Squid Game okulları esir aldı

Squid Game dizisini izleyen çocuklarla nasıl konuşmak gerek?

Psikolog Dr. Serap Duygulu: Özellikle ilkokul seviyesindeki çocuklara izletilmemesi gereken bir dizi. Soyut işlemler döneminin başlangıcı olan 11 yaş öncesi çocukların izlemesi bazı olumsuz sonuçlara yol açabilir. Çocukların hayali ve gerçek olaylar konusunda henüz net bir bilişe, anlayışa sahip olmadıkları ilkokul düzeyinde izledikleri, duydukları hemen hemen her şeyin etkisi altında kalabilirler. Burada yine en büyük sorumluluk anne babalarda. Çocukların dijital ayak izlerini çok iyi takip etmek durumundalar. Arkadaşları vasıtasıyla ya da merak edip diziyi izleyen çocuklarda bazı kaygı bozuklukları, korkular, uyku bozuklukları ortaya çıkabiliyor. Çocuklar eğer diziyi izlemişlerse, bunun çocuktaki etkilerini ve davranışlarındaki değişiklikleri gözlemlemek gerekiyor. Çocuğun soruları varsa bu soruları anne babaların mutlaka açık ve anlaşılır şekilde yanıtlamaları çok önemli. “Bu dizi, senin yaşında bir çocuk için uygun değil, bir takım yanlış, olumsuz, şiddet içeren görüntüler olduğu için izlemeni istememiştik. Bu dizide anlatılanlar gerçek hayatta olmayacak olaylar. Oyunlar insanların eğlenmesi için oynanır, sonunda başkalarına zarar vererek para kazanılan şey, oyun değildir. İzlediğin görüntüler üzerine konuşmalıyız” şeklinde kısa bir konuşmayla çocuğun diziden ne şekilde etkilendiği, aklında nelerin kaldığı ve davranışlarının değişip değişmediği dikkatle gözlenmelidir. Bu konuşma sırasında da amacın çocuğu gerçekten dinlemek ve anlamaya çalışmak olduğu unutulmamalıdır.

Doç. Dr. Yavuz Samur: 18 yaşından küçük çocuklarınızın içinde şiddet, cinsellik, yoğun bir şekilde kan, ölüm olan bir filmi izlemeleri doğru değil. Peki ya izlediyse ya da izlemesine izin verildiyse ne yapacağız? Örneğin farkında olmadan yanlışlıkla korku filmi açtınız ve izlemeye başladınız. Olur ya, fark etmemişsinizdir ve hadi izleyelim demiş ve hep birlikte izlemeye koyulmuşsunuzdur. Sonra o korkutucu sahne gelir ve siz korkmazken çocuğunuz o korku sahnesinden olumsuz bir şekilde etkilenir. Bundan sonra artık kendisi yalnız kalmak istemez, kendisi tuvalete gidemez, kendisi uyumak istemez, vs. değil mi? Bu durumda her ne yapmanız gerekiyorsa, çocuğunuz Squid Game gibi dizileri izledikten sonra da benzer şeyleri yapmanız gerekiyor aslında. Çünkü bu artık sadece çocuğun kendi problemi olmaktan çıkmış ve sizin ortak bir probleminiz haline dönüşmüştür ve bu problemi en kısa zamanda ve en doğru şekilde çözmeniz gerekir.

Okulda çok yaygın şekilde konuşuluyor dizi. Öğretmenler bu konuda nasıl uyarılarda bulunmalı?

Psikolog Dr. Serap Duygulu: Öğretmenlerin tutumu çok önemli. Mutlaka okul içinde diziyi izleyen, arkadaşlarına anlatan ve diğer çocukları da diziyi izlemeye yönlendiren çocuklar olacaktır. Ne yazık ki dizide oyunun herhangi bir aşamasındaki başarısızlık vahşi bir şekilde cezalandırılıyor. Çocukların kafasında bu durumun bir oyun olarak görülmesi ve kendi aralarındaki oyunların sonunda da kaybeden çocukların diğerleri tarafından şiddetle cezalandırılması gibi bir eylem ortaya çıkabilir. Buna benzer durumlar görüldüğü için bazı Avrupa ülkelerinde dizi yasaklanmış durumda. Öğretmenlerin çocukların yaşına ve bilişsel gelişimine uygun şekilde bu diziyi izlemenin sakıncalarını anlatması çok önemli. Oyunların bu şekilde sonlanmayacağını, hiçbir oyunun kazansak da kaybetsek de cezalandırılmayla bitmeyeceğini çok iyi açıklamak gerekiyor. Mümkünse okuldaki tüm öğretmenlerin ortak bir dil kullanması çok yararlı olur.

Anne babalara önerileriniz neler?

Psikolog Dr. Serap Duygulu: Çocuklarla ilgili pek çok konuda olduğu gibi bu konuda da asıl sorumluluk, kontrol, kuralları ve sınırları belirleme görevi anne babalarda. Çok erken yaşlarda kontrolsüzce çocukların eline verilen telefon ve tabletler, şimdi kontrolsüzce izlenen dizilerle, oyunlarla büyük sorun yaratmaya başladılar. Bazı anne babaların kendilerinin de dijital oyun bağımlısı olduğunu görüyoruz. Çocuklar sözleri değil, davranışları örnek alırlar. Çocuklarıyla zaman geçirmek yerine, ekranlarla zaman geçiren, “Şimdi haber izliyorum, şu an işim var, görmüyor musun arkadaşımla konuşuyorum” gibi gerekçelerle çocuklarıyla iletişimden uzaklaşan anne babaların çocuklarından önce kendi davranışlarıyla ilgili yeni tutumlar belirlemelerine ihtiyaçları var. Çocukların ve anne babaların birlikte zaman geçirmelerini sağlamak için ev içi ve ev dışı etkinlikler belirlemeleri gerekiyor. Ev içinde birlikte aile oyunları oynamak, sohbet saati oluşturmak ve o saatte herkesin gün içinde neler yaptığını konuşmak, bu sürede birbirini eleştirmeden, yargılamadan, nasihat etmeden dinlemek çok önemli. Hafta sonları çocuklarla yürüyüşe çıkmak, açık alanlarda spor yapmak, aile üyeleri arasında yarışmalar düzenlemek son derece olumlu etkinlikler olur.

Doç. Dr. Yavuz Samur: Her çocuk farklıdır, bazı çocuklar bu gibi dizilerden daha çok etkilenirken, bazı çocuklarsa o kadar çok etkilenmezler. Dolayısıyla öncelikle çocuğunuzu gözlemleyin. Çocuğunuzun davranışlarında bir değişiklik olup olmadığını kontrol edin. Çocuğunuzun okuldaki davranışlarının gözlemi için de rehber öğretmeniyle sürekli olarak iletişim halinde olun. Eğer çocuğunuzun davranışlarında ve hal ve hareketlerinde izlediği içeriğe göre şiddet, saldırganlık, çekingenlik, tedirginlik, korku gibi durumlar söz konusuysa bunu öncelikle çocukla konuşun ve sorunu anlamaya çalışın. Durum eğer tahmin ettiğinizden daha büyükse bir an önce destek alın. Çocuğunuzun davranışlarında bir değişiklik gözlemlemiyorsanız, “tamam canım bizim çocuğa bir şey olmuyor izlesin” diyemezsiniz, izletmemelisiniz! Yaptığınız hatayı kabul edip aynı hatanın tekrarlanmaması için daha dikkatli olmalısınız. Çünkü çocuğunuzun neyden ne kadar çok etkileneceğini bazen siz bile tahmin edemeyebilirsiniz. Çocuğunuzun sağlığına nasıl dikkat ediyorsanız, yemeğini sağlıklı yemeklerden seçmeye çalışıyorsanız, zararlı yiyecekler yememesini sağlamaya çalışıyorsanız, ekranda da oynadığı oyuna, kullandığı uygulamaya, izlediği YouTube kanalına, diziye, filme yani ekranda tüketilen her türlü içeriğe yemeğinden daha fazla dikkat etmelisiniz.

Oyun ve şiddet arasındaki farkı nasıl anlatacaklar?

Psikolog Dr. Serap Duygulu: Oyun ve şiddet arasında çok net bir fark vardır. Oyun, oyunculardan hiçbirinin canının yanmadığı bir eylemdir. Oyunda rekabet vardır, yenmek ya da yenilmek vardır ama şiddet yoktur. Şiddet ise tarafların birbirinin canını yaktığı, eziyet ettiği hatta ölümle bile sonuçlanan kötücül eylemlerin ortak adıdır. Çocuklar, eğer doğru iletişim kurulursa ve sağlıklı yönlendirilirse bu iki kavram arasındaki farkı çok iyi anlayabilirler ve eylemlerinin sonuçlarını öngörebilirler.

Doç. Dr. Yavuz Samur: Çocuklarla konuşurken bunun bir film olduğunu ve gerçek hayatta böyle oyunların olmadığını, bunu film için yaptıklarını, oyun oynayan ve oyundan çıkan insanların ölmediğini, öldürülmediğini; para için kimsenin kimseyi öldürmemesi gerektiği ve para için dürüst olmaktan vazgeçilmemesi gerektiğini, ne olursa olsun bir insanı öldürmenin doğru bir şey olmadığı söylenmeli. Öldürmek, şiddet göstermek, kesmek, vurmak, bağırmak gibi kötü eylemlerin kendisinde de normalleşmemesi gerektiğini gibi bu tarz dizide geçen birçok konuyu çocuğunuzla konuşabilirsiniz. Onun da size anlatmasını sağlayın, bu sayede ortak bir dil oluşturup çocuğunuzla diyalog kurmaya çalışın. Zamanında Elm Sokağını, Freddy’nin Kabusunu, Chucky’i izledikten sonra bizle konuşan olmadı ama çok zor atlattık, belki hala atlatamadık ama unutmayın çocuklarımızın bizle birlikte bu süreci daha kolay ve daha doğru atlatabilmeleri için onlara bu şansı verebilecek kişiler bizler yani ebeveynleriz.

29 EKİM CUMHURİYET BAYRAMI'MIZ KUTLU OLSUN...