Şimdi memurlar ‘BES’lenecek

BİREYSEL Emeklilik Sistemine (BES) otomatik katılımda ikinci etap, 1 Nisan itibariyle başladı; çoğunluğu kamu çalışanı olmak üzere toplam 4 milyon 232 bin 405 kişi sisteme giriş yapacak. Önce kısa bir bilgi vereyim, ardından bu 4.2 milyon kişiyi nelerin beklediğini anlatayım.

1 Ocak itibariyle 45 yaş altı tüm çalışanların BES’e katılmasını sağlayan otomatik katılım sistemi, uygulamaya girdi ve ilk olarak da 1.000 ve üzeri çalışanı olan işletmelerden başladı. 15 Şubat’a kadar da 1,8 milyon çalışan –ki, bunun 100 bine yakını kamu bankaları çalışanıdır- sisteme giriş yaptı. Geçen 3 ay içinde de 1 milyon 118 bin kişi sistemden çıktı. Mart sonu itibariyle ilk girenlerden 683 bini, otomatik BES sayesinde tasarruf yapmaya başladı.

Malum, otomatik katılım, 12 milyonu ilgilendirdiğinden, tüm çalışanların aynı anda sisteme girmesinin zor olacağından, kademeli geçiş uygulandı. İlk olarak da özel sektörde, 1.000 ve üzeri çalışanı olan işletmelerle başladı; ikinci sıraya da 250 ila 999 çalışanı olan özel sektör şirketleri ile merkezi yönetim kapsamındaki kamu ile sosyal güvenlik kurumlarında çalışanlar alındı. İşte, otomatik BES’te ikinci etap 1 Nisan itibariyle başladı.

TÜM MEMURLARI KAPSAMIYOR

Bu kapsamda Cumhurbaşkanlığından Başbakanlığa, bakanlıklardan üniversitelere, sosyal güvenlik kurumlarında Türk Silahlı Kuvvetlerine kadar kamuda çalışan, 45 yaş altı 2 milyon 490 bin 850 memur sisteme giriş yapacak. Aynı zamanda özel sektörde 250 ila 999 çalışanı olan 5 binin üzerinde şirketten 1 milyon 741 bin 555 çalışan da otomatik BES’e dahil olacak. Böylece nisan ayı itibariyle 2.4 milyonu memur olmak üzere toplam 4 milyon 232 bin 405 çalışan sisteme girerek, tasarruf etmeye başlayacak. Maaşlarını peşin alanlar nisanın ilk haftasında maaşlarından BES için ilk kesinti yapılarak sisteme dahil olacak, memurlar ise ayın ortasında maaş aldıklarından nisanın 15’inden sonra; özel sektör çalışanları ise mayıs ayının ilk haftası sisteme giriş yapacak. Özetle, mayıs ayının ortasına kadar 4.2 milyon kişi otomatik BES’lenirken, ilk etapla birlikte 12 milyon çalışanın yarısı da sisteme girmiş olacak.

Şunu da belirtmekte fayda var 1 Nisan tarihi tüm memurları kapsamıyor. Belediyeler, il özel idareleri, belediyelere bağlı kuruluşlar, mahalli idare birlikleri ve KİT’lerde çalışanlar 1 Ocak 2018’de sisteme girecek.

KESİNTİ, PRİME ESAS KAZANÇTAN

Gelelim, hem memurların hem de özel sektör çalışanlarının maşlarından otomatik katılım için yapılacak kesintiye. Her ay maaşlardan prime esas kazanç üzerinden, yüzde 3 kesinti yapılacak. Peki, nedir prime esas kazanç? En basit anlatımıyla, brüt kazanç anlamına geliyor. Mesai ücreti, hafta sonu çalışma ücreti, ikramiye gibi ödemeler prime esas kazancın içindedir. Bir örnekle anlatayım: Asgari ücret, brüt 1.777,50 liradır ve bunun üzerinden sigorta primi, işsizlik sigortası payı, gelir vergisi gibi kesintiler düştükten sonra çalışanın eline geçen net ücret 1.404,06 liradır. Bireysel emeklilik sistemi için aylık yapılacak yüzde 3’lük kesinti, brüt ücret üzerinden, yani 1.777,50 lira üzerinden yapılacak ki, bu da aylık 53.32 lira demektir. Bir örnek daha vereyim: Memursanız ve aylık brüt ücretiniz 6 bin liraysa, her ay maaşınızdan 180 lira BES için kesilecek. 

* Müsteşar, genel müdür, şube müdürü, öğretmen, doktor, polis, profesör, doktor maaşlarına göre hesaplanmıştır.

 OTOMATİK KATILIMDA MERAK EDİLENLER

- Her ay maaştan, prime esas kazancın yüzde 3 oranında kesinti yapılacak.

- Sistemde işveren katkısı olmayacak.

- İşveren, çalışanı sisteme zorunlu sokacak ancak çıkış serbest olacak.

- İlk 2 ay içinde çıkıldığında maaştan yapılan kesintinin tamamı iade edilecek.

- 2 aydan sonra da istenildiği zaman çıkış yapılabilecek.

- Devlet çalışanın maaşından yapılacak kesintiye her ay yüzde 25 katkı yapacak. Sistemde kalınması halinde 2. aydan sonra devlet 1.000 lira ek katkı daha yapacak.

- En az 10 yıl sistemde kalıp, 56 yaşında emekli olanlar birikimlerini toplu para şeklinde almayıp da yıllık gelir sigortasına yatırırlarsa; devlet, toplam birikimin yüzde 5’i kadar daha katkı yapacak.

- Emeklilik şirketini işveren seçecek.

- Maaşlardan yapılan kesintiler başlangıç fonlarında değerlenecek; isteyen faizli, isteyen faizsiz fon seçebilecek.

- İlk 2 aydan sonra çalışanlara farklı fonlar sunulabilecek.

- İlk 2 aydan sonra çalışanların birikimlerinden yıllık en yüksek yüzde 0.85 fon işletim kesintisi yapılacak, otomatik katılımda başka hiçbir kesinti olmayacak.