Onlar da EYT’den yararlanacak
KAMUOYUNDA EYT ile ilgili yaygın bir yanlış anlama var. 3600 prim gün ile EYT’den emekli olunup, olunmayacağı merak konusu. Nitekim okuyuculardan, bu konuda çokça soru alıyorum. ‘SGK genelge yayınlamış, 3600 prim günle kısmi emekliler de EYT’den yararlanıyormuş’ şeklinde yanlış bir bilgi dolaşıyor.
Doğru, SGK genelge yayınladı ve genelgeye göre 3600 prim gün ile EYT’den emekli olunabiliyor ama bu haktan yararlanacak kesim farklı. Anlatayım...
Önceki yazılarımda da belirttim, bir kere daha hatırlatayım. İlk sigortalı olduğu tarih 8 Eylül 1999 öncesi olanlar EYT’den yararlanacak. SSK’lı kadın çalışanların 20, erkeklerin 25 çalışma yılını doldurmaları ve her iki kesimin de ilk sigortalı olduğu tarihe göre 5000 ila 5975 prim gününü tamamlamaları gerekiyor. Bağ-Kur’lu kadınlar 7.200, erkekler 9.000 prim günü doldurmaları halinde; kadın memurlar 7200 prim gün sayısını, erkek memurlar da 9000 prim günü tamamladıklarında EYT’den emekli olabilecek. EYT’nin şartları bunlar. Bu şartları yerine getirenler yaşa bakmadan emekli olabilecek.
TARIM İŞÇİLERİ
Bunların dışında EYT’den yararlanacak bir kesim daha var. Onlar da, tarım işçileri. İlk işe giriş tarihi 8 Eylül 1999 ve öncesinde olan tarım işçileri (2925 sayılı kanuna tabi), 15 yıl sigortalılık süresi ve 3600 prim ödeme gün koşulunu yerine getirmeleri şartıyla EYT’den emekli olabilecekler.
1984 tarihinde yapılan bir düzenlemeyle tarım işinde çalışanlara kendi istekleriyle sosyal sigorta kapsamına girme imkânı verilmişti. Tarım işinde çalışanlara, 15 yıllık sigortalılık süresi, 3600 prim gün sayısını doldurduklarında; kademeli yaşa göre emekli olma hakkı tanındı. Yaş şartı da kadınlarda 40 ila 54, erkeklerde 44 ila 58 olarak belirlendi. Sosyal güvenlik reformu ile 2008 yılında tarım SSK uygulaması son buldu. Ancak 2008 tarihinden önce tarım sigortası olanların geçen süre içinde herhangi bir çıkış yapmamaları halinde 3600 prim gün, 15 yıllık sigorta süresi ve kademeli yaş şartıyla emeklilik hakları devam etti.
KADIN ÇALIŞANLAR
İşte, EYT düzenlemesiyle bu kişilere de emeklilik hakkı tanındı. Buna göre 8 Eylül 1999 öncesi tarım sigortalı olanlar, 15 yıl sigortalılık sürelerini ve 3600 prim gün sayısını doldurmaları halinde yaş şartı aranmadan, EYT’den yararlanıp emekli olabilecek. Daha açık bir anlatımla, 8 Eylül 1999 öncesi tarım sigortalısı olan kadın çalışan –ki, tarım sigortası daha çok tarımda çalışan kadınların yaptırdığı bir sigortaydı- 15 yıl sigortalılık süresi ve 3600 prim günü doldursa bile 54 yaşında emekliliğe hak kazanıyordu. EYT’den yaş şartı kalktığı için emekli olabilecekler.
KISMİ EMEKLİLİK HAKKI
Peki, yanlış anlaşılma nereden kaynaklanıyor? Onu da anlatayım. Halk arasında 3600 prim gün ile kısmi emeklilik olarak bilinen durum, aslında yaş şartından dolayı emeklilik. Buna göre 8 Eylül 1999 öncesi sigortalılık tescili olanlardan kadın çalışanlar 15 yıl, 3600 prim gün ve 50 yaş; erkekler ise yine 15 yıl sigortalılık, 3600 prim gün ve 55 yaş ile yaştan, yani kısmi emekli olabiliyorlar.
Sonrasında yaş nedeniyle emekli olacaklara da kademeli yaş şartı getirildi. Beklenti, bu durumda olanların da EYT düzenlemesinden yararlanıp, emekli olabilmeleri yönündeydi ama düzenleme bu yönde çıkmadı ve işçi statüsünde (4/A) çalışanlara 3600 prim günle emeklilik hakkı tanınmadı.
SGK’nın yayınladığı EYT düzenlemesinde 8 Eylül 1999 öncesi sigortalı olanlara 15 yıl sigortalılık süresi ve 3600 prim ödeme gün koşulunu yerine getirmeleri şartıyla 1 Mart 2023 tarihinden sonra başvurmaları halinde EYT’den emekli olabilecekleri yer alınca, kısmi emeklilik hakkı elde edenlerde, bu haktan yararlanacaklar kanısı oluştu. Özetle, bu haktan sadece tarım işçileri yararlanacak.
