Türk turizmine çözüm Çinli turist

Bugüne kadar birçok futbol kulübünde yöneticilik yaptın, aynı zamanda Jolly Tur’un sahibisin. Futbol mu yoksa turizm mi seni daha çok mutlu ediyor?
- Hayatıma ilk olarak futbol girdi. 17 yaşımdayken Bandırmaspor’da profesyonel futbolcuydum. Sonra Beykoz, Konyaspor, Şekerspor’da oynadım. 18 sene sürdü futbol hayatım. Ardından antrenörlük belgesi aldım.
Nereden geliyor bu futbol sevdası? 
- İstanbul-Bakırköy doğumluyum. Semtte Zuhuratbaba denen bir yer vardı, bütün futbolcular oradan çıkardı. Ben de orada başladım, hatta Metin Oktay’a karşı oynadım. 
Sonraları hayatına turizm de girdi... Neden turizm?
- İnsan ilişkilerim beni o sektöre sürükledi. Önceleri günlük turlar düzenliyordum. 
İlk turu nereye yaptığını hatırlıyor musun?
- Şile’ye. Elimizde dümbeleklerle falan... İlk hafta bir otobüstü, sonra beş otobüs oldu. Bu işi profesyonelce yapayım deyince Duru Turizm’e genel müdür oldum. Ama hayatımın dönüm noktası Vural Öger’le tanışmamdır. Jolly Tur’u kurup büyük işler yaptık. 
Nedir o büyük işler dediğin?
- Bir sezonda 1 milyon Alman turist getirmeye başladık. Ama Öger Tur, daha sonra Almanlar’a satıldı. Biz turizm pazarlamasının yabancıların eline bırakılmaması gerektiğini söyleyenlerdeniz. 
İyi bir turizmci nasıl olmalı?
- Ben 16 yaşımdan beri çalışıyorum. Otellerde komilik yaptım, turizm sektörüne ilk girişim o şekilde oldu. Bıraksalar hâlâ müşterinin bavulunu taşırım yani. Mütevazılık ve müşteri memnuniyeti çok önemli.

RUS TURİST GELMEZSE BÜYÜK İFLASLAR YAŞANIR

Turizmde ciddi sıkıntılar var; terör olayları, ekonomik dalgalanmalar... Buna çözüm olacak projeler üretiliyor mu?
- Benim bundan sonraki hedefim Çin’den Türkiye’ye turist getirmek. Çin’den geçen sene 150 milyon kişi yurt dışına seyahat etmiş. Türkiye’ye gelen 100 bin kişi bile değil. Çok büyük potansiyel var oysa... Türkiye’de de böyle bir tur operatörü mutlaka kurulmalı...
Çinliler turizme para harcıyor mu?
- Gayet tabii. Ama Çinliler Antalya’ya gelmez, zaten etrafları okyanus çünkü. Onlar için İstanbul çok daha cazip. Bir hafta İstanbul, onun arkasından kültür turu; Kapadokya, Pamukkale, Efes... Böyle bir rotaya çok rağbet olacağına inanıyorum. 
Bugüne kadar neden keşfetmediler buraları?
- Çinliler bir Almanlar’a, bir Amerikalar’a bir de Japonlar’a lisans vermiş. Devletin bu konuya el atması lazım. Avrupa’da ciddi bir kriz var, artık oradan Türkiye’ye çok fazla turist gelmez. 
Peki neler yapacaksınız buraya talebi artırmak için? Ya da neler yapılmalı?
- Çin büyük bir pazar. Hemen arkasından Hindistan geliyor. Ama buraya uzun menzilli uçaklar lazım. Acentaları bağlamak da şart. Ve bu projenin arkasında mutlaka devlet olmalı. Turizme bacasız sanayi denir. Yılda 30 milyar doların üzerinde döviz gelir ama hâlâ Türk turizmi ihracat kapsamında değildir. Az önce de dediğim gibi, mutlaka devlet destekli Türk tur operatörleri kurulması lazım. 
Türkler yurt içi ve dışında en çok nereye gidiyor? Yurtdışında harcadığı parayı, kendi ülkesinde harcıyor mu? 
- Günümüzde neredeyse herkes Karadeniz’i görmek istiyor. Bu talebi karşılamak için sivil havacılık daha da gelişmeli. 60’ar kişilik uçaklar lazım. Yurt dışında ise Paris ve Roma’yı görmek istiyor Türkler... 
Terör olayları yabancı turistin önünü kesti mi?
- Son terör olaylarından sonra buna bağlı turist kaybımız 20 bin kişi. İnşallah Türkiye bu zorlukları aşar. Talep var sonuçta... Bilhassa GAP turlarına. 
Uygun fiyatlara tatil isteyenler, planlamalarını ne kadar önceden yapmalı?
- Bence bir sene önceden. İnsanlar erken rezervasyona alıştı, erken rezervasyon potansiyelimiz yüzde 50’ye ulaştı. 
Türkiye’ye yılda ne kadar turist geliyor?
- 21 milyon. Ama sayı azaldı. Özellikle Rus turist sayısında azalma var.
Rusya’yla yaşadığımız kriz, turizmi nasıl etkiler sence?
- İnşallah yazılıp çizilenler doğru çıkmaz. Aksi halde Türkiye için büyük bir tehlike. Alanya ve Antalya’da büyük iflaslar olabilir. 

SOMA’DA ALTYAPIDA 8 ŞEHİT ÇOCUĞU VAR

Beş farklı kulüpte başkanlık yaptın. Şimdi ise BAL Ligi’nde (Bölgesel Amatör Lig) mücadele eden Soma’nın başındasın. Nasıl oldu bu?
- O büyük kazadan herkes gibi biz de çok etkilendik, kahrolduk. Sonra bölgeyle ilgili bir yazı yazdım. Davet ettiler, gittim ve takıma başkan oldum. 8 şehit çocuğu da bizim altyapımızda. Ali Koç’a teşekkür etmeliyim. Oradaki maden şirketleri de destek olmaya başladı. Altyapıyı kurduk, kamp yerimizi hazırladık, çocuklar orada kalıyor. Futbol Federasyonu’na, Fatih Hoca’ya da teşekkür ediyorum. Soma’nın altyapısı için orada üç tane saha yaptılar. 
Beşiktaş’a tekrar yönetici olmayı düşünür müsün? 
- Yok, ben o misyonumu tamamladım. 
Türk futbolu ve futbol kulüpleri ne durumda?
- Ben Futbol Adamları Derneği’nin başkan vekiliyim. Bugün yöneticilerin mutlaka mali yapılanmalarında kendi kefaletlerini vermesi lazım. Çünkü her kulüp aşırı borç işinde. UEFA 6-7 kulübü denetliyor, bunlar küme düşürülecek. Transfer yasakları geliyor. 
Hangileri bunlar?
- İsim vermem doğru olmaz. Gazetelerde okursunuz. Fenerbahçe bile incelemeye alındı. Beşiktaş, Galatasaray inceleniyor. 
Fenerbahçe, Galatasaray ve Beşiktaş’ın küme düşürüldüğü bir dünya olabilir mi ileride?
- Glasgow Rangers’ı küme düşürdüler, İtalya’da Parma düştü. 1 liranız varken 3 liralık harcama yapıyorsanız, sizin de başınıza gelebilir. 
Bu kadar mı kötü yönetiliyor kulüpler?
- Kulüpleri borçlandırıp duruyor, sonra bırakıp gidiyorlar.
Bunun nedeni ne?
- Çoğu kulüp yöneticisi menajerle bazı maddi konularda işbirliği yapıyor. Tedbirini almak lazım. Devlet denetlemeli. Dernekler yasasının da mutlaka değişmesi lazım.
Şike olaylarına ne diyorsun?
- Ciddi şekilde futbola karşı bir reaksiyon var seyircide. 
Şu anda şike var mı?
- Yok, zannetmiyorum. 

ETİLER VE NİŞANTAŞI’NDAN FUTBOLCU ÇIKMAZ

Etiler ya da Nişantaşı’ndan futbolcu çıkar mı?
- Futbolcular altyapılara varoşlardan gelir. Etiler’den, Nişantaşı’ndan futbolcu çıkmaz. Eskiden İstanbul’da semt sahaları vardı, oralardan futbolcu çıkıyordu. Şimdi her yer apartman. Bize sokak futbolu lazım. 
Zengin aile çocuğundan futbolcu olmaz mı? 
- Olmaz. Çünkü çocuğun vakti yok. Okulu olduğu için akşama kadar antrenmanlara gelemiyor, haliyle sahip olduğu potansiyeli kaybediyor. Futbol akademilerinin açılması lazım. Hem dersini çalış, hem futbolun oyna yani... Mesela Almanya’da 90 tane futbol akademisi var. 
Ancak okumayan çocuk futbolcu olabiliyor, bunu mu demek istiyorsun?
- Evet, inan bana öyle. Sonra o çocuklarda kültür gelişmiyor. Bir Batuhan örneği, bir Serdar Özkan örneği gibi oluyor. Altına çekiyor Ferrari’yi...
Antrenörlük konusunda ne diyorsun, o Türkiye’de ne seviyede?
- Dünyada antrenörlere bu kadar para verilen başka bir ülke yok.

BU SENE BEŞİKTAŞ ŞAMPİYON OLUR

Kim şampiyon olur bu sene? 
- Taraftarı olduğum için söylemiyorum ama Beşiktaş şampiyon olur. Şenol Güneş iyi bir eğitimci, iyi bir psikolog aynı zamanda. Quaresma gibi baştan başa problemli bir adamı bile oynatmayı başarıyor. 
Başka bir antrenörün şampiyon yapamayacağı bir kadroyu, bir antrenör şampiyon yapabilir mi? Anahtar antrenör müdür burada?
- Teknik direktörün payı yüzde 10’dur. Asıl yönetimdir bu işi yapan. O antrenörü getiren de yönetimdir zaten. Türkiye’de futbolun bu duruma gelmesinin sebebi de yöneticilerdir.
Yönetici sahada nasıl bu kadar etkili olabiliyor?
- Bak şimdi; 16 yönetici vardır, bunların 12’si asildir. Ama sonuçta 2-3 kişiyle kulüp döner; başkan ve onun güvendiği iki adam. Güvendiği adamlar vasıfsız, bu işi bilmeyen, ahlak değerlerinde sıkıntı olan insanlarsa vay halinize!
Milli Takım için ne diyeceksiniz, sizce ne durumdayız? 
- Fatih Terim yine çok zoru başardı. Biraz şans da yardım etti. Hani derler ya çok çalışan insana Allah da yardım eder. Müthiş bir şey Avrupa Şampiyonası’na gitmek. Terim bu arada Almanya’dan da birkaç genç futbolcu aldı, takımı biraz daha genç biraz da enerji hale getirecek bir plan yürütüyor. Ben kendisini sonuna kadar tebrik ediyorum. İnşallah gideceğiz Fransa’ya.