Şimdi mi emekli olsam 2019’u mu beklesem?

Sene sonu yaklaştıkça okuyuculardan emeklilik için gelen sorular da artıyor. Merak edilen konu ise ‘2018 sonuna kadar mı emekliliğimizi isteyelim, yoksa 2019’u mu bekleyelim?’ Okuyucular, bu sene mi, yoksa gelecek sene mi emekli olmanın daha avantajlı olacağını soruyor. Konuyu tüm detayları ile ortaya koyayım, hangisinin daha avantajlı olduğuna siz karar verin.

Önce, en basit haliyle emekli maaşı nasıl hesaplanır; ona değineyim. Ortalama aylık kazancın, aylık bağlama oranı ile çarpılması sonucu emekli aylığı tutarı belirleniyor. Aylık bağlama oranı ise, çalışılan dönemdeki prim gün sayısına göre belirleniyor. Ortalama aylık kazanç, yine en basit haliyle; her yılın Aralık ayına göre Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) tarafından açıklanan ve tüketici fiyat endeksine göre değişen güncelleme katsayısına göre hesaplanıyor ve bu hesabın içine büyüme hızı da ekleniyor. Sonuçta, güncellenmiş aylık kazanç ile aylık bağlama oranının çarpımı, maaşı ortaya çıkarıyor.

MAAŞ HESAPLAMASI

Dediğim gibi emekli maaşı hesaplaması karışık bir formül. Ama burada kilit nokta enflasyona bağlı olarak hesaplanan güncelleme katsayısı. Güncelleme katsayısı da bir önceki yıl açıklanan enflasyona göre uygulanıyor. Yani 2018 yılında emekli olacaksanız, 2017 yılındaki güncelleme katsayısı baz alınacak. Yok, 2019’da emekli olacaksanız 2018 yılındaki katsayıya göre hesaplama yapılacak. Tüm bu hesaplamalar sonucu bulanacak aylık emekli maaşı da her yılın ocak ve temmuzunda, senede iki kere, bir önceki 6 aylık dönemde, TÜİK tarafından açıklanan enflasyon oranına göre zamlanıyor.

KARAR SİZİN

Emekli maaşı hesaplamasında durum böyle. Gelelim, okuyucuların merak ettiği konuya. Eğer 2018 yılı sonuna kadar emeklilik talebinde bulunulacaksa; emekli maaşı hesabında, 2017 yılındaki enflasyon oranına göre güncelleme katsayısı ve yine 2017 yılındaki büyüme hızı dikkate alınacak. Yani, 2017 yılındaki hesaplamalara göre emekli aylığı bağlanacak. Bunun üzerine de 2018 yılında ocak ve temmuz zamları eklenecek. Bunun da üzerine 2019 Ocak ayında, geçmiş 6 aya ait açıklanan enflasyon oranına göre yapılacak olan zam tutarı da eklenecek.

Eğer 2018’i geçirip, 2019’da emeklilik talebinde bulunulacaksa durum değişiyor. Emekli maaşı hesabında; TÜİK tarafından açıklanacak 2018 yılındaki enflasyon oranına göre belirlenecek güncelleme katsayısı ve 2018 yılındaki büyüme hızı dikkate alınacak. Yani, 2019’da emeklilik isteyenlere 2018 yılındaki ve açıklanacak hesaplamalara göre emekli aylığı bağlanacak. Bunun üzerine de 2019 Ocak ayında, geçmiş 6 aya ait açıklanan enflasyon oranına göre yapılacak olan zam tutarı da eklenecek.

Bu yılın sonuna kadar emekli olmakla, 2019 yılında emekli olmak arasındaki farklar bunlar; tercih sizin. 

SAĞLIK SİGORTASI İÇİN SON GÜN 30 KASIM

BU yılın mayıs ayında yayımlanan Torba Yasa ile genel sağlık sigortası borcu olanlara af getirildi. Yasa ile sağlık sigortasına 60 günden fazla prim borcu olan Bağ-Kur’luların borçlarını yapılandırmaları halinde, yapılandırılan borç haricinde 60 günden fazla prim ve prime ilişkin borçlarının bulunmaması ya da 60 günden fazla prim borcu bulunmakla birlikte bu borçlarını yeniden yapılandırıp, ilk taksiti de ödemeleri halinde GSS kapsamında sağlık hizmetinden yararlanabilme imkanı tanındı.

Yine yasa ile genel sağlık sigortası tescili yapılmış olup da gelir testine başvurmayanlara, 30 Kasım 2018’e kadar gelir testine başvurmaları halinde sağlık sigortası primleri, gelir testine göre ilk tescil başlangıç tarihinden itibaren geçerli olacak. İşte, genel sağlık sigortası kapsamında gelir testine başvuru süresi 30 Kasım’da doluyor.

GELİR TESTİ YAPTIRILACAK

Gelirinin düşük olduğuna ya da genel sağlık sigortası primlerini ödeyemeyecek durumda olanlar, ikametlerinin bulunduğu yerdeki Sosyal Yardımlaşma ve Dayanışma Vakıflarına, 30 Kasım tarihine kadar müracaat ederek gelir testi yaptırmaları gerekiyor. Başvuranların prim borçları, ilk tescil başlangıç tarihinden itibaren tahakkuk ettirilecek. Gelirinin aynı hanede yaşayan aile içinde kişi başına düşen tutarı asgari ücretin üçte birinin altında olduğunu –ki, 676 lira- düşünenler gelir testine başvuracak.

KIDEM TAZMİNATINI DA UNUTMAYIN

2018’in sonuna kadar emekli olmakla, 2019’da emekli olmak arasında, kıdem tazminatı açısından da fark var. Yani, emekli maaşının dışında konunun bir de kıdem tazminatı boyutu var. Malum, çalışanların sosyal güvenlik hakları ocak-temmuz ve temmuz-aralık olmak üzere senede iki kere değişiyor. Bu değişikliklerden biri de kıdem tazminatı. Emeklilik için gerekli süreyi ve prim ödeme gün sayısını doldurup emekli olanlar tazminat alabiliyor. 2018’in temmuz-aralık dönemi için kıdem tazminatının tavanı 5.434 lira. Bu yıl sonuna kadar emeklilik isteyenler bu tutar üzerinde kıdem tazminatı alacak. 2019 Ocak ayında ise kıdem tazminatı tutarı yeniden belirlenecek ve bugünkü rakam artırılacak. Dolayısıyla 2019’de emekli olanlar yeni tutar üzerinden kıdem tazminatı alacak.

SON 24 SAATTE YAŞANANLAR