40 yaş bakımı çok faydalı

Otomobillere yapılan "5 bin km bakımı"nı hatırlatsa da koruyucu tıp ile uğraşanlar özellikle "40 yaş bakımı"na (kadında da erkekte de) çok önem veriyorlar.

40 yaş dönemecini alırken kadınlar erkeklerden biraz daha fazla savruluyor. Bunun nedeni onları bekleyen önemli bir fizyolojik değişimin işte tam da bu yıllarda başlamasıdır: Menopoz. Menopoz öncesi değişimler 40 yaş sağlık değerlendirmesini kadınlar için daha önemli hale getiriyor.

NELER YAPILMALI?

40. yaş sağlık değerlendirmenizde neler yapacaksınız? Kilo fazlalığınızın olup olmadığını bunun bir sağlık sorunu riski oluşturup oluşturmadığını öğrenmek ilk adımınız olmalıdır. Bu kontrolden itibaren kan basıncınızı da takip altına almanı gerekiyor. Kolesterol değerlerinizi bilmeniz, iyi ve kötü kolesterol seviyelerinizi bir kenara not etmeniz şart.

İyi kolesterolünüz az, kötü kolesterolünüz fazla ise bunları normale getirmek için neler yapmanız gerektiğini de öğrenmeniz şart. Açlık ve tokluk kan şekeri değerlerinizi mutlaka öğrenmelisiniz. Özellikle ailenizde şeker hastaları varsa tokluk şekerinizi bilmeniz son derece önemlidir. Bu değerlendirmede trigliserid ve ürik asit seviyelerinizin belirlenmesini de isteyin. Karaciğer ve böbrek fonksiyonlarınızın (üre, kreatinin, SGOT, SGPT, GGT gibi testler) ne durumda olduğunu da öğrenmenizde fayda var. Sedimantasyon sürati, kansızlık testleri ve idrar analizinin de yapılması şart. Eğer imkánınız varsa daha ileri bazı analizlerden geçmeniz de faydalı olabilir. Bu analizlerin arasında homosistein, ferritin, CRP testlerinin de bulunmasını tavsiye ederim. TSH düzeyinize baktırmayı da ihmal etmeyin. Hormonlarınızı (kadınsanız östrojen, FSH, LH, erkekseniz testesteron seviyeleriniz) da gözden geçirtebilirseniz değerlendirmenin güvenilirliği daha da artacaktır. TSH testini de unutmayın!

BUNLAR DA ÖNEMLİ

40 yaş değerlendirmesi sadece biyolojik değerlendirmelerden ibaret değildir. Bazı radyolojik incelemeleri de yaptırmak gerekiyor. Akciğer grafisi bunların ilk sırasında yer alıyor. Ayrıca meme ultrason grafisi veya mamografi (kadınlar için), prostat değerlendirmesi (erkekler için) faydalı olabiliyor. Diğer taraftan her kadına bu yaştan itibaren düzenli olarak PAP Smear testi yapılması tavsiye ediliyor. Eğer genetik bir risk varsa bu incelemelere kalın bağırsak tetkikleri de (kolonoskopi veya gizli kan testleri) dáhil edilebiliyor.

40 yaş değerlendirmesinin içine diş ve gözlerin muayenesini işitme testlerini de dáhil etmenizde fayda var. Bu değerlendirmelerin sadece bedensel incelemelerle de geçiştirilmemesi gerekiyor. İmkánı olanların kas yağ analizlerinden, beslenme ve diyet uzmanı denetiminden, psikolojik değerlendirmeden ve egzersiz testlerinden de geçirilmesinde yarar olduğu belirtiliyor.

CİLT DEĞERLENDİRMESİ GEREKİYOR

Özellikle kadınlarda cilt yaşlanmasını önleyici tedbirlerin alınması, ve bu cilt değerlendirmelerinin de dikkatli yapılmasında fayda olduğu belirtiliyor. Cilt yaşlanmasını yavaşlatabilecek, cildin derlenip toparlanmasına destek olabilecek en etkili tavsiyeler bu yaş döneminde yapılıyor.

Cilde destek olacak besin desteklerinin kullanılması saç ve tırnak desteklerinin yavaş yavaş programa alınması da bu kontrollerde akla geliyor. Diğer taraftan 40 yaş bakımı cildi dışardan destekleyecek tıbbi ürünlerin (dermokozmetikler) seçimi için de iyi bir fırsat olabilir.

Sağlıklı bir orta yaş geçirmek ve iyi yaşlanmak istiyorsanız 40. yaş değerlendirmenizi ciddiye almakta fayda var.

Eğitim ömrü uzatıyor

Yaşlanmayla ilişkili araştırmalar iyi eğitim görmüş kişilerin hem daha uzun hem de daha kaliteli bir hayat sürdüklerini gösteriyor. Bu durumun eğitimli olmanın ekonomik durumu da olumlu yönde etkilemesinden çok bu kişilerin sağlık bilinçlerinin yüksek olması ile ilişkili olduğu belirtiliyor. Diğer taraftan sürekli olarak zihinsel faaliyetlerle uğraşan yüksek eğitim alan ve eğitimlerini hayatları boyunca sürdürenlerde özellikle zihinsel yaşlanma yavaşlıyor.

Gebelikte yapılan aşılar zararlı mıdır

Hamile bir kadının aşılanması ile gelişmekte olan fetusta bir risk oluşabilmesi sadece teorik bir temele dayanmaktadır. İnaktive edilmiş virüs veya bakteri aşıları ile toxoid dediğimiz aşıların gebelikte fetusa zararlı olabileceği düşünülmektedir.

Korunulması istenilen hastalığa yakalanma ihtimalinin yüksek olduğu durumlarda aşılanmanın riski göze alınabilir gibi görülmektedir. Eğer canlı bir aşı hamilelikte tesadüfen uygulanırsa veya aşıdan sonraki 4 hafta içinde hamile kalınmışsa bu aşının teorik riskleri olmakla beraber, bu durum genellikle gebeliği sonlandırma gerekçesi olmamaktadır.

Hepatit B, grip, tetanoz, difteri aşıları gebelikte uygulanabilir aşılardır. Hepatit A, HPV, boğmaca aşıları doktora danışılarak yapılmalıdır. Kızamıkçık, kızıl, kabakulak aşıları ile menenjit, çocuk felci ve su çiçeği aşılarının gebelikte yapılması önerilmez; bu aşılardan sonra 1 ay gebelikten korunulması tavsiye edilmektedir.

Mutlaka aşılanılması gereken durumlar varsa, gebeliğin ilk 3 ayının bitmesini beklemek uygundur. Gereklilik halinde gebelikte kuduz aşısı çekinmeden yapılmalıdır.

Boş kaloriler erken yaşlandırıyor

Boş kalorilerin en önemli kaynakları şeker ve şekerlemelerdir. Pastaları, unlu yağlı tatlıları da bu guruba dahil edebilirsiniz. Bu kalorisi çok yüksek yiyeceklerin çoğu ne yazık ki tam bir vitamin, mineral, antioksidan fakiridir.

Vücudunuzu yalnızca kalori bombardımanına tutmaktan başka insülin salgılayan pankreas hücrelerini yormaktan ve kanınızı insülin ile doldurmaktan başka bir işe yaramazlar. İnsülinin fazlasının kortizol gibi çalıştığı biliniyor. Yani fazla insülin yağlandırarak, tansiyonu yükselterek, trigliseridi artırarak hatta bir süre sonra şeker hastalığına sebep olarak erkenden yaşlandırıyor.

DİYET GÜNLÜĞÜ

Sorularınız için: Tel: (0212) 236 73 00

2 yıldır diyet yapıyorum ve yaklaşık 15 kilo verdim. Artık kilomu sabit tutma zamanım geldi fakat hálá içim rahat değil ve korka korka yiyorum. Pilav, börek gibi bazı yiyecekleri yemeye başlarsam kendimi tutamam ve ölçüyü kaçırırım diye düşünüyorum. Bu dönemi nasıl atlatabilirim?

Eski alışkanlıklar geri gelirse

Başarı ile tamamlanan bir kilo yönetimi programının ardından yaşanan bu korku sürdürülmesi gereken bir koruma programı ile ortadan kaldırabilir. Koruma programının amacı kısa bir süre ile değişimsiz uyguladığınız diyeti değişim listelerini kullanarak çeşitlendirmek ve keyifli bir hale getirmektir. Değişim kullanımını öğrenirken porsiyonlarınıza hakim olamama korkusu besin seçimlerinizde "tek tip" mantığına tekrar dönme eğilimi yaratabilir. Örneğin makarnanın yer aldığı bir öğünde tüketmeniz gereken salata ve yoğurdunuzu yemediğinizde makarnanın porsiyonu "eski günlerde" olduğu gibi artacaktır.

Diyetinizin bu aşaması var olan eski alışkanlıklarınızı terk etmek bakımından son derece önemli bir fırsattır. Bununla birlikte kimi zaman değişik tatları tatma vakti de gelmiştir artık. Dondurma keyfinizi porsiyon kontrolünün sizin elinizde olduğunu düşünerek bozmadan yaşayabilirisiniz. Kilo vermeden önce 5 top yediğiniz dondurmayı "artık 2 top bana yeter" diyerek azaltabilirisiniz. Unutmayın günde fazladan 1000 kalori bir hafta sonunda 7000 kaloridir ve bu durum sonucunda "bir kilo" almanız kaçınılmazdır. 1000 kalorilik kaçamak olur mu? Emin olun gözle görebileceğiniz ve dur diyebileceğiniz bir kaloridir bu. Kilo korumanın keyfini çıkarın.