutusuna göz atabilirsiniz.

ÖZET BİLGİ

SİVRİSİNEKLER KİMLERİ DAHA ÇOK SEVER

1- Japonya’da yapılan bir araştırma KAN GRUBU “0” olanların “A” olanlara kıyasla sivrisinekler tarafından ısırılma olasılığının yaklaşık 2 kat daha fazla olduğunu ortaya koymuş. “B” kan grubunda olanlar ise “0” ve “A” grupları arasında yer almış.

2- Sivrisinekler bedenleri fazlaca KARBONDİOKSİT üretenleri diğerlerinden daha çok seviyor(!). Ürettiğiniz karbondioksit miktarı ne kadar fazlaysa siz sivrisinekler için o kadar cazip bir hedef haline geliyorsunuz. Hatırlatalım: Metabolizması hızlı olanlar daha fazla karbondioksit salgılıyor. Bu nedenle egzersiz sonrası dönemde bir sivrisinek tarafından ısırılma ihtimaliniz bir miktar artıyor.

3- GEBELER de daha fazla karbondioksit salgıladıkları için başkalarına göre çok daha önemli bir sivrisinek hedefi haline gelebiliyor.

4- Ciltten salgılanan LAKTİK ASİT miktarı arttıkça da sivrisinekler için hedef haline gelme ihtimaliniz artıyor. Egzersiz sırasında salgılanan artmış laktik asit yükü bu nedenle egzersizini yeni tamamlamış olanları öncelikli hedef haline getirebiliyor.

5- VÜCUT ISISI daha fazla olanların da bir sivrisinek tarafından ısırılma ihtimalleri diğerlerinden daha yüksek.

6- Sivrisinekler AŞIRI TERLEME SORUNU yaşayanları daha çok seviyor. Aşırı terleyenler bu nedenle sivrisinekler için öncelikli hedefler haline gelebiliyor. Sık duş yapmak bu nedenle önemli bir tedbir.

7- Sivrisineklerin mükemmel bir görme yetenekleri olduğu da iyi biliniyor. Eğer üzerinizde açık değil de KOYU RENKLİ BİR ELBİSE varsa sivrisinekler tarafından fark edilme olasılığınız artıyor. Açık renkli elbise giyenlerin ise hedef olma ihtimalleri daha düşük.

8- KİLO FAZLALIĞI olanların da risk altında olma ihtimalleri biraz daha yüksek. Zira onlarda da metabolizma hızı normal kilolulara kıyasla biraz daha fazla ve onların beden ısıları ile ürettikleri karbondioksit, laktik asit miktarları daha fazla.

9- Kullandığınız PARFÜMLERİN de sizi önemli bir sivrisinek hedefi haline getirebileceği aklınızda olsun.

10- Sivrisinekler ORTAM KOKUSUNDAN da etkileniyor. Anason, karanfil, fesleğen kokuları ya da cildinize süreceğiniz seyreltilmiş okaliptüs yağları sivrisinek saldırılarını geriye püskürtebiliyor.