Avrupa’nın prestijli ödülü kızların şerefine...

1973 yılında, Avrupa çapında uluslararası platformda mühendislik eğitiminin gelişimini sağlamayı ve bu alanda çalışan bireyleri desteklemeyi amaçlayarak kurulan SEFİ, bugün Avrupa’nın en büyük mühendislik ağı. SEFI üyeleri, mühendislik eğitimi veren yükseköğretim kurumlarının rektörleri, dekanları ve diğer akademik liderlerinin yanı sıra, endüstrinin büyük mühendislik ve teknoloji kurumları ile diğer uluslararası mühendislik kuruluşlarından oluşuyor. Prof. Dr. Tekinay, bu yıl ödülü İrlanda’dan Prof. Mike Murphy ve İsveç’ten Prof. Jonte Bernhard ile birlikte kazandı. Ödülünü 19 Eylül’de Barselona Politeknik Üniversitesi’nde düzenlenen törende SEFI Başkanı Prof. Hannu-Matti Jarvinen’in elinden alan Prof. Dr. Tekinay, Avrupa’nın her yerinden 400’e yakın delegenin katıldığı törendeki konuşmasında mühendislik alanında uluslararası dayanışmanın ve işbirliğinin artan öneminin altını çizerek şunları söyledi:

Prof. Dr. Şirin Tekinay

GENÇLER ENDİŞELİ

“Bu yıl Avrupa’nın Doğu ucu ile SEFI Fellow Ödül programının haritası tamamlanmış oldu. Ben, İstanbul’da doğdum büyüdüm, küçük yaşlarda mühendislik mesleğini insan hayatını iyileştirecek, geliştirecek bir yol olarak seçtim. Gençler haklı olarak geleceklerine dair endişeli. Geçmiş nesillere kızgın. İçine doğdukları dünyanın yaşam alanının, çevresinin, enerjisinin, kaynaklarının sorunlarını görüp bir endişe ve kızgınlık duyuyorlar. Onları mühendis olmaya özendirmek ve bu mesleği aşılamak istiyorum. Bu alanda bu göreve layık görüldüm ve bu konuda çaba harcayacağım.”

80’E YAKIN KİŞİ ALDI

Ödüle aday gösterildiğini kazanınca öğrendiğini söyleyen Tekinay, dünyada bugüne kadar 80’e yakın kişinin bu ödüle layık görüldüğünü belirtti. Dünya Mühendislik Dekanları Konseyi başkanlığını da yapan, şu anda kurumun yönetim kurulunda yer alan ve halen herhangi bir üniversitenin akademik ya da idari kadrosunda görevli olmayan Tekinay, şunları söyledi: “SEFI ödülünün, dünya çapında mühendislik eğitiminin yenilenmesine, mühendislik eğitimi ve disiplininin evrimine yaptığım katkılar ve getirdiğim vizyon nedeniyle bana verildiği belirtildi. Bugüne kadar bu ödüle layık görülen meslektaşlarıma baktığımda Avrupa’nın en önemli üniversitelerinde mühendislik eğitimi alanında devrim yapıp, ekol yarattıklarını görüyorum. Ben de bu kişiler arasına girdiğim için gurur duydum. En önemlisi de ülkem adına mutlu oldum.”

MÜHENDİSLİK ÇAĞRISI

- Bugüne kadar yaptığı çalışmalarda mühendisliğin özendirilmesi ve geniş kitlelere ulaşması için çaba harcadığını söyleyen Prof. Dr. Şirin Tekinay şu çağrıda bulunuyor: “Mühendisliği özendirmek için küçük yaşta eğitim sistemine girip çocuklarımızı sözel ve sayısal diye bölmeden bütünsel eğitimle, inovasyona, yaratıcılığa sevk eden takım çalışması yapılsın diye eğitim yöntemleri ile uğraştım. Mühendislikte çeşitlilik, kız erkek katılımı ve mühendislik eğitimine herkesin erişebilmesiyle ilgili projeler başlattım, fon buldum. Aldığım birçok idari görevde de buna önem verdim. Bu mesleğin cinsiyetsiz ve kapsayıcı olması için, kızlarımızın özendirilmesi için bundan sonra da elimden geleni yapacağım.”

KİMDİR?

- Prof. Dr. Şirin Tekinay, lisans ve yüksek lisans eğitimini Boğaziçi Üniversitesi’nde, elektrik ve bilgisayar mühendisliği alanında doktorasını Amerika Birleşik Devletleri’nde George Mason Üniversitesi’nde tamamladı. ABD’de, ülkemizde ve Birleşik Arap Emirlikleri’nde dekanlık, rektör yardımcılığı ve rektörlük yapan Tekinay, akademik kariyerine başlamadan önce ABD’de çalıştığı Bell Laboratuvarları’ndaki çalışmalarıyla patentler aldı. ABD’de Ulusal Bilim Enstitüsü’nde direktörlük, New Jersey Institute of Technology’de elektrik ve bilgisayar mühendisliği fakültesinde öğretim üyeliği ve NJ Center for Wireless Telecommunications’da yöneticilik pozisyonlarında görev yaptı. Tekinay, Dünya Mühendislik Dekanları Konseyi başkanlığı ve Avrupa Mühendislik Topluluğu yönetim kurulu üyeliği görevlerinde de bulundu.

DÜNYANIN EN PARLAK İKİ ÖĞRENCİSİ DİYARBAKIR’DAN

Schmıdt Futures ve Rhodes Vakfı’nın “100 Rise Global” listesine giren 15-17 yaş arasındaki gençlerden oluşan yeni nesil liderler, insanlığa verecekleri hizmetler için ömür boyu destek kazandı. Türkiye’den 8 genç, dünya çapında 120 bini aşkın başvuru arasında ilk 100’e girmeyi başardı. Bu öğrencilerden ikisi Diyarbakır’da yaşıyor. Rise, fırsata ihtiyaç duyan parlak gençler arasında gördüğü Adanur Nas ile Efe Sakarya’ya 500’er bin dolarlık yaşam boyu eğitim desteği verdi. 

SU KİRLİLİĞİNE ÇÖZÜM ARIYOR

Diyarbakır Bahçeşehir Fen ve Teknoloji Lisesi 11’inci sınıf öğrencisi Efe Sakarya, bu ödülü su kirliliğine ve sorunun çözümüne odaklanan çalışmaları için kazandı. Efe, Diyarbakır’da kanalizasyon sisteminden Dicle Nehri’ne akan sulardaki zehri ve onların zararlarını ortadan kaldırmayı hedefliyor. 10 ay boyunca proje üzerine çalışan Efe, astsubay bir baba ile ev kadını bir annenin iki çocuğundan biri. İklim değişikliği konusunda da çalışma yapan Efe, “Babama bir söz verdim, çok iyi bir eğitim alıp, onların fedakarlığına karşılık vereceğim. Gelecekte biyomühendislik okumak istiyorum. Dünyanın en iyi üniversitelerinden birinde eğitim almayı hedefliyorum. Biyomühendisliği insanların kaybolan organları yerine sentetik organlar yapmak için istiyorum” diyor.

ENGELLİLERİN MELEĞİ

Efe’nin aynı okuldan arkadaşı Adanur Nas ise işitme engellilere yardım etme konusunda araştırmaya yönelmiş durumda. İşitme engellileri hayata entegre etmek için dijital sözlük oluşturan Adanur, engellilerin gündelik hayatta yaşadıkları sorunları tek tek ele alarak onların yaşamlarını kolaylaştırmayı hedefliyor. Esnaf bir anne ile işsiz bir babanın iki çocuğundan biri olan Adanur, gelecekte kanser üzerine araştırmalar yapmak ve onkoloji eğitimi almak istiyor. İngiltere ve Amerika’da bu konudaki iyi üniversitelerden birinde eğitim alıp, akademisyen olmayı hedefliyor. Diyarbakır Bahçeşehir Eğitim Kurumları Kurucusu Zeki Esen ise başarılı öğrencilerine destek vermeyi sürdüreceklerini söyledi.

TÜRKİYE’DEKİ EN PARLAK 8 GENÇ

Schmidt Futures ve  Rhodes Vakfı bu yılın “100 Rise Global” kazananlarını açıkladı. Tüm dünyada 15-17 yaş arasındaki 100 gencin belirlendiği listede Türkiye’den de 8 öğrenci yer aldı. Rise, tüm dünyada bir fırsata ihtiyacı olan zeki gençleri bularak insanlığa hizmet vermeye yönelik çalışmalarında onlara ömür boyu destek veriyor. Schmidt Futures’ın amiral gemisi olan program, Eric ve Wendy Schmidt’in inisiyatifleriyle yetenek gelişimine yönelik olarak kullanılmak üzere gençlere 1 milyar ABD doları kaynak sağlıyor. Türkiye’den 2022 Rise Global Kazanan diğer isimler şöyle:

- Dila Öner (İstanbul): Görme engelli öğrenciler için ücretsiz bir sesli kitap web sitesi tasarladı ve bir kitap kulübü kurdu.

- Elif Naz Yılmaz (İstanbul): Akıl sağlığının önemi hakkında azınlık gruplarına ücretsiz seminerler veren Kırık Kalpler Hareketi’ni kurdu ve kaynak toplamak amacıyla bir NFT koleksiyonunu hayata geçirdi.

- Emrullah Dorukhan Çakır (İstanbul): Planlama becerilerini uygulamak üzere, dikkat eksikliği ve hiperaktivite bozukluğu bulunan çocuklar için Bilişsel Davranışçı Terapiye dayanan bir rol canlandırma oyunu tasarladı.

- İdil Doğa Türkmen (Mersin): Gelecekteki uzay araştırmalarının yolunu açmak için bir elektromıknatıs ve ayın yerçekiminin yardımıyla uzay çöplerini toplamak için bir yöntem geliştirdi.

- Lütfü Heysem Kızıloğlu (İstanbul): Çocuklara doğa sevgisini aşılamak ve sağlığı destekleyecek daha doğal alanlar yaratma çalışmalarına şehirleri de dahil eden bir uygulama geliştirdi. 

- Zeynep İpek Kayalı (İstanbul): Akıl sağlığı konusunda sıkıntı çeken gençlere değişimin yaşamlarımızın doğal bir parçası olduğunu anlamalarına yardımcı olan bir kısa hikaye ve çizimlerden oluşan Sürekli Değişen Ağacı yarattı.