Madenciye zorunlu kaza sigortası

Maden işçilerine zorunlu ferdi kaza sigortası yapılacak. Sigortacılar madenleri denetleyip, işçileri sigortalayacak. Sigorta yapılmayan madenin faaliyeti durdurulacak.

SOMA’da 301 işçimizin ölümünden sonra da yazdım, Ermenek’teki faciadan sonra da; gelişmiş ülkelerde olduğu gibi maden kazalarının önüne geçilebilmesinin en etkin yolu, sigorta sistemi. Yazılarımda maden işletmelerine sigorta uygulaması getirilmesi, bunun da zorunlu yapılması, sigortası olmayana faaliyet izni verilmemesi gerektiğini belirttim.
Yazdıklarımız dikkate alınmış olacak ki, Başbakan Ahmet Davutoğlu, geçen hafta açıkladığı İş Güvenliği Eylem Paketi ile maden işçilerine sigorta uygulaması getireceklerini de açıkladı. Ancak, Başbakanın kastettiği sigorta ile dünyada uygulanan, bizim de aylardır yazdığımız sigorta uygulaması biraz farklı. Detaya girmeden önce, Başbakanın açıklamasından satır başlarını sizlerle paylaşayım:
“Maden şirketleri, işçi kardeşlerimize yaşam sigortası, hayat sigortası yapacaklar. Hayat sigortasının işverene getireceği yükle, muhtemel kazanın getireceği mali yük karşılaştırıldığında, sigorta daha az maliyetli. Bir geçiş süreciyle bütün madenlerde hayat sigortası sistemine geçeceğiz. Devletin yapacağı denetim dışında sigorta şirketleri de denetim yapacak. Bunun geçiş süreci nasıl olacak çalışmalarını en kısa sürede tamamlayacağız.”

HAYAT DEĞİL FERDİ KAZA

Açıkça söyleyeyim, hayat sigortasını duyunca hem şaşırdım hem de içimden, ‘yanlış uygulama’ diye geçirdim. Neden diyecek olursanız; hayat sigortası dediniz mi, birikim boyutu vardır, ödenen prime bağlı vefat tazminatı boyutu vardır.
Sonradan öğrendim ki, Başbakan, hayat sigortası dese de maden işçilerine yönelik uygulanması planlanan, ferdi kaza sigortasıymış. Daha açık bir anlatımla; İş Güvenliği Eylem Paketi uygulamaya girerse, tüm maden işçilerine, işveren tarafından ferdi kaza sigortası yapılacak ve sigorta zorunlu olacak.

SİGORTA ZORUNLU OLACAK

Peki, ferdi kaza sigortası ne işe yarıyor? İşçinin kaza sonucu vefat etmesi halinde ailesine poliçede yazan tutar kadar vefat tazminatı; sakat kalması halinde ise kendisine sakatlık tazminatı ödeniyor. Sigorta aynı zamanda hastane masraflarını da karşılıyor, tabi yine limitler dahilinde. Yeri gelmişken belirteyim, bu sigorta riskli hastalıkları ya da kalp krizi gibi sağlık nedenleriyle ölümleri ise kapsamıyor.
Diyeceksiniz ki, ferdi kaza sigortası doğru uygulama mı? Maden kazaları için doğru uygulama, işveren mali sorumluluk sigortasıdır. Ancak, öğrendiğime göre, böyle bir uygulama için uzun bir hazırlık dönemi gerekiyor. Oysa, İş Güvenliği Eylem Paketi’nin aciliyeti olduğundan şimdilik maden işçileri için kaza sigortası kurgulanmış.

Sistem nasıl işleyecek?

-Tüm maden işletmeleri, ölüm ve sakatlık risklerine karşı işçiler için ferdi kaza sigortası yaptıracak.
-Sigorta zorunlu olacak ve primini işveren ödeyecek.
-Sigorta yıllık olarak yapılacak.
-Zorunlu sigortanın hem primini hem de teminat tutarlarını Hazine belirleyecek.
-Sigorta şirketi, 6 aylık ya da bir yıllık sürelerle sigorta yapacağı madeni, başta iş ve işçi güvenliğine yönelik tedbirler olmak üzere detaylı denetleyecek.
-Denetimi ise madencilik alanında uzman eksperler ya da yine konusunda uzman denetçiler yapacak.
-Maden işletmesi, denetimden geçer ve sigorta da yapılırsa faaliyete devam edecek. Denetim sonunda sigorta yapılmazsa madenin faaliyeti belirli süreliğine durdurulacak. Süre sonunda yeniden denetime tabi tutulacak. Gerekli tedbirler alınmamışsa faaliyete devam edemeyecek.
-Yeni açılan madenlere de denetim sonrası sigorta yapılırsa faaliyet ruhsatı verilecek. Denetimden geçemezse faaliyet ruhsatı alamayacak.

Madencinin kredi borcu belli oldu

‘MADENCİNİN kart borcu ne olacak?’ yazımda, her maden faciası sonrası bankaların, kazada hayatını kaybedenlerin kredi borçlarını sildikleri yönündeki açıklamalarını eleştirerek, borcun silinmediğine, hayat sigortasından ödendiğine değinmiştim. Yazımın sonunda da, “Bankalar iyilik yapmak istiyorsa, kredi borçlarını silsinler, hayat sigortasından ödenecek tazminatı da ölenlerin ailelerine bıraksın” demiştim. Yazı sonrası önce Halk Bankası, ardından da Ziraat Bankası aradı ki, Ermenek’teki facia sonrası maden işçilerinin borçlarının silindiğine yönelik ilk açıklama da Halk Bankası’ndan gelmişti. Halk Bank, Ermenek’te yaşanan kazada 18 işçinin hem kredi hem de kart borçlarının tamamını silmiş ve krediden dolayı hayat sigortası olanların da sigortadan alacakları tüm tazminatı yakınlarına bırakma kararı almış. Yani, banka, sigortadan hiçbir para almayacak. Sadece bu kadar da değil; Halk Bankası, işçilerin yakınlarının da bu olaydan mağdur olduklarını hesaba katarak, onların da bankaya olan borçlarını belli bir süreyle ertelemiş. Gelelim Ziraat Bankası’na. Ziraat’te, Soma’da yaşanan, 301 kişinin hayatını kaybettiği faciada ölenlerin kredi borçlarının tamamını silmiş ve hayat sigortasından doğan tazminat alacağının tamamını da işçi ailelerine ödemiş. Ziraat Bankası, aynı uygulamayı Ermenek için de yapacağını açıkladı.
Bu iki kamu bankasından dışında diğer bankalardan ses çıkmadı. Dolayısıyla onların Ermenek’te nasıl bir tavır sergileyecekleri bilinmiyor.

İşverene maliyeti ne olacak?

Pekİ, ferdi kaza sigortasının işverene maliyeti ne olacak? Uygulama başladığında sigortanın primlerini ve teminatlarını Hazine belirleyecek. Öğrendiğime göre de 50 bin TL ile 150 bin TL arasında değişen teminatlar olacakmış.
Bugün riskli mesleklerde çalışanlara yönelik ferdi kaza sigortasına uygulanan primlere baktığımızda; 50 bin lira teminat için yıllık 100-200 lira arasında, 100 bin lira teminat için 150-450 lira arasında, 150 bin lira teminat içinse 250-700 lira arasında primler değişiyor. İşveren, çalışanları için toplu sigorta yaptırdığında primler düşüyor.
Ancak öğrendiğime göre, İş Güvenliği Eylem Paketi çerçevesinde maden işletmelerinin yaptıracakları sigortanın primleri çok da düşük olmayacakmış. Gerekçe ise madenciliğin
riski yüksek iş kolu olması ve her yıl ortalama 10 işçinin hayatını kaybetmesi.