Gelişim hızına saygı gösterin

Bir bebeğin ağzından anne- babaya mektup yazmak nereden geldi aklınıza?

Üç yıl önce sosyal medyada ‘2 yaş sendromu’ olarak bilinen, bebek gelişiminde önemli bir aşama olan bağımsızlaşma dönemiyle ilgili bir gönderi paylaştım. Bu gönderi bir bebeğin ağzından kaleme alınmıştı. “Keşke böyle kitap yazılsa, okumak ne zevkli olurdu” şeklinde sayısız yorum aldım ve “Neden olmasın” dedim.

Hayatın ilk üç yılı neden önemli?

Beynin en hızlı şekillendiği dönem. Bu dönemde ailenin çocuğa yaklaşımı, mutlu ve sağlıklı bir yetişkinlik için çok önemli. Elbette gelişim hayat boyu devam ediyor ama ilerideki arkadaşlık ilişkilerinden okul başarısına, sağlık durumundan zorluklarla başa çıkma becerisine birçok alanda, ilk üç yıl yapılanlar büyük fark yaratıyor. Tabii yaş da tek başına sağlıklı bir ölçüt değil. Her çocuk kendi hızında ve tarzında ilerliyor. ‘Ortalama çocuk’ diye bir şey yok. Ailelerin çocuğun gelişimine saygı göstermesi çok değerli. 

Kitapta “Anne-babaların kaygılarından beslenen bir pazar var” diyorsunuz...

Ailesiyle arasındaki sözel iletişim, çocuğun zekâ gelişimi açısından çok önemli. Bol ve çeşitli kelimeler kullanarak konuşmak erken dönemde avantaj yaratıyor. Bazı aileler bunu duyunca “Eyvah, çocuğumuzla yeterince konuşuyor muyuz acaba” diye kaygılanıyor. İşte o sırada bir oyuncak firması ellerini ovuşturuyor “Buyurun, dil geliştiren oyuncaklar, DVD’ler, videolar” diye... Aile bu sözde ‘geliştirici oyuncaklara’ büyük paralar saçıyor. Oysa bilimsel verilere göre bunların hiçbiri çocukla yüz yüze, göz göze iletişimin yerini tutmuyor. Yurtdışında bazı firmalara davalar açıldı, ‘zekâ geliştirici video’ iddialarını geri aldılar, para cezaları ödediler. 

Peki çocuğun motivasyonu ve özgüvenini desteklemek için neler yapmak gerek?

Kıyastan kaçının; iç motivasyonu sekteye uğratır. Başarmasına izin verin. Onun yapabileceği şeyleri onun yerine yapıp ‘başarmasını’ sağlarsanız, özyeterlilik duygusu zedelenir. ‘Hileyle’ başarılı olan insan, özgüven de özsaygı da kazanamaz. Ödülle motivasyon, ödüle ve onaya aç hale getirir, sorumluluk duygusunu sarsar. Çocuk, kusurlarına rağmen anne-babası tarafından sevildiğini hissederse sevilmek için bir şey başarması gerekmediğini de bilir. O zaman kendisi için başarır; birini memnun etmek için değil.

Ailelere ilk üç yıl için neler önerirsiniz?

Lütfen doğru ve güvenilir bilgi kaynaklarından yararlanın. Erich Fromm’un dediği gibi “Bir çocuğa hayatta neşe ve mutluluğu en çok hissettiren şey kendini seven bir anne tarafından sevilmiş olmaktır.” Dolayısıyla ebeveynler kendi mutluluklarını da önemsemeli.

#EVDEKAL ETKİNLİĞİ

BÜYÜK ÇİN SEDDİ GEZİSİ

Çin Seddi’nin muhteşem hikâyesi bir sanal turla evlerinize geliyor. Sanat tarihçisi Atilla Tuna’nın anlattığı turun biletleri biletix.com’da.

Etkinlik tarihi: Bugün
Saati: 20.30
Yaş: 7+
Bilet fiyatı: 105 lira