Bazıları neden kilo alır

Kilo probleminiz mi var? Kolay kilo alıp zor kilo veren biri misiniz? Benzer yakınmaları olanlarda rastlanan en yaygın neden insülin direncidir. Bu şanssız insanların pankreası özellikle şeker, un ve benzeri işlenmiş besinleri (ekmek, açma, poğaça, bisküvi, kraker, grissini, pizza, hamburger ekmeği, kuskus, erişte, mantı) yediklerinde çok fazla insülin üretir.
Kanda aşırı seviyelerde insülin bulunması ise yenilen gıdaların süratle yağa çevrilip depolanmasına, hücrelerdeki –özellikle kalp ve karaciğer hücrelerindeki- insülin reseptörlerinin duyarsızlaşmasına yol açar. Aşırı insülin varlığı onların bedenlerini adeta bir “yağa dönüştürme” ve “yağ depolama” makinesi haline getirir.
İnsülin direnci genetik kökenli bir problemdir ama, “kilo almak, gebe kalmak, menopoza girmek, yaşlanmak, hareketsiz bir hayat ile şeker-un içeren bir beslenme tarzı direnci kolaylaştıran başlıca faktörlerdir.
Özetle yukarıdaki “bazı kişiler neden kolay kilo alır?” sorusunun ilk yanıtı, insülin direncidir. İnsülin seviyesi yüksek olanlarda, pankreas özellikle ani şeker yüklemelerinde kana aşırı insülin pompalarlar. Bu kişiler çok hızlı kilo alır ve çok zor kilo verirler. Bunların pankreasları, un-şeker veya nişastalı yemekleri, patatesi, pirinci, tatlı içecekleri gördüğünde “kırmızı görmüş bir boğa” gibi davranır ve bedeni insülin çöplüğü
haline getirir.
“Su içsem yarıyor!” diyenlerin özellikle göbek-karın bölgelerinde yağ birikenlerin çoğunda insülin direnci vardır ve bu şansız insanların çoğu kuş gibi yemelerine rağmen neredeyse fil kadar yağ depolarlar.

BELİRTİLERİ NELER?

Peki, sizin kilo sorununuzun nedeni insülin direnci olabilir mi? Eğer böyle bir sorun varsa nasıl anlayacaksınız? Ne zaman bir doktora gidip sizde de bir insülin direnci sorunu olup olmadığını araştırılmasını isteyeceksiniz?
Eğer siz de kolay kilo alıp zor kilo veren biriyseniz, tatlıya düşkünseniz, sık sık acıkıyor, yemeklerden kısa bir süre sonra yeniden yiyecek bir şeyler aramaya başlıyorsanız yemeklerden sonra bir ağırlık çökmesinden uykunuzun gelmesinden yakınıyorsanız, unutkanlık ve/veya odaklanma güçlüğü konsantrasyon beceriksizliğiniz varsa, anlamsız terlemelerden şikayetçiyseniz, gecede birkaç kez iç çamaşırlarınızı değiştirmenizi gerektirecek ölçüde terlemelerle uyanıyorsanız, sabah yataktan keyifsiz, mutsuz, yorgun, bitkin, sinirli, gergin hatta baş ağrısıyla uyanıyorsanız, gün içinde sık sık acıkma nöbetleri yaşıyor “elimin altında bisküvim çikolatam olmazsa içim rahat etmez” diyorsanız sorununuzun insülin direnci olabileceği aklınızda olsun.

İYİ HABER

Teşhisi kolay!

İnsülin direncini araştırmak son derece kolay bir işlemdir. Sabah aç karna bir kan örneği vermeniz ve sonra da içinde yaklaşık 75 gram şeker bulunan bir kahvaltı yapıp birinci ve ikinci saatlerde tekrar iki kez daha kan örneği aldırmanız kâfi. Bu kan örneklerinde kan şekeri ve insülin değerlerine bakılacak, elde edilen şeker ve insülin rakamları bir formüle uygulanarak insülin direncinizin seviyesi hesaplanacaktır. Prensip olarak açlık insülini 5’ten az olmalı, hele hele 10’u asla geçmemelidir. Birinci saat insülin değerinin 50’yi ikinci saat değerinin 30’u geçmesi de insülin direncini akla getirmelidir.

KÖTÜ HABER

Çözümü zor!

Kilo probleminin nedeni insülin direnci ise çözüm sadece “antiinsülin program” uygulanması halinde alınabilir. Bu programın amacı sadece fazla kiloları vermek değil, insülin direncini kırmak ve sonrasındaki yaşamda ömür boyu sürecek bir “insülin yönetim uzmanı” haline gelmektir.
İnsülin direnci olan birinde kilo vermek her diyetle başarılabilir ama eğer uygulanan diyet planı insülini kontrollü salgılatan “glisemik indeks diyeti” değilse ve bu diyet, kaslardaki insülin direncini azaltan özel bir egzersiz planı ve de insülin de direncini kırmaya yardımcı reçeteli ilaçlarla desteklenmemişse kalıcı bir çözüm hiçbir zaman elde edilemez. En doğru, en etkili ve en kalıcı çözüm şu “üçlü plan” ile alınabilir: Glisemik indeks diyeti/Düzenli fiziksel egzersiz, metformin gibi ilaçlar veya tarçın özleri gibi doğal destekler...

KESİP SAKLAYIN

(Düşük glisemik indeksli kadınlar için 1200-1300 kalorilik, erkekler için 1600-1700 kalorilik beslenme planı)

KAHVALTI
Kepekli domatesli beyaz peynirli tost 2 dilim kepek ekmeği ve 1 ince dilim beyaz peynir, Çay (şekersiz)  

ARA ÖĞÜN
Çilek 1 su bardağı (125 g)
(tarçınlı yeşil çay ile birlikte)

ÖĞLE YEMEĞİ
Karışık salata (1 tatlı kaşığı
zeytinyağı ilaveli) �
Karnıyarık 1 porsiyon
Domatesli kepekli makarna
4 çorba kaşığı, Erkekler için 6 çorba
kaşığı makarna

ARA ÖĞÜN
Ayran 1 su bardağı (200 ml)  (yağsız)

Kepekli grissini 2 adet çubuk
· Erkekler için 330 ml ayran (yağsız)

AKŞAM YEMEĞİ
Karışık salata (1 tatlı kaşığı
zeytinyağı ilaveli) �
Zeytinyağlı bakla 6 çorba kaşığı
Yoğurt (az yağlı) 1 su bardağı
Tam buğday ekmeği 1 ince dilim
· Erkekler için 8 çorba kaşığı zeytinyağlı bakla ve 2 ince dilim
tam buğday ekmeği

ARA ÖĞÜN
Badem 10-12 adet

Light karnıyarık (4 kişilik)

Malzemeler:
- 1 kg patlıcan
- 250 gr yağsız kıyma
- 4 adet soğan (rendelenmiş)
(500 gr)
- 4 adet domates (rendelenmiş) (600 gr)
- 4 adet sivribiber (kıyılmış)
- Yarım demet maydanoz (kıyılmış)
- 1 bardak su
- Karabiber

Hazırlanışı:
1. Patlıcanları alıp soyun ızgarada közleyin. Daha sonra 200 derece fırında biraz pişirin.
2. Harcı için, teflon tavada hiç yağ koymadan yağsız kıymayla soğanı pişirin. Kıyma kendi suyunu ve yağını salacaktır. Daha sonra da sırayla içine domates, yeşil biber, maydanoz, tuz ve karabiber ekleyip beş dakika kadar pişirin.
3. Patlıcanları yapışmayacak bir tepsiye veya yağlı kağıtla kaplanmış bir tepsiye dizip  üstlerini yarın. İçlerine harç doldurup, üstlerini  kabuğu soyulmuş bir dilim domates ve sivri biber ile süsleyin. Bir bardak suyu üzerlerine gezdirip,200 derecedeki fırında suyunu çekene kadar pişirin.
Not: Tarifler Palmalife Yaşasın Hayat Enstitüsü Diyetisyeni Melek Türkmen tarafından hazırlanmıştır.

Diyetisyen: Nilüfer BAYRAM