Bayramda keyfiniz kaçmasın

Protein yoğunluğu yüksek, özellikle hayvansal proteinlerden zengin beslenenlerin gut hastalığına yakalanma olasılığı yüksektir.

Bayramlar, birlik ve dirlik için olduğu kadar bedensel ve ruhsal sağlığımız için de çok önemli zamanlardır. Ne var ki bu keyifli günler “kavurma-kebap-mangal partileri” derken gündelik ve bildik rutinden çıkıp yüksek kalorili ve bol proteinli beslenmemize sebep olarak tatili birkaç kilo fazla kapatmamıza neden olabiliyor.
Kurban Bayramı’nın, kırmızı et ve sakatat tüketiminin arttığı protein zengini sofraları karşısında biz hekimlerin ilk aklına gelen sağlık sorunu ise gut hastalığı oluyor.
Bugün “gut hastalığı” üzerinde biraz durmak istiyorum.

ZENGİN HASTALIĞI MI?

Eğer bir gece şiddetli bir ayak ağrısı ile uyanır, ağrının şiş ve kızarmış ayak başparmağı ekleminizden kaynaklandığını fark ederseniz muhtemelen bir “akut gut artriti” atağı ile baş başasınız demektir.
Gut artriti, eklemlerde ürik asit kristallerinin yerleşip depolanması sonucu oluşan bir eklem hastalığıdır. Orta yaşlı, fazla kilolu, protein yoğunluğu yüksek, özellikle hayvansal proteinlerden zengin beslenip alkolü de fazlaca tüketenlerin, diyabet, hipertansiyon, hiperkolesterolemi gibi metabolik sorunu yoğun aile geçmişi bulunanların bu hastalığa yakalanma olasılığı daha yüksektir.
Akut krizlerin fazla miktarda protein ve aşırı alkol kullanımını takiben oluşması, gut hastalığının geçmişte bir “zengin hastalığı” olarak değerlendirilmesine neden olmuştur. Oysa günümüzde tek başına kırmızı et tüketmenin de, nöbetler esnasında kanda ürik asit seviyelerinin yüksek bulunmasının da gut hastalığı için yeterli gerekçe olmadığını biliyoruz.

KORUNMA ÖNEMLİDİR

Aslında yaşam biçiminde yapılan küçük ve akılcı değişimlerle gut krizleri önlenebilir, gut hastalığı kontrol altına alınabilir. Anahtar faktörler: Proteinli besinlerin azaltılması, alkol ve şeker kullanımında (özellikle tatlı meyveler, meşrubat ve meyve suları konusunda) dikkatli davranılmasıdır. Daha az protein tüketerek dengeli ve sağlıklı beslenmenizi nasıl sürdüreceğiniz sorusunun yanıtını doktorunuz ve diyet uzmanınızdan alabilirsiniz.
Benim önerim bayramı fırsat bilip de et tüketiminizi abartmamanız, hele hele sakatat grubundan uzak durmanızdır. Aşırı et-sakatat tüketiminin alkolle birlikte daha da riskli olduğunu da unutmamalısınız.

NOT ALIN

Eğer ürik asit değeriniz yüksekse...

-Tam yağlı süt ve yoğurt çeşitleri
-Tam yağlı peynir çeşitleri, kızarmış yumurta
-Kırmızı et çeşitleri
-Tereyağı ve margarin çeşitleri
-Kuruyemiş çeşitleri
-Mayonez ve yağ içeren salata sosları
-Salam, sosis, sucuk, pastırma vb. şarküteri çeşitleri, sakatatlar
-Tavuk ve et suyu, mayalı besinler
-Şeker, tatlılar, tatlı meyveler, meyve suları ve meşrubatlardan uzak durun ya da az tüketin.

Sağlıklı bir bayram tarifi

SEBZELİ KAVURMA (6 kişilik)

Malzemeler;

-500 gr koyun kuşbaşı
-3-4 diş sarmısak
-Yarım domates
-2 adet kabak
-1 adet havuç
-1 adet pırasa
-10-15 adet mantar
-4 adet sivri biber
-1 adet dolmalık kırmızıbiber
-1 çorba kaşığı zeytinyağı
-Tuz, karabiber, kekik, pul biber
(1 PORSİYON 250 KALORİ)

Koyun budunun etlerini kemiklerinden ayırarak kuşbaşı şeklinde doğrayın.
Eti tavaya alın, suyunu salıp çekinceye kadar kavurun.
Sarmısak dişlerini bütün olarak ete ekleyin. Tuz, karabiber ve kekik ilave edip eti kendi yağıyla kısık ateşte kavurun.
Domates, kabak, havuç, mantar ve pırasaları temizleyip iri iri doğrayın. Kavrulmakta olan ete önce havuç ve pırasayı ekleyip karıştırın. Yumuşadıktan sonra kalan sebzeleri ilave edin.
5-6 dakika daha pişirip ateşten alın.

Diyetisyen
Nilüfer BAYRAM