Önce dinlensin sonra çalışsın

◊ Tatil bitti. Okul rutinine dönen çocukların ödevlerden yorgun düşmemesi için ne yapılmalı?

Dr. Bahar Eriş (Eğitimbilimci): Ödev konusunda bir rutin oluşturulmalı. Çocuk, okuldan gelince önce bir şeyler atıştırabilir, biraz dinlenip oyun oynayabilir, biraz TV izleyip sizinle sohbet edebilir. Ardından derse oturabilir. Bazı çocuklarsa oyun oynamaya başladıktan sonra tekrar ödeve odaklanmakta güçlük çekebilir. Ödevini akşam yemeğinden sonra yapmayı tercih edebilir. Her çocuk farklıdır. Çalışma rutinine çocuğunuzun tercihlerine, ihtiyacına ve yapısına göre birlikte karar vermek daha sağlıklı sonuç verecektir.

Bayram Deleş (Çocuk gelişimi uzmanı): Çocuk okuldan eve geldiğinde sakin, huzurlu hissedeceği bir ortam arzu eder. Bu nedenle okuldan eve gelen çocuğa “Hemen ödevlerini yap” demek yerine, onu önce güler yüzle karşılayın, gününün nasıl geçtiği hakkında sohbet edin, dinlenmesi ve ev ortamına uyum sağlaması için süre tanıyın. Ayrıca hemen ödevlerini yapmak istemiyorsa oyuna ayırmak istediği süreyi ona çok görmeyin. Çünkü en basit oyunlar bile onun kendini iyi hissetmesine ve zihnini dinlendirmesine katkıda bulunacaktır.

◊ Peki, çocuk ödeve başlamakta sorun yaşıyorsa nasıl davranılmalı?

Dr. Bahar Eriş: Ödevle dost bir alan yaratmak iyidir. İyi aydınlatılmış ve havalandırılmış bir çalışma ortamı, karmaşadan uzak bir masa, çalışmaya geçişi kolaylaştırır.

Ödev sorumluluğunu o üstlensin

◊ Başka nasıl yardımcı olabiliriz?

Dr. Bahar Eriş: Telefon, tablet, televizyon gibi dikkat hırsızları mümkün olduğunca çalışma ortamından uzakta olmalıdır. Molalar daha verimli çalışmayı sağlar. Bazen bir kronometre çalıştırmak da çocuğu motive edebilir. Saat çalınca kısa bir ara verebilir. Böylelikle iş eğlenceli bir hale gelebilir. Ağır gelen ödevlerde destek verebilirsiniz. Çocuğun ödevine yardım etmek onun yerine ödevi yapmak demek değildir. Mesela ilk problemi birlikte çözebilirsiniz, geri kalanını kendisi yapabilir. Diyelim ki çocuğunuz rutini bozdu ve ödevini yapmadı. Öncelikle kendini ifade etmesine izin vermek, onu dinlemek, empati kurmaya çalışmak, duygularını anladığınızı belirten cümleler kurmak onu iyi hissettirir. Çocuk anlaşıldığını hissederse ardından vereceğiniz tavsiyeleri dinlemesi daha kolay hale gelir. Ayrıca ödev konusunda çocuklarımıza hız baskısı yapmak, orijinalliklerini engelliyor olabilir. Hız ve görev sevdasıyla küçüklerin orijinal buluşlarına, yeteneklerine, yaratıcılıklarına köstek olmamayı öğrenmeliyiz.

Bayram Deleş: Anne-babalar ödeve başlama konusunda sorun yaşayan çocukları genelde ikna etmeye çalışıyor ya da söylenme, ödüllendirme gibi yöntemlerle ödevin yapılmasını sağlıyor. Yani sorumluluğu anne-baba üstleniyor. Çocuk sadece anne-babaya eşlik ediyor. O gün ödev yapılsa bile, ertesi gün çocuk yine aynı hatırlatmaları bekleyebiliyor. Bu şekilde başlayan bir ödev sistemi de bu tutumlar değişmediği sürece devam ediyor. Oysa önemli olan çocuğun ödev sorumluluğunu kazanması. Ev ödevi çocuğu doğrudan ilgilendiren bir konu olduğu için izlenecek yol konusunda çocukla işbirliği yapılmalı, çözümler üretme konusunda ona da sorumluluklar verilmeli. Ödev için uygun zaman çocukla birlikte belirlenmeli, belirlenen zamanla ilgili kararlı olunmalı.