ÖTV yükümüzü azaltın, yeni fabrika Bulgaristan’a gitmesin

GEÇTİĞİMİZ son iki yılda biradan alınan Özel Tüketim Vergisi’nin 5 kez artırılması, bira sektörünü önemli ölçüde etkiledi. Geçtiğimiz şubat ayında yapılan yüzde 50’lik ÖTV artışının hemen ardından ise Türkiye’deki en büyük Danimarkalı yatırımcı olan Carlsberg, Türk Tuborg ve Türkiye’de yapacağı yatırımları askıya aldığını açıkladı. O günden bugüne kadar hem Danimarkalı üst düzey yetkililer, hem de Türk Tuborg ve diğer bira üreticileri, hükümetle bu konudaki görüşmelerini sürdürüyor.

Türkiye’deki tek yabancı sermaye yatırımı olan Türk Tuborg ve Carlsberg’in CEO’su Barry Marshall, Türkiye’yi ihracat üretim merkezine dönüştürmek istediklerini söylüyor. Marshall, ‘Ancak bu yıl sonuna kadar ÖTV konusunda olumlu bir adım atılmazsa Danimarkalı Carlsberg, Ortadoğu, Orta Asya, Kuzey Afrika pazarına dönük kurma kararı aldığı yeni fabrikasını Türkiye yerine Bulgaristan ya da İtalya’ya kaydırabilir ve ben bunu istemiyorum’ diyor. Türkiye’den artan ihracat talebine yanıt veremedikleri için Gaziantep’te yaklaşık 250 milyon dolarlık yeni bir üretim merkezi kurma kararını geçen yılbaşında aldıklarını belirten Marshall, Türkiye’yi ihracat üssü yapmak için de ayrıca 90 milyon dolarlık bir pazarlama yatırımının gündemlerinde olduğunu belirtiyor. Türk Tuborg ve Carlsber’in CEO’su Barry Marshall ile hükümetin vergi politikasının bira sektörüne etkilerini, Carlsberg’in geleceğe dönük beklenti ve projelerini konuştuk.

Biranın Özel Tüketim Vergisi’ndeki (ÖTV) artış sizi nasıl etkiledi?

- ÖTV en son geçtiğimiz Şubat’ta yüzde 50 oranında arttı. Bu hem beklenmiyordu, hem de gerçekten çok yüksek bir orandı ve piyasayı gerçekten fena vurdu. Son iki yılda ÖTV 5 kez arttı. Bu da ürünlerimizin fiyatını çok ciddi miktarda artırdı. Zaten ÖTV’deki artışın tamamını zaten fiyata yansıtamıyoruz. Yoksa sınırları aşacak bir fiyata ulaşmamız gerekir ki o zaman da sektör kısa sürede yok olur. Talep düştü, karlılığımız da çok azaldı, bu da bizi zorda bıraktı.

Türkiye’deki ÖTV, Avrupa ülkelerine kıyasla hangi düzeyde?

- Avrupa’nın tümünde en yüksek Özel Tüketim Vergisi en fazla Türkiye’de... Hektolitre başına birada 69 Euro gibi inanılmaz bir rakam uygulanıyor Türkiye’de.

Peki biranın perakende fiyatı diğer ülkelere kıyasla nasıl?

-Türkiye’de biranın raf fiyatının yüzde 36’sı vergi... Türkiye, perakende bira fiyatının yüksekliği ile Avrupa’da üçüncü sırada. Ancak, kişi başına düşen milli gelir (GSMH) açısından bakıldığında, Türkiye bu ülkelerin çok gerisinde. Türkiye’de bira fiyatı gerçekten çok yüksek. İnsanların elindeki paraya göre biraya ödedikleri en yüksek fiyat Türkiye’de.

Türkiye’deki yatırımlarınızın tutarı ne kadar?

- Biz Türkiye’deki en büyük Danimarka yatırımıyız. Son iki yılda bu ülkeye 225 milyon dolar yatırım yaptık.

Bundan sonraki yatırımlarınız için planlarınız hangi yönde?

- Bir kere yaptığımız yatırımları Türkiye’den çekmeyeceğiz. Ama bazı yatırımları durdurduk ve askıya aldık. 20 milyon Euro’luk yeni bir kapasite artış yatırımı düşünüyorduk, 2.6 milyon Euro’sunu harcadıktan sonra geri kalanını askıya aldık. Daha adil bir vergi politikası gelene kadar da yatırımlarımızı durdurduk zaten.

ÖTV’miz 36 milyon YTL’den 218 milyon YTL’ye çıktı

Bu yıl ne kadar ÖTV ödeyeceksiniz?

- Bu yıl ödeyeceğimiz ÖTV 218 milyon YTL. Geçen yıl 74 milyon YTL. Ödedik. Yani bir 74 milyon YTL. daha ÖTV için bulmalıyım. 2003 yılında bu rakam 36 milyon YTL. idi. Sırtımızdaki ÖTV yükü iki yılda 36 milyon YTL’den 218 milyon YTL’ye çıktı.

Hükümet bira endüstrisini geriletiyor

ÖTV oranını düşürülmesi konusunda neler yapıyorsunuz?

- 14 Ekim 2003’de bu hükümet politikası başladığında, bakanlarla sürekli olarak en üst düzeyde toplantılar yaptık. Uygulanan vergi politikalarının endüstrimiz üzerindeki olumsuz ve zarar verici etkilerini anlattık. Bizi en çok şaşırtan, hükümetin endüstriye yatırım imkanı açmasına rağmen, olumsuz vergilendirme politikasına devam etmesi oldu. Hükümet iç büyüme açısından turizmi kilit faktör olarak görüyor. Ama Türkiye’ye en çok gelen turistler birayı çok seven ve çok tüketen Almanlar ve Ruslar. Hükümet hem turizmin büyümesini istiyor, hem de bizim endüstrimizin durduran hatta gerileten bir politika izliyor.

Barry Marshall

TÜRK Tuborg’un CEO’su Barry Marshall, Türkiye’deki görevine Şubat 2003’te başladı. Hızlı tüketim ürünleri sektöründe kariyer yapan Marshall, British American Tobacco ve Rothmans International şirketlerinde Satış ve Pazarlama Direktörü, Genel Müdür ve Başkan olarak görev aldı. Türkiye’ye gelmeden önce 7 yıl Rusya’da bulunan Marshall, buradaki son 3 yılında St. Petersburg’daki Vena Brewery’nin Başkanlığını yürüttü.