1.5 milyon aday neden tekrar sınava giriyor?

Hemen her yıl lise son sınıfta sınava katılanların yanı sıra önemli bir kısmı da daha önce üniversiteyi kazanıp, tekrar YKS’ye girenlerden oluşuyor. Son üç yılın ortalamasına bakıldığında, 500 bini aşkın üniversiteli tekrar sınavda şansını deniyor. Çünkü ya kazandıkları bölümden mutsuzlar, ya zaten öylesine girmişler ya da daha iyi bir bölümü kazanmak için bir daha kendini denemek istiyor. Onların dışında, her yıl hiç üniversiteye adım atmayan ama sınavdan da vazgeçmeyen ortalama 600 bin, üniversite diploması olmasına rağmen tekrar bu kapıyı aralamak isteyen 200 bin aday sınava giriyor. Toplamda 1.5 milyona yakın aday tekrar şansını deniyor. Bu yıl da adayların 1 milyona yakınını lise son sınıf öğrencileri oluşturuyor. Her yıl sınava girenler dört profilden oluşuyor:

1) LİSE SON SINIFTA İLK KEZ GİRENLER: Adayların çoğunluğunu temsil ediyorlar. Her yıl sınava giren 2.5 milyon adayın yaklaşık 1 milyonu lise son sınıfta okuyup ilk kez şansını deniyor. En kaygılı olanlar da bu gruptakiler.

2) DAHA ÖNCE SINAVA GİRİP YERLEŞEMEYENLER: Üniversite kapısını aralamak için bekleyen ve birçoğu birkaç kez şansını denemiş olanlardan oluşuyor. Bu adayların sayısı da her yıl 500 bin ile 750 bin arasında değişiyor. İstediği bölüme girmek için bekleyenlerin yanı sıra “Üniversite olsun da neresi olursa olsun” diye kapıyı 20-30 kez zorlayanlar bile var. Bu grupta yaş ortalaması daha yüksek. 

3) BİR BÖLÜMDE OKURKEN TEKRAR ŞANSINI DENEYENLER: Hiç de azımsanmayacak çoğunlukta olan bu adayların büyük kısmı ya açıkta kalmamak için yerleşenlerden ya da büyük bir hayalle gittiği bölümden memnun kalmayıp tekrar sınava girenlerden oluşuyor. Adayların birçoğu trend’lere inanarak tercih yapıp, girdiği bölüme yerleştikten sonra kendi kişiliğine uygun olmadığını görüyor. Aileden ya da çevreden ‘yerleşememiş, kazanamamış, başaramamış’ baskısını görmemek için “Nasılsa seneye de girerim” diyerek kayıt yaptırıp, asıl istediği yeri kazanmak için sınava tekrar başvuranların sayısı da az değil. Bu adayların bir kısmı da bitirebileceğini düşünerek seçtiği bölümde gerçeklerle yüzleşince, orada yapamayacağını anlayanlar. Azımsanmayacak bir kısım da vakıf üniversitesine gidip ekonomik koşulları elvermediği için bırakmak zorunda kalan ve devlet üniversitelerine girmek için şansını deneyenler. Özellikle büyükşehirde büyüyen ve farklı kentleri tercih edip mutlu olamayanlar da bu gruba giriyor. Her yıl ortalama 500 bini aşkın aday bir üniversiteye kayıtlı iken tekrar ve tekrar şansını deniyor.

4) ÜNİVERSİTE MEZUNU OLUP İKİNCİYİ OKUMAK İSTEYENLER: Her yıl yaklaşık 200 bin aday ise bir üniversiteden mezun olduğu halde ya başka bir alanda daha kendini geliştirmek istiyor ya da aldığı diplomadan mutsuz olduğu için tekrar sınava giriyor.

Bunları incelerken bir de OECD’nin yükseköğretimle ilgili yeni yayımladığı rapora bir göz atalım. Üniversiteyi vaktinde bitiren gençleri inceleyen OECD, her 10 gençten sadece 4’ünün eğitimini zamanında tamamladığını, 10’da ikisinin ise hiçbir şekilde eğitimini bitirmediğini açıklıyor. Bunu da lise düzeyindeki yönlendirmedeki hatalara, üniversitelerin düşük başvuru standartlarına, zayıf program kalitelerine ve eğitim ücretlerine bağlıyor.

Türkiye’de de durum farklı değil. Yeterli ve doğru bir lise yönlendirmesi olmadığı gibi üniversitelilerin kaçının eğitimini tamamlayıp, bitiremediği açıklanmıyor. İşte bunlara bakıp da kaygıyı daha fazla arttırmamalı. Şimdiden herkese bol şans. Gerçekten istediğiniz ve umduğunuz gibi bulabileceğiniz bir yere yerleşmeniz dileğiyle...

SON ÜÇ YILDAKİ ADAYLARIN PROFİLİ  

2018 YKS’DE 484 BİN ÜNİVERSİTELİ TEKRAR SINAVA GİRMİŞ

- Geçen yıl sınava giren aday sayısı 2 milyon 381 bin 412. Her sene bu sınavlara girenlerin büyük kısmı lise son sınıf düzeyinde olanlardan oluşuyor. 2018’de bu rakam 954 bin 353. Adayların ikinci sıradaki çoğunluğu da mezun olup daha önce hiçbir yere yerleşemeyenler. Bu da 751 bin 157. Bir üniversiteye daha önce yerleşmiş ancak memnun kalmayıp tekrar sınava girenlerin sayısı 484 bin 258. En son sırada ise bir üniversiteden mezun olup tekrar sınava girenler yer alıyor. Bu rakam da 191 bin 644.

2017 YGS’DE 523 BİN ÜNİVERSİTE ÖĞRENCİSİ

- 2017 istatistikleri de pek farklı değil. O yıl Yükseköğretime Geçiş Sınavı’na (YGS) 2 milyon 265 bin 902 kişi girmiş. Bu öğrencilerin 960 bin 410’u lise son sınıf öğrencisi. Mezun olup daha önce kazanamayanların sayısı 588 bin 336, daha önce bir üniversiteye yerleşip tekrar sınava girenler ise 523 bin 380, bir yükseköğretim kurumunu bitirip tekrar sınava katılanların sayısı ise 193 bin 715.

2016’DA 538 BİNE YAKIN ÜNİVERSİTELİ

- 2016 istatistiklerinde de durum aynı. 2 milyon 255 bin 386 aday sınava katılmış. Bu adayların 950 bin 156’sı lise son sınıfta eğitim görüyor. 582 bin 683 aday ise daha önce liseyi bitirdiği halde hiçbir yere yerleşemediği için tekrar sınava giriyor. 538 bin 953 aday ise daha önce bir üniversiteye yerleştiği halde tekrar sınavlarda şansını deniyor. Üniversite mezunu olduğu halde tekrar sınava girenlerin sayısı ise 184 bin 585.