Kıdem tazminatı arttı

KIDEM tazminatı çalışanların en çok merak ettiği konular arasında geliyor. Okuyuculardan da hemen hemen her gün kıdem tazminatı hakkında sorular alıyorum. Kimileri, tazminata nasıl hak kazanacağını soruyor, kimileri de tazminat miktarını merak ediyor. Şunu belirteyim, yeni yılla birlikte kıdem tazminatının tavanı da arttı. Yani, 2018’de çalışanlar daha yüksek tazminat alacak. Önce kıdem tazminatı hakkında merak edilenlere kısaca değineyim.

Kıdem tazminatı alabilmek için işyerinde en az bir yıl çalışmış ve işveren tarafından işten çıkarılmış olmak gerekiyor. Kendi isteğiyle işten ayrılanlar kıdem tazminatı alamıyor. Ancak, erkekler askerlik hizmeti için ve kadınlar da evlilik nedeniyle işten ayrılmak zorunda kalırsa, tazminata hak kazanıyor. Ayrıca, emeklilik için gerekli süreyi ve prim ödeme gün sayısını dolduranlar da kendi istekleri ile işten ayrılırsa kıdem tazminatı alabiliyor.

YÜZDE 5.6 ZAMLANDI

Gelelim, kıdem tazminatının hesaplamasına. Çalışana; her bir yıl için, 30 günlük (aylık brüt ücret) tazminat ödeniyor. Toplam tazminat tutarı da, çalışanın son aldığı aylık brüt ücretin, o işyerinde çalıştığı yıl süresi ile çarpılması ile bulunuyor. Örneğin, son aldığınız brüt ücret 2 bin 500 liraysa, aynı işyerinde 7 yıldır çalışıyorsanız ve işvereniniz sizi işten çıkarttıysa; kıdeminiz 17.500 bin lira tutuyor. Ücretin içinde yer alan; yol yardımı, yemek, ikramiye, prim gibi tüm ödemeler de tazminat hesabına katılıyor.

Peki, kıdem tazminatının bir limiti yok mu? Var; buna da tavan deniyor ve devlet memuruna bir hizmet yılı için ödenecek azami emeklilik ikramiyesini geçemiyor. İşte, bu tutar, 2018 ile birlikte arttı ve 5.001,76 lira oldu. Geçen sene ise bu rakam, 4.732,48 liraydı. Yani bu sene emekli olanlar, geçen seneye oranla tazminatını yüzde 5,6 zamlı alacak. Bu rakam, 1 Ocak-30 Haziran arası için geçerli. Hazirandan sonra kıdem tazminatının tavanı daha da artacak.

YANLIŞ HESAP YAPMAYIN

Yeri gelmişken, çalışanların kıdem tazminatı hesaplamasında sıkça yaptıkları bir yanlışa da değineyim. Özellikle yüksek ücretle çalışanlar, aylık ücret ile çalıştıkları yılı çarparak, çıkan rakamı tazminat olarak alacaklarını zannediyor. Oysa tazminata konu olacak tavan aylık bu yıl için 5.001,76 liradır ve bunun üzerinde ne kadar maaş alınırsa alınsın tazminat hesabı 5.001,76 lira üzerinden yapılır. Örneğin, brüt ücretiniz 6 bin lira olsun, işyerinde de 5 yıldır çalışıyor olun. 6 bin liranın 5 yıl ile çarpılması sonucu çıkan 30 bin liralık kıdem tazminatı yanlış hesaptır. Doğrusu, 5.001,76 liranın, 5 yıl ile çarpılması sonucu çıkan 25.008,8 liradır.

STAJ SÜRESİ EMEKLİLİKTEN SAYILMIYOR

SON günlerde, Sosyal Güvenlik Kurumu’nun (SGK), yeni bir düzenleme yaparak, staj sürelerinin emeklilik hesabında dikkate alınacağına yönelik haberler dolaşıyor. Hal böyle olunca da okurlardan, bu konuya neden değinmediğim yönünde eleştiriler alıyorum. Değinmedim, çünkü böyle bir düzenleme yok. Çıkan haberlerin tamamı da yanlış. SGK, bir değişiklik yaptı ama bu değişiklik, mesleki ve teknik ortaöğretim sırasında tamamlayıcı eğitim ya da alan eğitimi gören öğrencilerin iş kazası ve meslek hastalığı sigortası kapsamına alınmasına yönelik. Dün nasılsa bugün de staj ve öğrencilik süreleri emeklilik hesabına sayılmıyor. Neden? Çünkü çıraklık ya da stajyerlik döneminde emeklilik primi ödenmiyor; sadece iş kazası, meslek hastalığı ve genel sağlık sigortası primleri ödeniyor. Emeklilik açısından işe başlama tarihi, emeklilik priminin ödenmeye başladığı tarihtir. Yeri gelmişken şunu da belirteyim; asgari ücretteki artışa paralel bu yıl stajyer öğrenci maaşı da arttı. Buna göre, 2018’de stajyerlere ödenecek en düşük maaş 435,27 lira.