BP, krize ’hazırlıklı’ yakalandı Türkiye’de yatırımı durdurmayacak

GEÇTİĞİMİZ ekim ayında BP Türkiye Başkanlığı üstlenen Can Suphi, global krize BP olarak dünyada ve Türkiye’de hazırlıklı girdiklerini belirterek, "Yaklaşık bir yıldır BP’de süren global yapılanma sayesinde krize hazırlıklı girdik. Türkiye’de devam eden yatırım projelerimiz ve stratejimiz değişmeyecek" dedi. Aynı zamanda BP Arama ve Üretim Türkiye Genel Müdürlüğü görevini de yürüten Can Suphi, BP’nin 2009’da Türkiye’de 100’üncü yılını kutlayacağını hatırlatarak, "Türkiye’deki yatırımlarımız uzun vadeli, krizden etkilenmez. Hedeflediğimiz piyasa yatırımlarını devam ettireceğiz. Bunlar bir anlık değil, ileriye dönük projeler" diye konuştu. Can Suphi ile global kriz ortamında dünyadaki petrol piyasasını ve BP’nin Türkiye’deki stratejilerini, yatırım planlarını konuştuk.

Arz-talep dengesizliği

Petrol piyasasında son dönemlerde yaşanan iniş-çıkışları nasıl değerlendiriyorsunuz?

- Dünyada arz-talep dengesizliği oldu. Talep tarafında bir yükselme yaşandı. Çin ve Hindistan gibi ülkelerdeki inanılmaz büyüme patlaması, enerji talebini çok artırdı. Bir başka neden de son dönemlerde yeterince yatırım yapılmaması. Sektörümüzde yatırımlar çok büyük ve hayata geçirilmesi uzun zaman alıyor. Bu da arz-talep dengesizliği oluşmasında önemli bir faktör. Piyasada ayrıca başka faktörler de etkili oluyor. Bunlar biraraya gelince petrolün varil fiyatı 150 dolarları gördü. Son dönemlerde 55-60 dolar seviyesinde.

Bu iniş-çıkışlar Türkiye’yi nasıl etkiliyor?

- Türkiye’yi de her ülkeyi etkilediği gibi etkileyecek. Enflasyonu etkileyecek. Enerji üretimi Türkiye’de çok az, bu nedenle Türkiye ham petrolü ithal ediyor. Ham petroldeki fiyat seyrinin Türkiye ekonomisini etkilememesi pek mümkün değil. Etkileneceğiz, etkileniyoruz.

Rekabet gücümüz artıyor

BP, yeniden yapılanma çalışmalarının sonuçlarını almaya başladınız mı?

- Yeniden yapılanma son 1.5 yıldır yaşadığımız bir süreç. Dünya çapında BP için bu çok önemli bir süreç. Son dönemde rekabet gücümüzü global anlamda tekrar kazanıyoruz. Üçüncü çeyrek neticelerimizin duyurusundan sonra çok olumlu dönüşler aldık. Bu yapılanma daha ziyade kendi içimizde, kendi verimliliğimizi artırmak ve daha iyi bir yapıda olabilmemiz için yapıldı. Türkiye’de bunun etkisini fazla görmeyeceksiniz.

Türkiye’de 100’üncü yılımız

Türkiye’deki stratejinizde bir değişiklik olacak mı?

- Türkiye’deki faaliyetlerimiz çok sağlam. Stratejimiz doğru ve o stratejiyi devam ettireceğiz. Gelecek yıl BP’nin Türkiye’de 100’üncü yılı. Arama faaliyetlerimizde stratejik bir değişiklik olmayacak, büyümeye devam edeceğiz. LPG sektöründe yüzde 7, akaryakıt sektöründe yüzde 16-17, akaryakıt yağ dağıtımında yüzde 30 civarlarında pazar payımız var. BP,Türkiye’deki bütün işkollarında büyüme ve gelişme öngörüyor.

Bakü-Tiflis-Ceyhan’dan günde 1.2 milyon varil petrol akacak

Boru hattı yatırımlarınız nasıl yürüyor?

- BTC (Bakü-Tiflis-Ceyhan) Boru Hattı, 2006 yılından beri verimli bir şekilde çalışıyor. Çok büyük bir yatırım. Bir anda düğmeye basmayla her şey çalışıyor olmuyor. Zaman içinde tam kapasiteye ulaştık. Bu yıl başlayan kapasite artırım projesi yılsonunda tamamlanacak. Hattın kapasitesi yüzde 20 artacak. Günde 1 milyon varil olan kapasitesi 1.2 milyon varile kadar çıkacak. Bunu, ham petrolün akıcılığını artırarak borulardan daha hızlı akışını sağlayan bir kimyasal madde enjekte ederek sağlayacağız. DRA adı verilen bu kimyasal madde sürtünmeyi azaltıyor, sektörde daha önce de kullanılan bir madde. Şahdeniz Projesi’yle de Şahdeniz gazı geçen yıl Türkiye’ye geldi. Halen günde 13.6 milyon metreküp gaz girişi var Türkiye’ye. BTC’nin Türkiye içindeki yatırım miktarı 1.8 milyar dolar. BTC’de BP’nin payı yüzde 30.1. BTC’nin toplam yatırım değeri ise 4 milyar dolar. Şahdeniz Projesi’nde bizim Türkiye’de yatırımımız yok, biz gazı sınırda teslim ediyoruz. Türkiye’deki yatırım Botaş’ın.

2009’da 50 istasyon  açmayı planlıyoruz

BP Petrolleri’nin 2009 hedefleri neler?

- BP Petrolleri’nin 2007 yılı toplam cirosu 5.6 milyar YTL seviyesindeydi. Bu yıl da büyüme hedefimizi gerçekleştirdik. 2008 yılında 35 istasyon açtık. Yılsonuna kadar 15 istasyon daha açılacak. Türkiye genelinde 600’ün üzerinde istasyonumuz bulunuyor. 2009 yılında 50 yeni istasyon daha açılması planlanıyor.

Türkiye çok kilit bir coğrafyada gelişiyor

Enerji sektöründe Türkiye’nin geleceğini nasıl görüyorsunuz?

-Türkiye’nin stratejik konumu dolayısıyla enerji köprüsü olarak çok büyük fırsatları var. BP gibi birçok şirket Türkiye’ye bu nedenden dolayı girmeye çalışıyor. Dünyanın enerji talebinin büyük bir kısmı Avrupa, kaynaklar ise Türkiye ve çevresinde. Bunu düşünürsek Türkiye doğal bir bağlantı. Batısında Azerbaycan, Kazakistan, Türkmenistan, İran var. Mısır’da da gaz bulundu. Türkiye çok kilit bir coğrafyada ve çok hızlı gelişiyor. Bizim sektörümüzde bu oyuna ’big game’ (büyük oyun) diyorlar. Her yıl yeni bir şirket bu oyuna girebilmek için Türkiye’ye giriyor.

BTC, enerji tüketen herkesi etkiliyor

BTC’nin petrol piyasasına etkileri ne oldu?

- BTC sayesinde artık Boğazlar’dan günde 1 milyon varil, yılda 50 bin ton daha az petrol geçiyor. Halen Boğazlar’dan geçen miktar günde 4 milyon varil civarında. BTC olmasaydı bu petroller Boğazlar’dan tankerlerle geçecek ve boğazın trafiği daha da artacaktı. Bir diğer yandan, dünya çapında fiyatları etkileyebiliyor. OPEC geçenlerde fiyatlar düşünce üretimi günde 1.5 milyon varil kesti.

Tasarruf için 300 istasyon yenilendi

İstasyon Yenileme Projeniz için ne kadar harcadınız? Tasarruf hedefiniz nedir?

- BP Türkiye, su ve enerji tasarrufu potansiyelinin ekonomiye kazandırılması ve küresel ısınma ile mücadeleye katkıda bulunmak amacıyla bu projeyi hayata geçirdi. Bugüne kadar 300’ün üzerinde istasyonun aydınlatma sistemleri enerji tasarruflu ünitelerle yenilendi, 185’den fazlasının da tuvaletleri su tasarrufu sağlayan sistemlerle yeniden yapıldı.

Akaryakıt tüketimi daralmaya başladı

Global krizin etkilerini sektörünüzde görmeye başladınız mı?

- Akaryakıtta dünyada tüketim daralmaya başladı. Global krizin etkilerini Türkiye’de yeni yeni görmeye başlıyoruz. Petrol Sanayi Derneği’nin (PETDER) raporuna göre, 2008 yılının 9 ayında, motorin tüketimi bir önceki yılın aynı dönemine göre yüzde 1.3 artarken, benzin tüketimi yüzde 9.2 azaldı. Yılın üçüncü çeyreğinde oto LPG tüketiminin yüzde 5.7 artması ise benzinden oto LPG’ye geçişin devam ettiğini gösteriyor. Böyle krizler değişimi hızlandırıyor. 70’li yıllardaki petrol krizinin ardından daha tasarruflu ve verimli araçlar tasarlanmaya başladı. Bu krizin ardından da alternatif enerjilerin daha ivme kazandığını düşünüyorum. Hibrit araçlar vardı ama artık 40 kilometre aküyle çalışabilen, daha uzun seyahatte yakıt kullanabilen yeni araçlar dizayn ediliyor.

CAN SUPHİ

BP Türkiye Başkanı ve BP Arama ve Üretim Türkiye Genel Müdürü Can Suphi, 1964 yılında doğdu. Birmingham Üniversitesi Metalürji ve Malzeme Bölümü’nün ardından, Boston Üniversitesi’nde İşletme mastırı yaptı. Enerji sektöründe çalışmaya 1990 yılında Mobil Oil’da başladı. 1996’da BP’ye katıldı. Moskova’da BP’nin perakendeci piyasa giriş projesinin yöneticiliğini üstlendi. 2001’de BP Arama ve Üretim Segmenti’nde Üst Düzey Yönetici olarak Britanya Deniz Aşırı Yatırımlardan sorumlu genel müdürlük görevine getirildi. Mayıs 2006’da BP Arama ve Üretim Türkiye Genel Müdürü oldu. 2008 ekim ayında aynı zamanda BP Türkiye Başkanlığı görevine atandı