MİGROS Genel Müdürü Ömer Bozer, perakende sektöründe taşların yerine oturmadığını söyledi.
Sektörün 2001'e kadar paradan para kazanarak çok hızlı büyüdüğünü hatırlatan Ömer Bozer, ‘‘Ancak bundan sonra sektörde önemli değişiklikler, el değiştirmeler gündeme gelebilir’’ dedi. Bozer, 2002'nin ilk aylarında yurt içindeki mağazaların günlük cirosunun 3 trilyon liraya ulaştığını açıkladı.
KRİZİN etkisiyle yüzde 20-30 daraldığı tahmin edilen organize perakende sektöründe 2002'de rekabet daha da yoğun yaşanacak. Migros Genel Müdürü Ömer Bozer, perakende sektöründe kriz nedeniyle yerinden oynayan taşların henüz yerine oturmadığına işaret ediyor. Perakende sektörünün 2001'e kadar paradan para kazanarak çok hızlı büyüdüğünü hatırlatan Ömer Bozer, ‘‘Ancak bundan sonra sektörde önemli değişiklikler, el değiştirmeler gündeme gelebilir’’ diyor.
2002'de kontrollü büyüyeceklerini belirten Ömer Bozer, 2003'ten itibaren Migros'un hem yurtiçi hem de yurt dışında agresif bir şekilde büyüyeceğinin sinyalini veriyor. Bozer, 2002'nin ilk aylarında yurt içindeki mağazalarında günde ortalama 3 trilyon lira ciroya ulaşan Migros'un sektörün lideri olduğunun altını çiziyor.
Migros'un Genel Müdürlük koltuğuna 2.5 ay önce oturan Ömer Bozer ile krizin perakende sektörüne olan etkilerinden Migros'un 2003 planlarına uzanan bir sohbet yaptık.
Perakende sektörü krize hangi ortamda yakalandı?
- 2001 yılına kadar genelde perakende sektörü çok cazipti, önü çok açıktı. Çünkü hızlı büyümenin imkanları çok fazlaydı, rekabet yoğun değildi. Reel faizlerin yüksek olması nedeniyle, o zaman paradan para kazanarak büyümeyi finanse etmek de son derece uygundu. Fakat 2001'e gelindiğinde bu şartlar ortadan kalktı, rekabet daha yoğunlaştı. Organize perakende sektörü henüz daha Türkiye'de doyum noktasından çok uzaklardaysa da başlangıç noktasında da değil. Rekabet yoğun, reel faizlerin düşmesiyle birlikte eskiden olan avantajlı durum ortadan kalktı.
Kriz, sektörü nasıl etkiledi?
- 2001'de yaşanan ekonomik kriz herkesi olduğu gibi sektörümüzü de olumsuz etkiledi. Çünkü tüketici krizden önemli ölçüde etkilendi, tüketicinin harcanabilir geliri düştü. Dolayısıyla alışveriş alışkanlıkları değişti. İnsanların çoğunluğu morali düzgün olduğu zaman daha iyi alışveriş yapıyor. Moralleri bozuk olunca, ihtiyatlı alışveriş ediyorlar. Bunun yanısıra ucuz ürünlere, ucuz markalara ve açık pazarlara yöneliyorlar. Tüketicinin krizden etkilenmesi ve perakende sektörünün kendi içindeki rekabet biraraya gelince 2001'de sektör yüzde 20-30 arasında daraldı.
2002'nin ilk çeyreği bitmek üzere. Piyasalarda canlanma var mı?
- 2002 yılında 2001'in son çeyreğinden farklı bir gelişme yaşamıyoruz. Tüketimde çok belirgin bir canlanma yok. Ancak moraller daha iyi, Türkiye ekonomisi açısından çok daha umutluyuz. Makro ekonomik açıdan baktığımızda Türkiye'nin önemli ölçüde sorunlarını hallettiğini görüyoruz. Beklenmedik bir durum olmazsa, Türkiye'nin önünde en azından önümüzdeki iki yıl içinde ekonomik bir kriz gözükmüyor.
Talebin ne zaman hareketlenmesini bekliyorsunuz?
- Önümüzdeki en önemli kıstas enflasyon... DİE'nin pesaplamalarına göre enflasyon ocakta ve şubatta düşme trendine girdi. Mart enflasyonunun da şubat seviyesinde gerçekleşmesini bekliyoruz. Temmuz sonuna kadar bu trend böyle devam ederse bir güven oluşmaya başlayacak piyasada. Bu da beraberinde faizlerin düşmesini getirecek. Tüketici talebi ve firmalar açısından şu anda çok fazla bir hareket yok. Türkiye'de bu durumu düzeltecek iki şey var ihracat ve iç talep. İç talep açısından şu anda çok fazla hareket yok, bu hareketin beklenmesi de doğru değil. Önümüzdeki 6-7 aylık zaman içinde enflasyon böyle bir trend takip ederse, aylık yüzde 2'ler mertebesinde giderse, yılın son çeyreğinin ikinci yarısında tüketici talebinde canlanma mutlaka başlayacak. Ama bu yıl için patlama tabir edebileceğimiz bir canlanma beklemiyoruz.
Kriz zamanı sektörde yapılması gerekenler yapıldı mı?
- Organize perakende sektörü daha oturmuş değil. Çok büyük değişiklikler olabilir. Sektör içinde el değiştirmeler yaşanabilir. Çünkü yapılması gerekenler tam manasıyla yapılmadı. Eğer yapılmış olsaydı değişiklikler olabileceğinden bahsetmek mümkün değildi. Kriz zamanı bir miktar daha verimli çalışmaya dikkat edilmesi gerekiyordu. Bunu Migros büyük ölçüde gerçekleştirdi. Şu anda Migros en yakın rakibinin iki misline yakın büyüklükte. Bundan sonra elimizdeki gücü iyi kullanarak 2002'de kontrollü, 2003'ten itibaren de agresif büyüyeceğiz. 9'u Migros, kalanı Şok olmak üzere 35 mağaza açılışını bu yıl gerçekleştireceğiz. 2003'te İstanbul ve İzmir'de birer alışveriş merkezi daha açmamız gerektiğini düşünüyoruz. Yurt dışında da yeni ülkelere girerek özellikle Orta Doğu ve Balkanlar'da Migros'u perakende sektöründe sözü edilebilir bir oyuncu olarak görmek istiyoruz.
Migros'un gündeminde geçmişteki gibi satın almalar gündemde olacak mı?
- Kendimiz yeni mağazalar açmayı sürdüreceğiz, satın almalarla da büyüyebiliriz. İkisine de açığız. Geçen yıllarda bunu yaptık. Ayrıca birebir halen bulunduğumuz mağazaları da büyüteceğiz. Toplam mağaza sayısı alışveriş merkezleri dahil, 476.
3.5 milyon müşteri yakın takipte
Tüketiciye dönük yeni stratejileriniz olacak mı?
- Şu anda yaklaşık 3.5 milyon Migros Club Card kullanıcısı var. Yani bu kadar insanın veri bankasına sahibiz. Tek tek bu kadar insan ne alıyor, ne kadar alıyor takip edebiliyoruz. Yoğun rekabet ortamında müşteri sadakatı önemli. Bu yıl müşterilerimizle planlı ve yoğun bir iletişime içine gireceğiz. Onlara Migros'u daha yakından anlatacağız. Müşterilerimize hoş mekanlarda en uygun alışveriş imkanını sunuyoruz. Hiçbir zaman en ucuz biz olacağız iddiasında değiliz. Bizim stratejimiz en iyi hizmeti, en uygun fiyata vermek. Tüketicilerimize bunu anlatacağız.
Ramstore'ların cirosu 220 milyon dolar
Migros 2001'i hangi sonuçlarla kapadı?
- 2001'in tamamında 815 trilyon lira net satışımız gerçekleşti. Bunun sonucunda 18 trilyon lira civarında vergi sonrası net kárımız oldu. Kriz ortamında son derece başarılı bir performans gösterdiğimiz söyleyebiliriz. Kriz dönemlerinde kárlılığı koruyabilmek son derece önemli.
Ramstore'lar geçen yılı nasıl geçirdi?
- Yurtdışındaki 18 Ramtstore'un 2001 yılı cirosu 220 milyon dolar, kárı 18 milyon dolar oldu. Bu rakamların da yüzde 70'i Moskova'dan sağlandı. Ramstore sayısı bu ay 19'a çıktı. Bunların 4'ü Azerbaycan, 11'i Rusya, 3'ü Kazakistan, 1'i Bulgaristan'da. Moskova'da yıl sonunda mağaza sayısımızı 17'ye çıkarmak istiyoruz. Yeni açılacak olanların ikisi alışveriş merkezi. Böylece Moskova'da 5 alışveriş merkezi, 12 hipermarketimiz olacak.
Yeni ülkelere girmeyi düşünüyor musunuz?
- Yurtdışı yatırım stratejilerimizi henüz planlama safhasında. Moskova'da büyümenin yanısıra Ukrayna, İran ve Suriye pazarını araştırıyoruz. Bulgaristan'da ikinci mağazamızı açabiliriz.
ÖMER BOZER
Migros Genel Müdürü Ömer Bozer, 1958 doğumlu. Orta Doğu Teknik Üniversitesi İdari Bilimler Fakültesi ve ABD Georgia State Üniversitesi (MBA) mezunu. Çalışma hayatına 1983 yılında Koç Holding'de yetiştirme elemanı olarak başladı. Daha sonra Maret'in kuruluş aşamasında görev aldı ve 1994 yılına kadar Maret Genel Müdür Yardımcılığı'nı yürüttü. 1994'te Düzey Pazarlama Genel Müdürlüğü'ne atanan Bozer, 2002 yılı başından itibaren de Migros Genel Müdürlüğü'ne getirildi.