Bel kalınlaştıkça şeker riski artıyor

Bu durumun iki temel nedeni var: Beslenme yanlışları ve hareketsizlik. Her ikisi de kilo artışı ile sonuçlanıyor. Kilo artışı kısa bir süre sonra insülin-şeker ilişkisini bozuyor. İnsülinin yetersizliği veya etkisizliği durumu ortaya çıkıyor. Pankreastan salgılanan ve kan şekerinin yükselmesini önleyen insülin hormonu kilo arttıkça görevini yapamaz hale geliyor. Kısacası, bütün dünya ciddi bir diyabet salgını tehlikesi ile karşı karşıya.

Özellikle karın çevresinde biriken yağlar insülin-şeker ilişkisini daha kolay bozuyor. Karın çevresinin -bel kalınlığının- erkeklerde 102, kadınlarda 88 cm’yi geçmesi muhtemel bir şeker hastalığının ilk işareti olarak kabul ediliyor. Sırası gelmişken bir kez daha hatırlatalım. Bel kalınlaştıkça yani karın-göbek çevresinde biriken yağlar arttıkça yalnız şeker tehdidi ortaya çıkmıyor. Bu kişilerde hipertansiyon, kalp-damar hastalığı, felç, unutkanlık ve cinsel fonksiyon bozukluğu riski de artıyor.

KİMLER RİSK ALTINDA

Orta yaş diyabeti bakımından özellikle risk altında bulunanlar anne, baba, kardeş veya çocukları arasında şeker hastası akrabaları olanlardır. Gözlemlerimiz, yüksek tansiyonlu bireylerin erken yaşlarda kalp-damar hastalığına yakalanmış olanların, ürik asit yüksekliği -gut hastalığı- bulunanların, kan yağları yani kolesterol ve trigliserit seviyeleri yüksek olanların kilo almaları halinde orta yaş diyabetine kolayca yakalanabilecekleri yönünde. Gebelik diyabeti geçirmiş kadınların da kilo aldıkları taktirde şeker hastalığına yakalanma olasılıkları artıyor. Belirttiğimiz bu riskleri taşıyanların kilo kontrolü yönünden daha dikkatli olmaları gerekiyor.

BELİRTİLERE DİKKAT

Orta yaş diyabetinin en erken işaretleri çok su içmek ve çok sık idrara çıkmaktır. Halsizlik ve kilo kaybı da önemli işaretlerdir. Aşırı acıkma hissi, yemeklerden sonra uyuklama, halsizlik, yorgunluk, kısa aralıklarla yemek yeme ihtiyacı, bazen yeme isteğini kontrol edememe hali de bir diyabetin erken işaretleri olabiliyor. Eğer bu dönemlerde farkına varılmazsa iktidarsızlık, yara iyileşmelerinde gecikmeler, ayaklarda yanma, karıncalanma hissi, gece ağrıları, gözlük numarasında ani değişme, bulanık görme veya görme kayıpları araştırılan hastalarda sebebin şeker hastalığı olduğu geç de olsa anlaşılabiliyor.

NE YAPMALISINIZ

Eğer yukarıda saydığımız riskli kişilerin arasındaysanız yiyip içtiklerinize dikkat edin. Aktif bir yaşam sürün. Sağlıklı kilonuzu korumaya gayret gösterin. Ayrıca 30’lu yaşlardan itibaren açlık ve tokluk kan şekerinizi kontrol ettirin. Kuşku duyduğunda doktorunuz şeker yükleme testi yapılmasını isteyebilir. Herhangi bir tehlikesi olmayan bu testi yaptırmaktan çekinmeyin. Biz, 35 yaşını geçen herkesin her ay bir kez, eline bir mezura alıp bel çevresini ölçmesini öneriyoruz. Ayrıca, beden kitle indeksini izleyerek bu değerin 28’in üzerine çıkması halinde kilo kaybı için gayret göstermeleri gerektiğini belirtiyoruz. Beden kitle indeksinin nasıl hesaplanacağını yandaki kutuda bulacaksınız.

Beta karoten’in sentetik olanlarını kullanmayı

Beta karoten bir provitamindir ve çok güçlü antioksidan özelliklere sahiptir. Kanser korunmasında çok ciddi yararlar sağlayan bu doğal antioksidanın ağızdan sentetik hazır destekler şeklinde kullanılması durumunda tam tersi yönünde çalışabileceğini gösteren bir çalışma beslenme-sağlık ilişkisiyle uğraşanlar tarafından çok önemsenmektedir. 1996 yılında Finlandiyalı bilim adamları tarafından sigara içen 29 bin erkek üzerinde yapılan güvenilir bir çalışma akciğer kanseri riskinin sigara içen ve beta karoten desteği kullananlarda yüzde 18’e kadar görüldüğünü ortaya koymuştur. Öyle görülüyor ki besinlerde bulunan ve o besinlerdeki diğer besin unsurlarıyla birlikte çalışan beta karoten, hazır tabletler veya kapsüllerle tek başına alındığında vücut üzerindeki etkisini değiştirmektedir. Bu örnek özellikle antioksidan faydaları olduğu bilinen doğal güçlerin doğal besinlerden alınmasının daha faydalı ve risksiz olduğunu göstermektedir.

Beden kitle indeksi nasıl hesaplanıyor

BKİ = Ağırlık (kg.) / Boy2 (m.)

Örnek: 10 yaşında 43 kg ağırlığında, boyu 1.30 m olan bir erkek çocuğun BKİ’si:

BKİ = 43 / 1.30 x 1.30 = 25,4 kg/m2

Kilonuz hangi aralıkta bulunuyor

Düşük kilolu < 18,5 kg/m2

Normal kilolu 18,5-24,9 kg/m2

Fazla kilolu25-29,9 kg/m2

Şişman (hafif düzeyde) 30-34,9 kg/m2

Şişman (orta düzeyde) 35-39,9 kg/m2

Şişman (aşırı) 40 kg/m2

Menopozda idrar yolu problemleri sıklaşıyor

Menopoza giren kadınların sık görülen ama çoğu kez utanıp saklanan bir problemleri var: İdrar kaçırma veya idrar sızıntısı. Bu sorun bazı kadınlarda öksürmek, hapşırmak ve gülmek gibi sıradan eforlar esnasında bile ortaya çıkıyor. Bazı uzmanlara göre, 45 yaş üstündeki her 6 kadından biri bu problemi yaşıyor. Sorunun bu dönemde ortaya çıkmasının pek çok nedeni var. Östrojen hormonundaki düşme ve idrar yollarında olan değişiklikler bunların en önemlileri. Eğer böyle bir sorununuz varsa bir kadın hastalıkları uzmanı veya üroloji uzmanıyla görüşmenizde fayda var.

Tiroid hormonundan korkmayın

Tiroid hormonu tedavisi söz konusu olduğunda birçok hasta gereksiz korku ve endişeye kapılır. Ne var ki tiroid hormonu kullanmak bazı küçük riskleri olmasına rağmen kortizol, östrojen, testosteron gibi hormonları kullanmaktan farklıdır. Tiroid hormonlarının etkisi daha kısa sürelidir, yan etkileri daha azdır. Doktorunuz tiroid hormonuna ihtiyacınız olduğunu düşündüğünde, özellikle eksik tiroid hormonunuzu tamamlamak istediğinde tiroid hormonu takviyesi yapmak isteyecektir. Bu durumda büyük bir olasılıkla içinde levotroksin sodyum bulunan saf, sentetik tiroksinden istifade edecektir. Bu saf ve sentetik tiroid hormonunun doğal tiroid hormonunuzla aynı şekilde çalıştığını bilmelisiniz. Önemli olan hangi dozlarla başlanacağını bilmek ve size en uygun dozu belirlemektedir. Genellikle doz yavaş yavaş artırılır ve en uygun doz aralığı bulunmaya çalışılır. Bunun nedeni hızla yapılan takviyelerde kalbin ve sinir sisteminin yorulmasıdır. Doktorunuz TSH ve T4 seviyelerine bakarak hormon dozajınızı belirleyecek ve belirli aralıklarla tedavinin uygunluğunu kontrol edecektir. Tiroid hormonlarının en iyi alınma zamanı sabah aç karınladır. Tiroid haplarını kolesterol düşürücü ilaçlarla, mide asidini baskılayan antiasitlerle, demir ve kalsiyum destekleriyle kullanmayın. Çok fazla soya tüketmenin de ilacın emilimini azaltabileceğini hatırlayın. Bilhassa demir ve kalsiyum içeren multivitaminlerle ve antiasitlerle birlikte kullanmamaya özen gösterin.

Omega-3 yağları çocuklar için çok önemli

Omega-3 yağ asitleri en çok balık etinde, cevizde, keten tohumu ve yeşil yapraklı sebzelerde bulunur. Omega-3 yağlarının bol bulunduğu besinler çocukların büyüme ve gelişmelerinde anahtar görevler üstlenir. Araştırmalar, Omega-3 yağlarının çocuklarda ve gençlerde beynin ve gözlerin gelişimini desteklediğini, kanser ve diyabet riskini azalttığını, depresyonu engellediğini göstermektedir.

Kilo vermenin sırrı küçük ama emin adımlar

Kilo vermek gerçekten zor bir süreç, değiştirilmesi gereken o kadar çok şey var ki... Her seferinde gözümde büyüyor. Bu konuda fikirlerinizi alabilir miyim?

Sağlıklı kilo kaybı beslenme ve fiziksel aktivite alışkanlıklarınızda gerekli değişimleri, hedeflediğiniz kiloya giden yolda karşınıza çıkan engelleri aşmayı amaçlayan yöntemleri içermelidir. Tüm bu değişim sürecini gözünüzde büyütmeyin ve kendinize bu konuda deneyimli bir rehber (diyet uzmanı) edinin. Küçük adımlarla kilo kaybı sürecini parçalara ayırmak başarıya daha kolay ulaşmanızı sağlar. Her "mini-hedef"e ulaştığınızda kendinizi kazanmış hissedeceksiniz. Bu şekilde başarılar kazanmak her seferinde sizi daha da fazla motive edecek ve başka bir mini hedef belirleyeceksiniz. İşte size örnek bir liste; kendi hedefler listenizi yapmaya ne dersiniz?

Restoranlarda yarım porsiyon siparişi verin veya bir porsiyonu birisi ile paylaşın. Veya siparişinizi verdikten sonra bir kap isteyin ve yarım porsiyonu paketleyin, diğer yarımı tüketin.

Pişirme yöntemlerinizi gözden geçirin, kızartma alışkanlığınızı yavaş yavaş tek edin. Yiyecekleri hazırlarken kullandığınız kalorili (mayonez, sos, tereyağı gibi) çeşnileri azaltın. Çayınızda ve kahvenizde daha az şeker kullanın veya hiç kullanmayın. Kırmızı et tüketiminizi haftada 1 gün ile sınırlayın. Farklı lezzetleri (hindi ile yeni tarifler) deneyin. (Devam edecek)

Diyette açlık hissetmemek için

Diyet yapmaya çalışıyorum ama açlık hissediyorum sürekli. Aralarda süt içtiğim zaman daha geç acıkıyorum. Günde maksimum kaç bardak süt içebilirim?

Sizin de fark ettiğiniz gibi süt tokluk hissini sağlamada etkilidir. Fakat diyette yazan öğünlerin miktarlarına ve saatlerine çok dikkat etmeniz gerekiyor. Vücudunuz belli bir düzen içerisinde beslenmeye alışmalı. Bu alışkanlıkların ne kadarını hayata geçirebilirseniz, o kadar başarılı olursunuz. Zayıflama diyetlerine uzun süre devam etmek zordur. Bu nedenle sürekli çeşitlilik yapmaya çalışırız. Besinler ve hatta egzersiz çeşidi üzerinde oynamalar yapılır. Ve sizin de yaptığınız gibi denemeler burada önem kazanıyor. Hangi yiyecekler bizi tok tutar, ne kadar tüketmeliyiz ve hangi saatlerde tüketmeliyiz? Süt ve süt içeren ürünler tokluk hissi verdiği için iyi bir ara öğün olabilir ama diyetinizin kalorisine göre ve sağlık durumunuza göre günde alabileceğiniz miktar değişir. Genel bilgi vermek gerekirse günde 3 kez 1 er su bardağı az yağlı süt veya yoğurt tüketebilirsiniz. Bunun yanı sıra açlık hissetmemek için şu noktalara dikkat edin:

n 3 saatten fazla aç kalmayın

n Aralarda bol sıvı tüketin (su, ıhlamur, nane, biberiye...)

n Meyve veya küçük sandviçlerden oluşan ara öğünler hazırlayın

n Menüden küçük porsiyonları seçin

n Aynı günde 1 den fazla kaçamak yapmayın

n Diyetinizi bozduysanız sakın bırakmayın! Sonraki 3 gün programınızı hiç bozmadan uygulayın