Belleğin yaşlanmaya bağlı doğal zayıflaması önlenebilir mi? Çok sık sorulan bu soruyu yanıtlamak güçtür ama belleğinizi korumanız tedaviden daha kolaydır.
Bellek güçlendirici egzersizlere orta yaşlarda başlayabilir ve bu alışkanlığı yaşamınızın doğal bir parçası haline getirebilirseniz, işiniz kolay, başarı şansınız yüksektir.
Düzenli yapılan bellek egzersizlerinin size yaşlılığınızda bol bol yetecek bir kayıt kapasitesi ve anımsama yeteneği sağlayacağını bilmelisiniz. Doğal olarak "bellek egzersizleri" deyimi size yabancı gelebilir. "Bellekle egzersizin ne ilişkisi olabilir" diye de sorabilirsiniz.
Yapılan çalışmalar, beyninizin de kaslarınız gibi sürekli olarak fit tutulma ve geliştirilme ihtiyacı içinde olduğunu gösteriyor. Israrla sürdürülen bazı kayıt ve anımsama egzersizlerinin, beyninize sadece mevcut kapasitesini korumanın da ötesinde güçlendirici etkiler sağladığı biliniyor. Eğer siz de beyninizi güçlendirici ve geliştirici egzersizlerle aktif tutabilirseniz, yaşlanma ile oluşan doğal bellek kaybını oldukça azaltabilirsiniz.
Yapacağınız egzersizler oldukça kolay, uygulanabilir şeyler: Bulmaca çözmek, telefon numaraları, şiir dörtlükleri, şarkı sözleri, fıkralar ezberlemek... Vaktiniz oldukça satranç, tavla, briç gibi akıl oyunları ile biraz ilgilenmek... Daha çok okumak, yeni oyunları, filmleri kaçırmamak... Bütün bunları fazlaca telaşa kapılmadan, bellek kaybını bir sorun haline getirip büyütmeden yapmalısınız. Belleğinize değil, beyninize güvenmelisiniz.
Beyninizdeki sonsuz ve sınırsız güç, sizi daha az mahcup eder. Eğer bu gücün sürekli genç ve dinç kalmasını, tükenip azalmamasını istiyorsanız, yapabileceğiniz daha pek çok şey var.
BİR SORU BİR CEVAP
Çikolata kalsiyum emilimini bozar mı?
n Bir arkadaşım çikolatanın kalsiyumun emilimini bozduğunu söyledi. Bu doğru mu?
* Çikolata, kakao taneciklerinde bulunan "oksalat" isimli doğal bir bileşen içerir. Oksalat çok yüksek miktarlarda alındığında kalsiyumun emilimini engellemektedir. Fakat çikolatadaki oksalat maddesi çok az miktarda olduğundan, kalsiyumun emilimi üzerindeki etkisi çok az olacaktır.
1989 yılında yapılan bir çalışmada sade süt ile çikolatalı süt arasında, kalsiyumun emilimi açısından bir fark görülmemiştir. Artık piyasadaki çikolataların çoğuna kalsiyum ilavesi yapılıyor. Öte yandan oksalat; ıspanak, tatlı patates, bamya, kıvırcık lahana, pazı ile çilek, kiraz, dut gibi meyveler ve çayda da bulunmaktadır.
AKLINIZDA OLSUN
Gaz sorununun nedenleri
Eğer gaz sorunu olan biriyseniz bunun önemli ölçüde yiyeceklerle ilişkili olduğunu unutmayın. Her şeyden önce gaz üreten yiyeceklerin tüketimini azaltın:
l Kabuklu bakliyat (fasulye, nohut, bezelye, mercimek, vb.)...
l Sebze ve meyveler (özellikle lahana, karnabahar, Brüksel lahanası, turp, şalgam, muhtelif sebzeler, meyveler) gaz üreten yiyeceklerin en önemlileridir.
l Hızlı yemek, içmekle ya da stres altındayken yutulan hava...
l Laktoz tolerans bozukluğu: Bazı süt ve süt ürünlerine karşı hazımsızlık, laktaz enziminin yetersizliği...
l Aşırı bakteriyel flora yükünün de gaz sorununa yol açtığı aklınızda olsun.
AKLINIZDA OLSUN
Diyetisyen
Tuğçe Altan
Birkaç kilo fazlalık ciddi bir sorun yaratmaz
Bir doğru var; o da az miktarda kilo fazlalığının kaygılanılacak bir durum olmadığıdır. Sağlıklı ağırlık sınırlarının içerisinde olduğunuz takdirde, ekstradan birkaç fazla kilonun sağlığınız için zararlı olduğuna dair bir kanıt yoktur. Fakat ne zaman sağlıklı kilo ağırlığından çıkarsanız, olumsuz sağlık sorunları ile karşılaşabilirsiniz.
Kilo alımı ile yaşlanma arasındaki bağlantının efsanesi biraz gerçektir. Vücut kompozisyonu da -kas, yağ ve vücudu oluşturan diğer bileşenlerin miktarı- siz yaşlandıkça değişir. Bu değişikliğin bir kısmının sebebi yaşlanma ile ilişkili olan hormon düzeylerinin düşmesidir. Örneğin: Bir erkeğin vücudu yavaş yavaş daha az testosteron üretmeye başlar. Bu da kas miktarında azalmaya ve özellikle karın bölgesinde yağ miktarının artmasına neden olur. Kadınların ise menopoz döneminde östrojen düzeyleri düşer ve bel çevresinin yağ oranında bir artış gözlenir.
Dr. Ece
HATTAT
Gaz azaltan doğal destekler var mı?
Aşağıdaki desteklerden gaz sorununu hafifletmekte faydalanabilirsiniz:
7 Zencefil (ginger)
7 Aktif kömür (karbon animal)
7 Frukto-oligosakkaridler: FOS (prebiyotikler)
7 Pepermint oil
7 Acidophilus ve bifidus bakterileri (probiyotikler)
Yemek yeme hızınızı azaltmak, kilo kontrolünü sağlamakta son derece önemlidir. Yavaş yeme, yiyeceklerin lezzeti ile ilgili duygusal hazları daha yoğun hissetmenizi de sağlar. Açlık dereceniz ile tükettiğiniz besin miktarının dengelenmesini daha mantıklı hale getirir.
Yemeğe başladığınızdan itibaren açlık kontrol mekanizması tokluk hissine ulaşmak için biraz zamana ihtiyaç duyar. Yavaş yemek yiyerek açlık merkezine tokluk hissinin ulaşması için zaman vermiş olursunuz. Rahat ve yavaş yemek yiyin.
BESLENME OKULU
Diyetisyen
Oya Yüksek
Yaşlandıkça yağlanırız
Kilo alımı yaşlanmanın doğal bir parçasıdır. Zamanla vücudun metabolizması yavaşlar ve bu nedenle daha az kalori yakar. Yaşlandıkça genç yaşlarımızdaki gibi hareketli olamayız.
Vücut yaşlandığında, verimli bir şekilde çalışamaz. Kan basıncı, şeker ve kan kolesterolünün yükselmesi, yaşlandıkça daha sık rastlanan bir durumdur. Arabalar eskidikleri zaman çok iyi çalışmazlar. İnsan vücudunun da yaşlandığı zaman eskisi kadar iyi çalışmaması normaldir.
DİYET GÜNLÜĞÜ
Sorularınız için:
manager@yasasinhayat.org
Tel: (0212) 236 73 00
BİR SORU
52 yaşında bir bayanım, 3 yıl önce menopoza girdim ve yaklaşık 8 kilo aldım. Bu dönemde özel bir diyet uygulamak gerekir mi?
Diyetisyen Nilüfer Bayram
Menopoz döneminde neden kilo alınır?
Menopoz döneminde daha önce kilo problemi olmayan kadınlar bile kilo alabilmektedir. Hormon düzeylerindeki değişme ile metabolizma hızı genellikle azalır. Bu durumu fark edene kadar aynı yiyecekleri aynı miktarda yemek size işte bu yüzden kilo aldırır. "Aynı şeyleri yesem de kilo alıyorum, neden" sorusunun yanıtı budur.
Peki ya fiziksel aktivite? Bu dönemde metabolizmanızı hızlandırmak için yapılacak hafif egzersizler, menopoz dönemine özel bir beslenme planını mükemmel bir şekilde destekleyecektir. Bu dönemde size özel olarak hazırlanacak bir beslenme programının içeriği, kemik ve kalp sağlığınızı korumaya yönelik olmalıdır. Bununla birlikte bazal metabolizma hızınızın hesaplanarak hazırlandığı bir zayıflama programı, kilolarınızla baş etmenize yardımcı olacaktır. Haftalık olarak 500 gr. ile 1 kg. verebildiğiniz bir programla sağlıklı kilonuza ulaşabilirsiniz.
BİR SORU
Ben tiroid hastasıyım ve ilaç tedavisi görüyorum. Zayıflamam imkansız mı?
Diyetisyen Güneş AYIR
Tiroid hastası kilo verebilir mi?
İmkansız değil ama tiroid problemi olmayan birine göre daha zor... Tiroid probleminden sonra mı, önce mi kilo aldığınızı bilmek gerekir. Önceden de kilo probleminiz var ise bunun nedenleri üzerinde durup, tiroid sorununu göz önünde tutarak bir beslenme programı hazırlanmalıdır. Egzersiz olmadan sadece diyete yüklenmemeniz gerekiyor. İmkansızlığı bir kenara bırakıp, sadece olması gerekenden biraz daha yavaş kilo vereceğinizi bilin. Normalde haftada 0.5-1 kg. kayıp beklenirken belki de sizinki alt sınırda, yani haftada 0.5 kg. kayıp olarak ilerleyecektir. İlaç tedavisi için de düzenli kontrol ve tahlillerinizi aksatmamaya dikkat edin.