Beyin-bağırsak hattına dikkat!

Bu hafta Emre Altuğ’dan bahsederken biraz da Hassas Bağırsak Sendromu’nu anlatacağız.Gastrit, ülser, reflü hastalarının veya karında şişkinlik, gaz, sancı, kramp, kabızlık veya ishal gibi belirtilerle seyreden hassas bağırsak sendromu hastalarının artışında stres ve diğer ruhsal etkilenmeler önemli bir rol oynuyor.

Gastroenteroloji uzmanları bu sendromun çoğunlukla duygusal çatışmadan ve streslerden kaynaklandığını düşünüyor. Bu sendroma yakalanan kişilerde beyin-kalın bağırsak arasındaki "kırmızı telefon hattı"nın sık sık devreye girmesi ve çoğu kez gereksiz yere kullanılması söz konusu. En ufak bir endişe, korku, heyecan, iç çatışma ve benzeri duygusal durumda beyin-bağırsak hattını uyarılıyor ve bağırsak düz kaslarında şiddetli kasılmalara neden oluyor. Çoğu insanı rahatsız etmeyen, sıradan, önemsiz, basit uyarıcılar bile bu hastalarda güçlü bağırsak yanıtlarına yol açıyor.

EN ÖNEMLİ TETİKLEYİCİ STRES

Bağırsak spazmının sebebi bazen de yemekler, yanlış beslenme alışkanlıkları, gaz yapan içecekler kısacası yanlış besin seçimleri olabiliyor. Bazı hastalarda çiğ sebze ve meyveler, süt ürünleri, fazla miktarda alkol, çikolata, kahve ve diğer kafeinli içecekler kramp, ağrı, şişkinlik atakları başlatabiliyor. Yağlı yiyecekler ve kremalı besinlerin de atakları başlatması mümkün. Bununla birlikte gastroenteroloji uzmanları, sendromun en önemli tetikleyicisinin stres yönetimi hataları, duygusal çatışmalar olduğu konusunda fikir birliği içindeler.

Hassas bağırsak sendromu sanatçılar arasında çok yaygın. Bankacılar, gazeteciler, doktorlar, politikacılar yani ruhsal gelgitlerini sık yaşayanların bu sendroma yakalanma olasılıkları daha yüksek. Mükemmeliyetçi, kılı kırk yaran, alıngan, aşırı hassas olanlarda da, farkına varmadan yoğun iç çatışmalar yaşayanlarda da görülebiliyor. İzlediğim hastalar arasında üniversite öğrencileri, ev kadınları da var.

İSHAL DE YAPIYOR KABIZLIK DA

Hassas bağırsak sendromunun değişik tipleri var. Bazı hastalar şiddetli kabızlık, bağırsaklarını boşaltmada güçlük, aşırı gaz, şişkinlik ve ağrılardan yakınırlar. Bir grup hasta ise tam tersine çok şiddetli ishal ataklarından mustariptir. Bu hastalar herhangi bir şey yer yemez bağırsaklarını boşaltma zorunluluğu duyar. Öyle ki bu durum bazen bağırsak boşaltmakta kontrolsüzlüğe kadar ilerleyebilir. Bu hastalardan bazıları ağrı ve ishal nedeniyle evlerinden çıkmaya bile korkabilir. Bu durumda olup okula, işe gitmekten korkan pek çok insan var. Özellikle imtihan zamanları, iş stresleri, yoğun ve zorlu karar dönemleri bu hastalar için bir kabus haline gelebilir.

KANSERE DÖNÜŞMÜYOR

Hastalık gürültülüdür ama yaşam kalitesini düşürmek ve keyif kaçırmaktan öte ciddi bir sağlık sorunu yaratmaz. En önemlisi kansere dönüşme olasılığı taşımaz. Hassas bağırsak sendromunun iltihabi bağırsak hastalıklarıyla da ilişkisi yoktur.

Öyle görülüyor ki stres sorunu büyüyüp, bizi endişelendirip korkutan duygu-durum bozukluklarına yol açan uyaranların sayısı arttıkça ruhsal kökenli sindirim sistemi hastalıkları da çoğalacak. Yukarıda anlattığımız hassas bağırsak sendromu veya reflü, sinirsel gastrit gibi nedenlerden yakınanların sayısı katlanarak artacak. Eğer böyle bir sorununuz varsa yapacağınız şey hiç beklemeden bir gastroenteroloji uzmanından randevu almak olmalı. Çünkü bu ve benzeri problemlerde başarı olasılığı tedaviye ne kadar erken başlanırsa o kadar yüksektir.

SANATÇI STRESİ BAĞIRSAKLARA VURUYOR

Emre Altuğ’da da mide-bağırsak sorunlarının sık olması sürpriz olmamalı. Yukarıda da belirttiğimiz gibi sanatçıların çoğu özellikle halkla, basınla fazlaca iç içe olmak zorunda kalanlar fonksiyonel-sinirsel hazım bozukluklarını çok sık yaşıyor. Bunda stres yoğunluğu kadar beslenme hatalarının da rolü var. Hızlı yemek, gece atıştırmak, hamur işi ve tatlıdan uzak duramamak bu sorunları tetikleyebiliyor. Emre Altuğ’un beslenme notu orta: 8

POZİTİF DÜŞÜNMEYİ ÖĞRENMELİ

Emre Altuğ kendi ile barışık, keyifli ve yaratıcı bir ruhsal yapılanması olduğunu ve genelde kendini huzurlu hissettiğini belirtmiş. Bu iyi bir şans, güzel bir başarı. Ruh-beden dengesi yönünden iyi bir not alıyor: 8

Emre Bey uyku ile yorumunu tek cümlede özetlemiş. Uyku kalitesinin iyi olduğunu belirtmiş. Fazla söze gerek yok: uyku notu da iyi: 9

Emre Altuğ’un stres yönetiminde ciddi bir sorun yaşamadığı anlaşılıyor. Biraz daha yaratıcı ve pozitif düşünceli biri haline gelebilir. Özellikle pozitif düşüncenin, aklı ve beyni genç tutan çok önemli bir nokta olduğunu unutmamalı. Pozitif düşüncenin edinilebilir, öğrenilebilir yani sonradan kazanılabilir bir davranış tarzı olabileceğini aklından hiç çıkarmamalı. Bunun için içsel motivasyonunu kullanmayı, gerekiyorsa ruhsal destek almayı da ciddi olarak düşünmeli. Emre Altuğ’un bu bakımdan biraz gayret etmesi lazım, notu: 7

GENETİK SORUNU HİÇ YOK

Emre beyin aktivite ve kilo yönetimi açısından herhangi bir sorunu yok. Bu yönden iyi bir not alıyor: 8

Ve çok önemli bir nokta, genetik mirası mükemmel. Hiçbir kalıtsal hastalığının olmaması, ailesinde kilo, şeker, hipertansiyon, gut, kanser, romatizma gibi genetik geçişli sağlık sorunları yaşayanların bulunmaması büyük bir şans. Emre Altuğ bu noktada da iyi bir puan alıyor: 8

Emre Altuğ’a sağlığı, keyfi, müziği bol, huzur dolu bir hayat diliyorum.

NASIL BESLENECEKSİNİZ?

Hassas Bağırsak Sendromu’nda ağrılı atakların ve gazın önlenmesinde ilk adım bilinçli bir beslenme planı yapmaktır.

7 Bol kepekli beslenerek (tahıl ekmeği, tahıl gevrekleri, ezmeleri, bakliyat, meyve ve sebzeler) kalın bağırsağınızı dolu tutmak spazmları engelleyecek, ağrılarınızı azaltacaktır. Bağırsaklarınızı boşaltmayı kolay ve ağrısız hale getirip ishal veya kabızlık olasılığını bir hayli azaltacaktır.

7 Hızlı, aceleci ve fazla miktarda yemekten uzak kalmanız yararlıdır.

7 Düzenli ve günde en az üç ana öğün besin tüketmeniz ve tükettiğiniz besinleri her gün not etmeniz sağlık problemlerini azaltmanıza yardımcı olur.

7 Öğün atlamanız ve 5 saatten fazla süre besin tüketmemeniz bu rahatsızlığın artmasına neden olur.

7 Her hastanın kendine has nöbet tetikleyicisi besinleri vardır. Hastaların bunları belirleyip yememesi en kolay ve güvenli yoldur. Tükettiğiniz besinlerinden sizde rahatsızlık hissi yaratanları beslenme biçiminizden çıkarmanız sizi rahatlatacaktır.

7 Sorununuz sizde kabızlık ile seyrediyorsa beslenme planınızı gözden geçirmeli, bol posalı besinleri arttırmalısınız. Posa bakımından zengin besinler arasında tam tahıl unundan yapılmış ekmek ve makarna, kuru baklagiller, çilek, elma, kuru kayısı, armut, bezelyenin ilk sıralarda yer aldığını hatırlatalım.

7 Kabızlık problemini azaltmak için günlük tükettiğiniz su miktarının 1,5 litrenin altında olmamasına ve düzenli egzersiz yapmaya dikkat etmelisiniz.

7 Eğer hastalığınız ishal ile seyrediyorsa patates, pirinç, makarna, ekmek, yoğurt, ayran gibi ishali durduracak, barsak yapısını düzenleyecek ve mineral kayıplarını azaltacak besinleri tüketmelisiniz.

7 İshaliniz varsa salam, sucuk, sosis ve diğer yağlı besinlerden alkol, kahve ve baharat çeşitlerinden uzak durmalısınız.

NASIL

YAŞIYORSUNUZ?

Emre Altuğ, 37

Şarkıcı, oyuncu

Açık havada yürümeyi seviyorum, bunun dışında tenis oynayıp yüzüyorum. Bunun dışında konser ve turne derken hareketli bir yaşamım var. Mide ve bağırsak sorunları dışında herhangi bir sağlık sorunum olmadı şimdiye kadar. Düzenli kullandığım herhangi bir ilaç yok. Ailemde kalıtsal olduğunu düşündüğümüz, herhangi bir hastalık yok çok şükür.

Öğünlerim düzenlidir. Sabah kahvaltılarını ihmal etmem ama gece atıştırmalarından da vazgeçemiyorum. Hızlı yemek yema gibi bir kusurum var. Hamur işi ve tatlıdan uzak duramıyorum. En sevdiğim yemekler suşi, makarna ve pizza. Günde sadece bir kahve içiyorum, tuzu ölçülü kullanıyorum. Balığı çok seviyorum, her hafta mutlaka balık yerim. Günlük su tüketimim son derece bol. Yemeklerde mutlaka zeytinyağını tercih ederim. Sigara ve alkol kullanmıyorum.

Çok ender antioksidan kullanıyorum. İşimden çok keyif aldığım için yaratıcı olmaya çalışıp kendimi mutlu hissediyorum. Her zaman pozitif düşünmeyi başaramıyorum ama huzurlu biriyimdir. Duygularını içe atan birisi de değilim. O an hissetiklerimi söylerim. Uyku kalitem iyi.

Emre Altuğ’un not ortalaması: 8