Nurten'in konukları

Nurten ERK

Tekstildeki krizden patronlar sorumlu

Tekstil sektöründe yaşanan sorunların sadece bankalardan kaynaklanmadığını belirten yönetim danışmanı Dr. İsmet Dinçer, krizin arkasında yanlış ve hızlı büyüme ile hatalı yönetimin bulunduğunu savundu.

Bugünlerde bazı tekstil firmaları zor bir dönem geçiriyor. Sektördeki bu sıkıntının nedenleri ve çözüm arayışları sık sık gündeme geliyor. Bankaları sorumlu tutan sektör temsilcileri, Avrupa pazarındaki durgunluk ve Asya'daki krizden etkilendiklerini vurguluyorlar. Oysa tekstildeki krizin perde arkasında, yanlış ve hızlı büyümenin, yanlış yönetimin de olabileceği ihtimali nedense hiç gözününe alınmıyor.

Yıllarını yönetim bilimine adayan, yıllarca özel sektörde yöneticilik yapan Dr. İsmet Dinçer'e göre, tekstilde yaşanan krizden ‘‘patronların yanlış yönetimi’’ sorumlu... Dr. Dinçer, ‘‘Son iki yıldır tekstil sektöründe çoğu patron yönetimi döneminde olan bir çok kuruluş sorunlar yaşamış ve yaşamaya devam ediyor. Araştırmalarımız, finansal sorunu olan kuruluşların yönetim yapılarının da sorunlu olduğunu gösteriyor’’ diyor. Dinçer'le şirketlerin yönetiminde yaşanan sorunları, yönetim danışmanlığının Türkiye'deki gelişimini, proje finansmanında yönetim danışmanlarının rolünü konuştuk.

Şirketler büyürken hangi süreçlerden geçerler?

- İşin başlangıç aşamasında yönetim ve denetim patrondadır. Patron yönetimi döneminde patron hem asıl işinde hem de diğer konularda yatırım yaparak büyümeye başlar. Yeni işleri de patron üstlenir ve bir süre sonra işlere yetişememeye başlar. Akrabalarına veya güvendiği kişilere başvurur. Bu kişiler ise işleri yönetmekten çok, patronun talimatlarını yerine getirirler. Bu kuruluşlarda er geç sorunlar ortaya çıkar. Profesyoneller dönemine giren şirketlerde ise patron yetki ve sorumluluklarını devreder.

Sağlıklı bir şirkette patronun yeri nerede olmalıdır?

- Sağlıklı büyüyen şirketler patron döneminden, profesyonel yönetim dönemine geçmeyi zamanında planlayıp, uygulamayı başarmış olan şirketlerdir. Her şeye kendisi karar veren patron, kontrolün ellerinden kaydığını hissettiği an, büyümeyi durdurmalı ve yoğunlaşmasını bozmadan yönetim altyapısını oluşturmaya başlamalı. Son iki yıldır tekstilde çoğu patron yönetimi döneminde olan bir çok kuruluş sorun yaşadı ve yaşıyor. Kârsız veya zararına çalışan işleri zamanında durdurmamak, bu tür şirketlerde büyük zararlara yol açtı. Bazıları da battı.

Size göre, bu batışlarda bankaların rolü ne oldu?

- Finansal sorunlu şirketlerin zor duruma düşmesinde ana sorumlulardan biri de bankalar. Bankalar kendilerinden finansman isteyen şirketlerin ya gayrimenkullerine ya da ihracat büyüklüklerine bakarak kredilerini artırdılar. Ama ihracat yapan şirket, kârlı şirket anlamına gelmez. Bankalar kredi verdikleri firmaların yönetim yapısını da incelemediler.

Yabancı kuruluşlarla da çalışıyorsunuz. Onların Türkiye'deki projelere yaklaşımı nasıl?

- Yap-işlet-devret modelindeki hukuki pürüzler ve gerekse devletin bürokratik yaklaşımı, Türkiye'ye gelmek isteyen sermayeyi caydıracak nitelikte. Türkiye hızlı davranmazsa, 2-3 yıl içinde enerji projelerinde Bulgaristan ve Gürcistan gibi bugün ekonomik kriz yaşayan ülkeler bile Türkiye'ye rakip olacaklardır.

Yönetim danışmanlığında 100 milyon dolar dönüyor

Türkiye'de yönetim danışmanlığı sektörünün büyüklüğü nedir?

- Yönetim danışmanlığı, henüz Türkiye'de gelişmekte olan bir sektör. Ama son yıllarda bu hizmeti veren şirketlerin sayısında artış var. Türkiye'deki yönetim danışmanlığı pazarı 100 milyon dolar civarında. Ancak bu pazarın yakın zamanda hızla büyümesini bekliyoruz. Amerika'da danışmanlık pazarının toplam büyüklüğü 200 milyar dolar civarında.

Türk şirketleri bu sektörde uluslararası pazarda rekabet edebilir mi?

- İyi yapılanmış bir yönetim danışmanlığı şirketinin Türkiye'de olduğu kadar civardaki ülkelerde, özellikle Türk Cumhuriyetleri'nde pazar bulma imkânının çok büyük olduğunu düşünüyorum. Türkiye pazarının büyük bölümünü eğitim ve insan kaynakları danışmanlığı oluşturuyor. Bu danışmanlık türü, bizim amaçladığımız hizmetlerin içinde yer almıyor.

DR. İSMET DİNÇER

1954 yılında Gaziantep'te doğan Dr. İsmet Dinçer, 1978'de ODTÜ Endüstri Mühendisliği Bölümü'nden mezun oldu. 1979'da TÜBİTAK-NATO bursunu kazanarak ABD'ye gitti. California Üniversitesi-Berkeley'de master ve doktora yaptı. Daha sonra iki yıl ABD'de Silikon Vadisi'ndeki Consilium Associates şirketinde danışman olarak çalıştı. 1986'da Türkiye'ye döndü ve iki yıl Muhaş Danışmanlık'ta Genel Müdür Vekilliği yaptı. Ardından, bir yıl Türkeximbank'ta Genel Müdür Yardımcılığı, beş yıl da STFA Holding'de Genel Müdürlük görevlerini üstlendi. 1996'da YÖSİDA Yönetim Sistemleri Danışmanlık Şirketi'ni kurarak, ilk mesleğine geri döndü. Dinçer, Yönetim Danışmanları Derneği (TESEV) üyesi.

---