Aşı savaşı ne zaman bitecek

Zaten bu nedenle de pandeminin daha ilk gününden bu yana her ülkede ilaca, hastaneye, hatta yoğun bakım ve solunum cihazlarına ulaşma bakımından herkes aynı şansı yakalayamıyor. “PANDEMİ EŞİTSİZLİĞİ” diyebileceğimiz bu kötü gelişmenin en acı, yaralayıcı, yürek kanatıcı sonucu ise şimdi “aşı paylaşımı”nda yaşanıyor. Ve ne üzücüdür ki her zaman olduğu gibi Avrupa ve Amerika yine “Önce ben!” diyor. Hatta “Önce ben”ciler hızlarını alamayıp “Sana daha çok, bana daha az aşı” kavgasına bile girebiliyor. ÖZETİ ŞUDUR: Bilelim ki aşı üretimi uzun süre yetersiz kalacaktır, aşı savaşları hep gündemde olacaktır.

BİR UYARI
RUHU ISKALAMAYIN

Bütünsel sağlığa yani beden ve ruhta ortak bir iyilik halinin zaruretine inanan doktorlar -ben de onlardan biriyim- “Bedenin de ruhun da holografik bir yapılanma içerisinde olduğuna, herhangi bir faktör değiştiğinde otomatik olarak diğerlerinin de etkilenip değişebileceğine” inanırlar. Onlara göre -ki haklılardır- beden ve ruhta herhangi bir taş yerinden oynadığında her şey birbiri ardına oynamaya başlar. Beden ve ruhun ortak organizasyonunda da bir çeşit “domino yapılanması ve etkisi” söz konusudur. İşte bu nedenle sağlığı sadece bedenden ibaret bir süreç gibi düşünmemek, ruhu da daima ön planda tutmaya gayret etmek zorundayız. Eğer daha keyifli ve huzurlu kalmak ve mükemmel bir sağlık noktasına ulaşmak istiyorsak yalnızca bedene odaklanıp ruhu ıskalamayalım. Hatta mümkünse onu biraz daha köpürtmeye, şımartmaya ve iyi hayat yolculuğumuzda yol arkadaşımız yapmaya bakalım. Eğer bunu başaramazsak “ruhu ıskalamak yanlışı” pek çok sağlık sorununa yol açabiliyor. İşte iki örnek...

ÖRNEK 1
ÜZÜNTÜDEN DEPRESYONA

Üzüntü ruhsal yaşamın doğal ve ayrılmaz bir parçasıdır. Son derece de doğal bir tepkidir. Ama siz sıradan bir üzüntüyü zamanında kontrol altına almaz, uzatır ve yoğunlaştırırsanız süreç bir süre sonra önce “derin keder”, sonra da “klinik depresyon” aşamasına dönüşebiliyor. Kısacası üzüntüyle başlayan domino etkisi çok ağır ruhsal travmalarla sonuçlanabiliyor.

ÖRNEK 2
DEPRESYONDAN KALP KRİZİNE

Domino etkisi kuralının doğal bir sonucu olarak beden ve ruhtaki değişimler de birbirini etkiliyor. Örneğin eğer depresyondaysanız ve onu ciddiye alıp vaktinde tedavi olmadıysanız depresyonunuz giderek ağırlaşıyor. Ve bu kötü gidiş muhtemel bir kalp krizi ya da beyin felcine davetiye çıkarabiliyor.

UNUTMAYIN
ÇARE SİZSİNİZ

Bilelim ki “ruhu ıskalama” meselesi çok mühim bir yanlış. Ve bilelim ki zamanında fark edilip düzeltilmezse pek çok sağlık sorununa yol açabiliyor. Güncel sağlık problemlerimizin birçoğunun arka planında da işte bu “ruhu ıskalama yanlışı” yatıyor. Örneğin, şimdilerde pek moda olan “reflü hastalığı, mutsuz bağırsak sendromu, huzursuz bacak problemi, fibromiyalji, sisli beyin” gibi problemlerin arka planında genelde hep aynı sorun, “ruhu ıskalama yanlışı” var. Eğer beden ve ruh arasındaki kopukluk zamanında ve dikkatle tedavi edilmezse bilelim ki daha pek çok sağlık sorunu kapımızı çalabilecektir. İşte bu nedenle ruh ve beden işbirliğine dikkat etmek, sağlığı sadece fiziksel sağlığa indirgememek, ruhsal sağlığı da en az bedensel sağlık kadar önemsemek özellikle pandemi günlerinde son derece mühimdir.

BİR SORU
SÜNGER MİSİNİZ, TEFLON MU

Daha önce de uyardım, “Sünger değil, teflon olun” dedim. Nedeni basit süngerler daha çok stres baskısı altında kalıyor. Teflonlara ise streslerin en ağırları bile kolay kolay yapışamıyor. İşte bu nedenle 2021 sağlık stratejilerimizin için “teflonist biri olma hedefi”ni de yerleştirelim. Sünger ustası olmaktan vazgeçip ruhumuzu teflon folyolarla korumaya gayret edelim. Eğer bunu başarabilirsek her olumsuz gelişme ruhumuza yapışmaz. Her keyifsizlik, mutsuzluk , umutsuzluk, her pişmanlık, kaygı, endişe kalbimizi hızlandırıp tansiyonumuzu patlatmaz, midemizi ekşitip uykumuzu kaçırmaz, kaçıramaz... Peki, teflon mu sünger mi olduğunuzu nasıl anlayacaksınız? Aşağıdaki testin işinize yarayabileceğini düşünüyorum.

BU TEST ÖNEMLİ
TEFLON-SÜNGER TESTİ

Bu test size strese karşı koyma gücünüzü yani esnekliğinizi, bir başka deyişle sünger mi teflon mu olduğunuzu gösterecektir. Lütfen samimi ve doğru yanıtlar verin. İşte sorular:

1. Vaktimin çoğunu ailem ve arkadaşlarımla birlikte geçiriyorum.

2. Kendimi yeterli dinlenme aralıkları, kısa ve keyifli tatiller, sağlıklı bir diyet ve düzenli egzersizle sürekli ödüllendirir, beden ve ruh sağlığımı dikkatle izlerim.

3. Önemli, faydalı, etkili ve sevilen biriyim! Hayatımın bir anlamı ve amacı var.

4. Düzenli ve dengeli bir yaşama sahibim.

5. İşte nasıl evde nasıl davranacağımı, işi evden nasıl ayıracağımı çok iyi biliyorum.

6. Her ikisi arasındaki dengeyi çok iyi oluşturdum.

7. İşimden çok memnunum, günlerim üretken, dolu dolu ve memnun edici geçiyor.

8. Kendime, arkadaşlarıma ve aileme yeterince zaman ayırabiliyorum.

9. Stresli durumların nasıl üstesinden gelebileceğimi yeterince biliyorum.

10. Yaşamımdaki bazı değişiklikleri yaşlanıp olgunlaşmanın doğal ve ayrılmaz bir parçası olarak görüyorum.

11. Her ne olursa olsun bir şekilde ve bir ölçüde üstesinden gelebilirim.

12. İşimdeki performansımdan ve sonuçlarından tamamen ben sorumluyum.

13. Bu sorumluluktan kaynaklanan olumsuz sonuçları işyerimde bırakırım.

14. Karşılaştığım bazı beklenmedik değişikliklerin üstesinden gelebiliyorum ve yanlış bir durum olduğunda durup geri çekilmekten korkmuyorum.

15. Toplumda aktif şekilde ve dışadönük yapım sayesinde sevilen bir kişiyim.

NOTUNUZ

Asla: 1 puan

Nadiren: 2 puan

Bazen: 3 puan

Sık sık: 4 puan

Her zaman: 5 puan

DEĞERLENDİRME

* 12-24 puan:�Çok düşük bir esneklik düzeyindesiniz. Çevrenizde sizi ilgilendirsin ilgilendirmesin her stresi üzerinize alıyorsunuz ve etkisinden kurutulamıyorsunuz. Hayatı bu kadar köşeli yaşamaya gerek yok. Beklemeden bir uzmandan yardım almanızda fayda var, siz tam bir stres süngerisiniz.

* 25-36 puan:�Dikkat! Hafif bir esneklik düzeyindesiniz. Dikkatli olun.

* 49-60 puan: Yüksek bir esneklik düzeyiniz var. Muhtemelen bir teflonsunuz. Hayatınızda strese neden olabilecek şeyler çok az ya da olsa bile sizi pek fazla etkilemiyor.

KISA BİLGİ
DEMİR ZENGİNİ BİTKİSEL BESİNLER

Besinlerin 100 gramında bulunan demir miktarı:

- Susam 10 mg

- Çamfıstığı 9.2 mg

- Maydanoz 5.5 mg

- Badem 4.1 mg

- Mercimek 3.0 mg

- Buğday 1.5 mg

- Yulaf 1.2 mg

- Mısır 0.6 mg

- Zencefil 0.6 mg

İYİ BİLGİ
DAHA BOL KALSİYUM İÇİN

- Bakliyat

- Yoğurt, peynir

- Ayran, kefir

- Lahanalı lezzetler

- Badem

- Yeşil sebzeler

- Susam/tahin

- Siyah kuru erik