Ayıkla pirincin taşını

Biliyorsunuz biz "sorun bulunmayan yerde sorun yaratmayı" severiz. Dünkü Zaman Gazetesi’nde bir Anayasa Profesörü’nün, "son Anayasa değişikliği paketini referanduma götürme hakkı olmadığına" ilişkin görüşlerini okuyunca, "Tamam dedik, yeni bir tartışma daha çıktı. Şimdi de bununla haftalar geçirir, sonra yeni bir mesele daha icat eder bunu unuturuz."

Tartışmayı Selçuk Üniversitesi profesörlerinden Yavuz Atar açmış. Diyor ki, "(Cumhurbaşkanı) Sezer (ancak) kabul edilmiş bir Anayasa değişikliğini (iptal ettirmek amacıyla Anayasa Mahkemesi’ne başvurabilir yani) dava edebilir. (Oysa) Referanduma sunduğu, henüz yürürlüğe girmeyen Anayasa değişikliği paketini dava edemez. (Çünkü) Referanduma sunulan paket (ancak) halk kabul ederse yürürlüğe girecek. O zaman Anayasa değişikliği kabul edilecek (edilmiş olacak)."

Ne var ki tanınmış Hukuk Profesörü olan Hikmet Sami Türk öyle düşünmüyor. Nitekim görüşünü, "yasanın kabul edilmiş olması başka, yürürlüğe girmesi başka durumdur" temeline oturtmuş:

"Dava açma bakımından yürürlüğe girme koşulu yok. Cumhurbaşkanı (Anayasa Mahkemesi’ne başvurarak yasanın) iptal(ini) isteyebilir. (Ama yasa henüz) Yürürlüğe girmediği için, (örneğin uygulamanın) durdurulmasını isteyemez" demiş ve bir noktaya daha dikkat çekmiş:

"22 Temmuz’daki seçimlerden sonra Meclis’in ilk işi cumhurbaşkanını seçmek olacak. (Referanduma gidilebilmesi için gerekli asgari süreyi) 45 güne indiren yasa değişikliği yürürlüğe girmezse önümüzdeki cumhurbaşkanlığı seçimi, yürürlükteki Anayasa’ya göre (yani Meclis tarafından) yapılacak."

Bize kalırsa doğru olan görüşü Sayın Türk savunuyor.

Ama onun üzerinde durmadığı bir nokta var ki, ona da bir başka tanınmış hukukçu olan Turgut Kazan değiniyor. Kazan -özetle- diyor ki:

"Referandum (halk oylaması) süresini kısaltan yasa kabul edilse bile, onun getirdiği hüküm (yani sürenin kısaltılması hükmü) bir sene geçmeden uygulanamaz. Çünkü:

Anayasa’nın 79’uncu maddesi ’Anayasa değişikliklerine ilişkin kanunların halkoyuna sunulması işlemlerinin genel yönetim ve denetimi de milletvekili seçimlerinde uygulanan hükümlere göre olur’ şeklindeki hükmüyle bu olayın bir ’seçim’ olduğunu söylüyor.

Seçimlerin Temel Hükümlerine ilişkin yasanın ’kapsam’la ilgili Birinci maddesi, açık bir şekilde ’Anayasa değişikliklerine ilişkin kanunların sunulmasında bu Kanun hükümlerinin uygulanmasını’ emrediyor.

Son bir nokta daha var. Anayasa’nın 67’nci maddesinin son fıkrası da, ’Seçim kanunlarında yapılan değişiklikler(in), yürürlüğe girdiği tarihten itibaren bir yıl içinde yapılacak seçimlerde uygulanma(yacağını)’ ifade ediyor."

Peki şimdi söyleyin bakalım... Referandum yasası değiştirilirse hemen uygulanabilir mi?

Hadi bir tartışma konusunu da biz ekleyelim:

Sayın Türk yeni Meclis’in ilk iş olarak yeni cumhurbaşkanını seçeceğini söylüyor. Oysa o seçimin yapılması için önce Meclis Başkanlık Divanı’nın oluşması lazım. Anayasa Mahkemesi’nin meşhur, "Genel kurulun açılabilmesi için 367 milletvekilinin hazır bulunmasını şart gören" kararı gereğince en az 367 milletvekili genel kurula girmezse o Başkanlık Divanı nasıl seçilecek?