Ramazan ayında çalışma saatleri

Nitekim son bir haftadır da okuyuculardan bu yönde sorular gelmeye başladı. Kimileri, Ramazan boyunca işverenin çalışma saatlerini oruç saatlerine göre değiştirip değiştiremeyeceğini; kimileri, izin hakkını Ramazan ayında kullanıp kullanmayacağını soruyor, kimileri de iş kanunda bu aya özel bir uygulama olup olmadığını merak ediyor.

Hemen şunu belirteyim; Ramazan’ın, yaz aylarına gelmesi nedeniyle Anadolu, Akdeniz ve Ege bölgelerinde özellikle de Doğu ve Güneydoğu’da başta belediyeler olmak üzere kamu kurumları, iş gücü verimi açısından çalışma saatlerini değiştirirler. Bazıları çalışma saatlerini erkene alır, bazıları da mesaiyi akşam saatlerine sarkıtırlar. Yani, Ramazan ayında çalışma saatlerinde değişiklik, yapılan bir uygulamadır.

ÇALIŞMA SAATLERİ DEĞİŞTİRİLİR Mİ?
Peki, işveren, çalışma saatlerini değiştirebilir mi? İşçi ve işveren anlaşmaya varırsa, çalışma saatlerini ortak değiştirebilir. Bunda bir sorun yok. Kanunen bir sorun olur mu? Ortak mutabakatla değişiklik yapılırsa, kanunen de bir sorun olmaz.

Burada önemli olan husus, çalışma saatleri. Eğer mesai saati geceye alınacaksa o zaman, İş Kanunu’nda gece çalışma saatleri ile ilgili kurallara da uyulması gerekiyor. Daha açık şöyle anlatayım: Öğlen 12’de başlayıp, gece 8’de biten bir iş süresi, gece çalışma içine girmez. Ya da öğleden sonra 15’de başlayıp, gece 11’de biten süre de gece çalışma süresinden sayılmaz.
Aynı şekilde günlük mesai saati 8 saatse işveren, Ramazan ayı boyunca, ‘çalışma saatlerini değiştiriyorum’ diyerek, bunu 9 saate de çıkaramaz.

Diyeceksiniz ki, ‘hani işveren ile işçi anlaşırsa, saatler değişebilirdi’. Bu nedenden dolayı mesai saati değişmez değişse de yarın öbür gün olası bir anlaşmazlıkta sorun olur. Ayrıca yine İş Kanunu’nda gece çalışacak kişilerin kimler olduğu de bellidir ve bu kurala da uyulması gerekir. Örneğin, genç işçilerin belli iş kollarında veya kadın işçilerin gece çalışmaları ile ilgili sınırlamalar vardır. Yani, Ramazan ayında değişecek mesai saatlerinde bunlara da dikkat edilmesi gerekir.

YILLIK İZNE ÇIKILIR MI?
Peki, bu şartlarda farklı bir ücret uygulamasına gidilir mi? Başta da belirttiğim gibi, işveren ile işçi Ramazan ayında mesai saatinin değişmesi konusunda mutabakata varırsa ve çalışma süresinde herhangi bir değişiklik olmazsa farklı bir ücret de uygulanmaz.
Gelelim, Ramazan’da izin konusuna. Malum yıllık izin sürelerinde değişiklik yapıldı ve yıllık izin süreleri, işçi ve işverenin anlaşmasına göre, iznin bir bölümü 10 günden az olmamak üzere bölümler hâlinde kullanılabilecek.

Bu açıdan baktığımızda işveren ile çalışan anlaşırsa Ramazan ayında izin kullanılabilir. Burada da bir sorun yok. Ancak işveren, eğer istemezse izin vermeyebilir; işin aksamasını neden gösterip, çalışandan yıllık izninin bir bölümünü Ramazan sonrasında kullanmasını talep edebilir.