Nurten Erk: Nurten'in konukları

Nurten ERK

Benzeş, pantolonla tekrar doğdu

TÜRKİYE Giyim Sanayicileri Derneği (TGSD) başkanlığı döneminde iş hayatının zirvesine çıkan, 90'lı yılların ilk yarısında krize giren tekstilci Osman Benzeş, ‘‘pantolon’’la yeniden doğdu. Asrın Pantolon Sanayi (APS) Yönetim Kurulu Başkanı Benzeş, beş yıldır başta ABD'li Banana Republic olmak üzere uluslararası devlere yaptığı üretim ile dünyanın ilk on pantolon üreticisi arasına da girmeyi başardı.

TÜRKİYE Giyim Sanayicileri Derneği (TGSD) başkanlığı yaptığı dönemde iş hayatının zirvesine çıkan, 90'ların ilk yarısında krize giren tekstilci Osman Benzeş, ilk göz ağrısı ‘‘pantolon’’la yeniden doğdu. Asrın Pantolon Sanayi (APS) Yönetim Kurulu Başkanı Benzeş, son beş yıldır başta ABD'li Banana Republic olmak üzere uluslararası devlere yaptığı yüksek rakamlı üretim sayesinde sadece borçlarını ödemekle kalmadı, dünyanın ilk on pantolon üreticisi arasına da girmeyi başardı.

Benzeş, ‘‘Başkan olduğum yıllarda gaza da gelerek bilmediğim birsürü yeni alana girmiştim. Birçok hata yaptım. 96'dan beri en iyi bildiğim konuda, pantolonda yoğunlaşarak krizi atlattık’’ dedi. Ünlü markalar için yılda ortalama 3.5-4 milyon adet pantolon üreten APS Tekstil'in patronu Osman Benzeş ile 90'ların ilk yarısında girdiği krizi nasıl aştığını ve hedeflerini konuştuk. Benzeş'in kriz öncesi ve sonrası yaşadıkları, bugün krizde olan firmalar için alınması gereken derslerle dolu.

* 90'ların başında APS Tekstil neden krize girmişti?

- APS Tekstil'i 1973'te kurduk. Türkiye Giyim Sanayicileri Derneği (TGSD) başkanlığı yaptığım 87-89 dönemi boşluklarla geçti. O dönemde 'Bizim başkan bunu da yapar, onu da yapar' diyorlardı, gaza geliyorduk. Otomotivd, inşaat gibi yeni alanlara girdik. Bunun doğru olmadığını gördük. O dönemde bankalara fazla açılmıştım, ama bu kadar zora girmeme neden yoktu.

* Firmanızı yeniden ayağa nasıl kaldırdınız?

- 1990-93 arası çok zor geçti. 1994'de bankalara olan borçlarımızı ödemeye başladık. Hiçbir banka bize kolaylık gösterelim' demedi. Hergün 'Acaba haciz için eve ne zaman gelecekler?' diye bekleyerek birkaç yıl geçirdik. Ama inancımızı ve pozitif enerjimizi hiç kaybetmedik. İş arkadaşlarıma güvenim sonsuzdu. Biraz küçüldük, masrafları azalttık, stokları kıstık, üretimi düşürdük. Fabrika satış mağazalarını kapattık.

* Bankalarla olan ilişkileriniz bugün hangi noktada?

- Bankacılık sektörüne küskünüm, zor günlerimde hiçbiri yanımda olmadı. Bir daha kimse beni bir bankanın içine sokup kısa vadeli kredi veremez. Allah mecbur etmesin. O günden beri ihracat için gereken teminat mektupları dışında bankalarla hiçbir kredi işlemim olmadı. Çocuklarıma da, bir iki yıl gibi kısa vadeli krediyle hiçbir işe girmemelerini söylüyorum. Buna zorunlu olduklarında ise asla o işe güvenmemelerini ve kapasitelerinin dörtte birinin ödeyebileceğinden fazla borçlanmamalarını tavsiye ediyorum.

* Krizden çıkış arayışında APS Tekstil'in üretim politikası değişti mi?

- Krizde bir yandan da üretim hatalarımızı belirledik. Çok iyi üretici olabiliriz, ama marka yaratmak çok büyük harcama ve know-how gerektiriyor. Ben pantoloncuyum dedim ve diğer ürünlerden çıktım. Kaliteli pantolonlar ürettik ve iyi müşteriler bulduk. Kaliteli pantolonu alacak müşteri portföyümüz oluşunca da kapasite artırdık. Daha önce malın bir kısmını fason ürettiriyorduk. Ayrıca bu dönemde büyük rakamlı üretimler geldi. Çok az kár ederek satsanız da miktar büyük olunca kár edebiliyorsunuz. Borçlarımızı böylece ödedik. O dönemde 5.5 milyon dolar borcum vardı, 7.5 milyon dolar da faiz ödedim. Üzerimizdeki bu yükü 5 yılda atmayı başardık.

* Krizi atlatmanızda kızlarınızın katkısı oldu mu?

- Uluslararası müşteriler geldiği dönemde kızlarım işin içine girdi. İki kızım da eğitimlerini tekstil üzerine yaptı. Reyhan ABD'de Clark University'de, Nilüfer American University'de moda teknolojileri eğitimi aldı. Artık kızlarım sayesinde yeni kumaşlar geliştiriyor ve bunu Türkiye'deki fabrikalara yaptırıyoruz. Her yeni yaptırdığımız tip kumaş bir milyon metre satıyor. Yerli kumaşlardan ürettirdiğimiz pantolonları dünyanın en büyük alıcılarına pazarlıyoruz. Yabancı müşterilerimiz de bundan mutlu. Ben daha önce ağırlıklı İtalyan kumaşı kullanıyordum.

ABD'li Banana Republic'in pantolonları Türkiye'den

* Hangi markalar için pantolon üretiyorsunuz?

- ABD'de Banana Republic, Ann Taylor, Liz Caliborne, Eddie BAuer, Wilke Rodriguez, Club Monaco, Avrupa'da ise French Connection, Next, WE, H & M, S. Oliver, H.I.S. Aigle, Cyrillus, Lecomte, Red & Green, George, Miss.Etam, Gerry Weber için yüksek kalitede pantolon üretiyoruz. Üretim kapasitemiz içinde Banana Republic ilk sırada yer alıyor.

* Pantolon üretiminde dünya pazarının neresindesiniz?

- Kriz sonrasında ayda 60 bin pantolon yapabilir miyiz derken, mayısta 400 binlere çıktık. Ürettiğimiz pantolonları sadece ihrac ediyoruz. Yüksek kalite pantolonda dünyanın sayılı on üreticisinden biri olduk. Bu da yılda 3.5-4 milyon adet pantolon demek. Pantolon üretiminde Türkiye'de birçok firmayla işbirliği yapıyoruz, ihracat pastasını paylaşıyoruz.

* 2001 için ihracat hedefiniz nedir?

- 1997'de 9 milyon dolar olan ihracatımızı her yıl artırarak 2000'de 33 milyon dolara çıkardık. 2001 sonu için planımız ise 45 milyon dolar. Alacaklılardan kaçmadım

* Krizi aşma savaşında örnek aldığınız bir olay ya da kişiler oldu mu?

- Evet, Sultanhamam'da işe ilk başladığım yıllarda Musevi bir tüccardan kumaş alıyordum. Kendi dükkanıma gitmek için de onun dükkanının önünden geçmek zorundaydım. Borcumu ödeyemediğim bir hafta kamyonların arkasına saklanarak kendi işyerime giderken yakalandım. 'Oğlum selam versene, bileyim ki yaşıyorsun' dedi. Bu benim için çok önemli bir dersti. Borcunuz olabilir, krize girebilirsiniz. Ama mutlak surette alacaklarınızla birebir temasta olmak zorundasınız. Kaçarsanız, borcunuzu ödemeyeceğinizi düşünerek alacaklılarınızı başka tedbirler almaya zorlarsınız. Krizdeyken hiçbir telefondan kaçmadık. Her zaman alacaklılarıma güven teskin ettim.

OSMAN BENZEŞ

APS Tekstil Yönetim Kurulu Başkanı Osman Benzeş, 1949 Elazığ doğumlu. 1959 yılında ailesiyle birlikte İstanbul'a göç eden Benzeş, terzi olan babasının yanında küçük yaşta iş hayatına atıldı. Liseyi terkederek ticarete başladı. 1973 yılında Asrın Pantolon Sanayi (APS) firmasını kurdu. 1987-1989 yılları arasında Türkiye Giyim Sanayicileri Derneği (TGSD) Başkanlığı'nı yürüten Benzeş, GSD Yönetim Kurulu Üyeliği de yaptı.