Baba krizde sattı, yabancı şirketi oğluna emanet etti

El değiştiren bu şirketler içinde bazıları patronları değişse de, hem markasını yaşatmayı, hem de Avrupa Birliği şirketine dönüşme fırsatını yakaladı. İşte boya sektörünün en bilinen markaları arasında yer alan Marshall bu değişimi yaşayan bir firma. 1954’de İsmet Uzunyol ve Yorgo Toprakçıoğlu tarafından kurulan şirket, bugün Akzo Nobel’in dünyadaki 34 markasından biri olarak büyüyor. 1994 krizinde çöken Marshall’ın Genel Müdürlüğü’ne getirilen Feridun Uzunyol da marka ve şirketin yaşaması için hem babasını, hem de Hollandalı Akzo Nobel’i evliliğe ikna etmiş. Akzo Nobel, bu evliliğin gerçekleşmesinin ardından da Feridun Uzunyol’un Genel Müdür ve Yönetim Kurulu Üyeliği’nin devamını istemiş. Üstelik de 17 ülkeyi daha ona bağlamış. Bugün 83 yaşında olan baba İsmet Uzunyol’u da şirkette Yönetim Kurulu Üyesi ve ikinci başkan olarak kalmasını istemiş. Bugün 110 milyon Euro cirolu Marshall Türkiye, Rusya, Ukrayna ve Kazakistan’da yatırımlarını hızla sürdürüyor. Marshall markasını dünyaya taşıyor. Marhall Genel Müdürü Feridun Uzunyol ile artık bir AB şirketi olan Marshall’daki bu dönüşümü ve geleceğe dönük planlarını konuştuk.

Akzo Nobel’e satılmanızda neler rol oynadı?

- 94 krizine kadar çok hızla büyümeye devam ettik. 1200 çalışan ve bine yakın bayiye ulaştık. Ancak krizde yeni bir yapılanma süreci ortaya çıktı. Herkes krizi atlatmanın yolunu ararken, biz 2000’li yıllara hazırlanmak gerektiğine karar verdik. Benim görevim dünyanın ilk üç firmasını ve dünya borsalarını ziyaret ederek Marshall’ı anlatmaktı. 1997’de Hollandalı Akzo Nobel, Marshall’la ilgilendi. 14 ay sonra bu evlilik tamamlandı.

3 YILDA AB ŞİRKETİ OLDUK

Karşınıza evlilikle ilgili sorunlar çıktı mı? Şirkette neler değişti?

- O dönemde 175 milyon dolar değerine gelmiş bir firmaydık. Ama Akzo Nobel bunun sadece 80 milyon dolarlık bölümünü satın almak istiyordu. Grubun mobilya ve otomotiv boyalarını satarak 80 milyon dolara küçülttük. Kadroyu 700’e düşürdük. Bizim için yeni bir hayat başladı. Değişim üç yıl sürdü.

17 ÜLKE TÜRKİYE’YE BAĞLANDI

Marshall’ın sahibi değiştikten sonra geleceğe bakışı nasıl değişti?

- Akzo Nobel’le evlendikten sonra Türk organizasyonuna Ukrayna, Rusya ve bütün Türk Cumhuriyetleri bağlandı. Şu anda bana toplam nüfusu 314 milyon olan 17 ülke bağlı. 2001’de 10 milyon dolarlık yatırımla Rusya fabrikamızı gerçekleştirdik. Şu anda Rusya’daki üçüncü büyük boya fabrikası oldu. 2004’de Kazakistan operasyonu çok büyümeye başladı

Ağız ve diş sağlığıyla iş gücü kaybını yüzde 10 iyileştirdik

2001 yılında Marshall fabrikasında ağız ve diş sağlığı taraması yapıldığını, tam donanımlı bir diş kliniği kurulduğunu belirten Feridun Uzunyol, "2006’dan itibaren ağız ve diş sağlığı kontrolü, periyodik sağlık muayenelerinin bir parçası olarak planlandı. Ağız ve diş sağlığı konusunda yapmış olduğumuz tarama ve iyileştirici faaliyetler sonucunda, işgücü kayıplarında yüzde 10 oranında iyileşme kaydedildi" diye konuştu.

14 milyar cirosu 34 fabrikası var

Akzo Nobel, dünyada 2005’i nasıl geçirdi?

- 2005 yılını 14 milyar Euro ciroyla kapatan Akzo Nobel’in 64 bin çalışanı ve 34 fabrikası var. İlaç sanayi, kimyasallar ve boya sektöründe faaliyet gösteriyor. 1.6 milyon ton üretimle dünyada birinci. Çin’den Amerika’ya kadar 34 markayla boya sektöründe temsil ediliyor. Marshall da bu yöresel markalardan birisi. Bütün dünyada markamız tescil edildi. Sorumlu olduğumuz yerlerde hem Akzo Nobel’in 34 markasını, hem de Marshall’ı yaymakla mükellefiz.

Şirketin Türkiye’de başka hangi alanlarda var?

Türkiye’de inşaat boyaları dışında da ilaç ve diğer boyalarda yatırımları var. Türkiye’deki büyüklüğü 200 milyon Euro’nun üzerinde, bunun 110 milyon Euro’luk bölümünü biz yürütüyoruz.

Kapasiteyi yüzde 50 artırıp sektörün iki katı büyüyeceğiz

2006 beklentileriniz ve yatırım planlarınız nedir?

- Bundan sonra boya pazarında hangi segmentte ihtiyaç olursa gireceğiz. Türkiye’de 100 bin tonluk bir üretim imkanımız var. Kapasitemizi yüzde 50 daha artırmak için üç yıl içinde 22 milyon Euro daha yatırım yapacağız. 2005 ciromuz 110 milyon Euro oldu, 2006’da boya sektörünün minimum yüzde 6 büyüceğini tahmin ediyoruz. Bizim hedefimiz sektörün iki katı büyümek.

Türkiye’de kişi başı tüketim 5, Avrupa’da 15 kilogram

Kişi başı boya tüketimi ne kadar, artış bekliyor musunuz?

- Türkiye’de kişi başına boya tüketimi 5 kilogram. 5 kritik bir tüketim rakamı. 5’in üzerine çıktığında tüketim çok hızlı artabiliyor. 4-5 litre tüketimde sadece mal varlığını koruyan bir boyama anlayışı var. 5’in üzerine çıkıldığında güzellik ve renk arzusu da öne çıkıyor. Boyada Avrupa ortalaması 15 kilogram, bu zengin ülkelerde 25 kilogramı buluyor.

FERİDUN UZUNYOL

Marshall Genel Müdürü Feridun Uzunyol, Avusturya-Linz Johannes Kepler Üniversitesi işletme mezunu. 1985’de ailesine ait Marshall’da Oto Tamir Boyaları Pazarlama Müdürü, 1989’da Fabrika Müdürü oldu. 1994’de Marshall Genel Müdürü ve Yönetim Kurulu Üyesi olarak görev aldı. 1991-1998 arasında Herberts Gmbh Türkiye Genel Müdürlüğü ve Eminiş Ambalaj Yönetim Kurulu Üyeliği, 1998-2004 arasında Dupont Genel Müdürlüğü de yaptı. 1998’den beri Uzunyol Turizm, 2000’den beri de Plaskap Ambalaj Sanayii Yönetim Kurulu Başkan Vekili. Aynı zamanda Türkiye Kimya, Petrol, Lastik ve Plastik Sanayii İşverenleri Sendikası, Boya Sanayicileri Derneği ve Kocaeli Üniversitesi Yönetim Kurulu Üyesi.