Trafik sigortasında primler neden artıyor?

Konu, ilgi çekici... Nasıl, olmasın... BaÅŸta 17 milyon araç sahibi olmak üzere toplumun tüm kesimlerini yakından ilgilendiriyor. Ancak ben dahil trafik ve kasko sigortası hakkında yazıp, konuÅŸanlar bir noktada yanlış yapıyoruz... Konuyu sadece prim, yani fiyat, odaklı tartışıyoruz.   Â

Primler artıyorsa neden artıyor, fiyat neye göre belirleniyor konularına değinen yok. Bırakın bunları... Sokağa çıkıp, vatandaşa sorun, ‘trafik sigortası ne işe yarar’ diye... İddia ediyorum, araç sahipleri dahil çoğunluk, bilmez. Hal böyle olunca da konu da sadece prim odaklı tartışılınca vatandaşın kafası karışıyor.

Geçen yazılarımda trafik sigortasındaki prim artışlarına detaylı değindim. Şimdi de sistem nasıl işliyor, primler neye göre belirleniyor; kısaca, bu konulara değineyim. Çünkü, işin prim boyutu, buzdağının sadece görünün yüzü.

Öncelikle şunu belirteyim... Türkiye Sigorta Birliği’ne bağlı Sigorta Bilgi Merkezi adında bir oluşum var. Memleketin neresinde, ne zaman, ne şekilde trafik kazası meydana geliyor... Hangi sürücü ve araç ne kadar kazaya karışmış... Tüm veriler bu merkezde toplanıyor. Sigorta şirketleri de kasko ve trafik sigortasını bu verilere göre oluşturuyor. Bu verilerden bazılarını sizinle de paylaşayım ki, trafik sigortasında, buzdağının görünmeyen tarafı hakkında bilgi sahibi olun.

HASAR KADEMÄ°NÄ°Z NASIL BELÄ°RLENÄ°YOR?

- 2012 yılında toplam 1 milyon maddi hasarlı trafik kazası meydana gelmiş ve 2 milyon araç kazaya karışmış. Günde 7 bin araç kaza yapıyor ve her 30 saniyede bir trafik kazası oluyor. En çok kazanın gerçekleştiği ile İstanbul... İkinci sırayı ise Ankara alıyor. Ankara’da geçen yıl ölümlü trafik kazası oranı bir önceki yıla göre yüzde 28 artmış.

- Sigortacılar, 10 bin aracın trafik sigortasında sahte hasara karıştığı daha doğrusu, sahte kaza tutanağı tuttuklarını tespit etmiş. Bu araçların plakaları, sürücülerinin kim olduğu belirlenmiş. İşin ilginci, bu kişilerin yüzde 60’ı suçlarını da kabul etmiş.

- 2012 yılında yaklaşık 13 milyon 863 bin araç, trafik sigortası yaptırmış ve sigorta şirketleri 3.5 milyar TL prim toplamış... 3.9 milyar TL de hasar ödemişler.
Gelelim, son günlerde çokça tartışılıp, konuşulan primler konusuna...

Sigorta şirketleri, trafik sigortasını 7 ayrı kademeye göre belirliyor. Bu kademeler, sürücülerin ve araçların hasar oranlarını gösteriyor. Hasar oranı çok yüksekse 1’inci kademede, hasarsızsa 7’inci kademede değerlendiriliyor. İlk kez trafiğe çıkan bir araç ya da sürücü, 4’üncü kademeden başlatılıyor. Bir kazada, 3’üncü kademeye... İkinci kazada, 2’inci kademeye ve üçüncü kazada 1’inci kademeye iniyor. Yani, hasarlı araç ve sürücü kategorisinde değerlendiriliyor. Eğer ilk yıl kaza yapılmazsa sigorta şirketi hem aracı hem de sürücüyü 5’inci kademeye çıkartıyor. Hiç hasar yoksa 7’inci kademeye kadar çıkıyor.

1. KADEMEDEYSENÄ°Z PRÄ°M YÃœKSELÄ°YOR

Peki, bu kademeler ne anlama geliyor? Primler bu kademelere göre belirleniyor. Tahmin edeceğiniz gibi 3, 2 ve 1’inci kademelerde primler artıyor... 5, 6 ve 7’inci kademelerde ise düşüyor. Şirketlerin, trafik sigortası primini yüzde 250 artırma hakkı var. Yani, 200 lira prim ödüyorsanız ve hasardan dolayı 1’inci kademeye çıktıysanız; şirket sizden 750 lira prim talep edebilir. Eğer 5’inci ya da 6’ıncı kademedeyseniz ve üç yıldır da hiç hasarınız yoksa; şirket, priminizi yüzde 30 düşürebiliyor.

Eğer ki, kaza tutanağında sahtecilik yaptıysanız, o zaman yandınız. Kademe falan önemli değil... Şirket, yüzde 250’den de fazla primi artırır.

Sigorta Bilgi Merkezi’nden öğrendiğim bilgiler bunlar. Diyeceksiniz ki, ‘bu bilgiler benim ne işime yarayacak?’... Söyleyeyim... Bir... Priminizin neden arttığını bileceksiniz. İki... Etrafınızdan, ‘trafik sigortasına 300 lira ödüyordum, yenilemede benden bin 300 lira’ istediler söylemini duyduğunuzda; hemen, ‘vay fırsatçılar amma da fiyatı artırmışlar’ demek yerine... Önce, hasarın var mıydı ya da sahte tutanak düzenledin mi diye sorup, sorgulayabilirsiniz. Üç... Bu bilgiler ışığında sigorta şirketi sizden fazla prim isterse, itiraz edip, başka şirket arayışına girebilirsiniz.